Το HUMBA! δεν έχει βρει ακόμα το τέρμα
Μια συζήτηση με τους ΠιΖήτα, Sotrek και Βarefoot Flag για το περιοδικό που βλέπει τα σπορ με άλλο μάτι.
To HUMBA! είναι ένα περιοδικό. Όχι, όχι. Ξανά. Το HUMBA! δεν είναι απλά ένα περιοδικό. Κάπως καλύτερα. Το HUMBA! είναι ένα περιοδικό που κυκλοφορεί κάθε τρεις μήνες από το 2010 και είναι αφιερωμένο στην κοινωνική και πολιτική διάσταση των σπορ, την εμπειρία του γηπέδου, την οπαδική κουλτούρα και τον κόσμο της κερκίδας. Πολύ καλύτερα.
Ας περάσουμε τώρα στην ονομασία του. «Οι παίκτες της ομάδας κατευθύνονται προς το πέταλο και με ενωμένα χέρια υποκλίνονται στους φιλάθλους τρεις φορές (με ζωντάνια και νεύρο σαν μια φορά), οι οποίοι με τέλειο συγχρονισμό ανταποδίδουν με τον ίδιο τρόπο την κίνηση των αθλητών. Αμέσως μετά, ο οργανωτής της εξέδρας από τη βάση του ή πολλές φορές κάποιος παίκτης από την ομάδα παίρνει το μικρόφωνο ή την ντουντούκα και απευθύνεται στο κοινό λέγοντας «Gimmie an H», και μετά με την ίδια κραυγή ζητάει να του «δώσουν» ένα U, ένα M, ένα B, ένα A. HUMBA! Μετά από κάθε γράμμα όλο το πέταλο επαναλαμβάνει δυνατά. Η διαδικασία κλείνει φωνάζοντας όλοι μαζί ένα σύνθημα. Ξεκίνησε από τους οπαδούς της Mainz στα μέσα του 1990. Από τότε σε κάθε γήπεδο (όχι μόνο στο ποδόσφαιρο), εκτελείται η τελετουργία του humba με μικρές παραλλαγές, αλλά η κεντρική ιδέα είναι ίδια: οι παίκτες και οι οπαδοί κάθονται κάτω, μετά χοροπηδούν και τραγουδούν όλοι μαζί. Το humba δε σημαίνει κάτι, συμβολίζει όμως κάτι πολύ σημαντικό: πως οι οπαδοί –ούτε οι παίκτες, ούτε οι προπονητές, ούτε οι παράγοντες– είναι τα πιο σημαντικά μέλη ενός αθλητικού συλλόγου».
Οι παραπάνω πληροφορίες αλιεύτηκαν από την σελίδα του περιοδικού λίγο πριν περάσουμε στους κύριους μηχανισμούς του: τα άτομα που γράφουν σε αυτό και αποτυπώνουν τις σκέψεις τους για όσους ψάχνουν κάτω από το τραπέζι, πίσω από το τέρμα, μέσα στο ντουλάπι ή στις κερκίδες για την πραγματική ουσία των σπορ και όχι για το λαμπερό περιτύλιγμά τους. Μιλήσαμε, λοιπόν, με τον ΠιΖήτα, τον Sotrek και τον Barefoot Flag για το HUMBA!, το περιβόητο «no politica», την ESL, τις εξέδρες και φυσικά το Euro. Α, ναι, και για το τελευταίο τεύχος που κυκλοφορεί μέχρι το επόμενο.
Από το 2010 στο 2021. Βρήκατε το «κοινωνικό και πολιτικό νόημα των σπορ, την εμπειρία του γηπέδου και την οπαδική κουλτούρα;» ή είναι κάτι που συνεχώς μεταβάλλεται, δίνοντας έτσι «τροφή» στο περιοδικό για νέες ιστορίες;
Πριν πολλά χρόνια, είχε κυκλοφορήσει μια γενεθλιακή αφίσα από την ιστορική κατάληψη της Villa Amalias που είχε σαν κεντρικό σύνθημα το εξής: 10 χρόνια και ακόμα δεν έχουμε βρει το τέρμα. Και το 10 ήταν η φανέλα του Μαραντόνα. Κάπως έτσι και εμείς. «Παίζουμε μπάλα», γράφουμε, συζητάμε, παρεμβαίνουμε όπως και όπου μπορούμε, 11 χρόνια τώρα και ακόμα τέρμα δεν έχουμε βρει. Δεν υπάρχει βασικά τέρμα στο παιχνίδι μας. Πάντα θα υπάρχει το κοινωνικό και πολιτικό νόημα άμεσα ή έμμεσα, μπροστά ή πίσω από τα σπορ. Η εμπειρία του γηπέδου δεν θα παύσει να υπάρχει παρά μόνο αν φτάσουμε κάποια στιγμή σε αποστειρωμένα γήπεδα ή γήπεδα άδεια χωρίς κόσμο όπου οι αθλητές θα παίζουν αποκλειστικά και κατ’ εντολή χορηγών, τηλεοράσεων, επενδυτών και προς τέρψη των καταναλωτών αθλητικού θεάματος και όχι φιλάθλων, οπαδών, υποστηρικτών ή όπως αλλιώς αποκαλεί ο καθένας τον 12 ο παίκτη, τον 6ο ή τον 8ο και πάει λέγοντας… Οι ιστορίες που συνοδεύουν τους πρωταγωνιστές του παιχνιδιού, είτε αυτοί είναι εντός των γραμμών είτε στις κερκίδες, θα είναι πάντα εδώ και θα περιμένουν να τις ανακαλύψουμε και να βρούμε αυτές που έχουν περισσότερο ενδιαφέρον, αυτές που βγάζουν πάθος, συναίσθημα, τρέλα, αυτές τις ιστορίες που κάνουν τα σπορ και εν τέλει την κοινωνία κάπως καλύτερη…
Ποια είναι η αντίδρασή σας κάθε φοράπου το μάτι σας πέφτει σε ένα πανό «no politica»; Είναι η -υποτιθέμενη- αποστασιοποίηση από την πολιτική η λύση σε ένα άθλημα που εκτός από τα τζαρτζαρίσματα εντός γηπέδου, χαρακτηρίζεται από αυτή; Και στο κάτω-κάτω, ταξικό δεν είναι το ζήτημα;
Αχ αυτό το no politica. Από τότε που χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά με τελείως διαφορετικά κίνητρα και στόχευση από τους ultras της Σαμπντόρια (που μόνο φίλα προσκείμενους με το ρατσισμό και την άκρα δεξιά δεν τους λες) πριν από 30 χρόνια, μέχρι και σήμερα έχει γίνει της… διαστρέβλωσης το κάγκελο. Ξεκίνησε σαν μια προσπάθεια τα πολιτικά σύμβολα και ιδεολογίες να μην μπαίνουν πάνω από την οπαδική κουλτούρα και να μην δημιουργούνται έχθρες και αντιπαλότητες εντός της κερκίδας, και έχει δυστυχώς καταλήξει να είναι προκάλυμμα αφενός ακροδεξιών και ρατσιστικών αντιλήψεων και αφετέρου απάντηση σε οποιαδήποτε προσπάθεια μέρους της κερκίδας να ασχοληθεί με εξωγηπεδικά κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Για να το ξαναπούμε ακόμη μια φορά: σε αυτήν την κοινωνία, υπό αυτές τις συνθήκες και τον ζόφο που βιώνουμε όλοι και όλες, δεν γίνεται η κερκίδα να μένει απ’ έξω, κλεισμένη στη γυάλα της. Όπως σεβόμαστε και εκτιμούμε δεόντως αθλητές που σπάνε τη δική τους γυάλα και μιλάνε για φλέγοντα κοινωνικά ζητήματα και παίρνουν θέση, έτσι ακριβώς πρέπει να λειτουργεί και μια υγιής κερκίδα (εννοώντας την υγεία ως μια σωστή οπαδική νοοτροπία και εχθρική προς οποιαδήποτε φασιστική-ρατσιστική συμπεριφορά). Ανακοινώσεις συνδέσμων που ξεκινάνε με την πρόταση, Είμαστε οπαδοί, γηπεδικοί, άρρωστοι με την ομάδα μας, αλλά δεν γίνεται να μην ασχοληθούμε και να μην πάρουμε θέση για εκείνο ή το δείνα κοινωνικοπολιτικό θέμα, μας καλύπτει και μας χαροποιεί απόλυτα. Και ευτυχώς, στην Ελλάδα έχουμε διαβάσει πολλές τέτοιες ανακοινώσεις από πολλούς και διάφορους συνδέσμους («μικρών» και «μεγάλων» ομάδων).
Είναι η «κόντρα» της ESL με την UEFA υποκριτική; Οι διαφορές ανάμεσά τους, θεωρώ, δεν είναι πολλές. Η ανισότητα μεταξύ των ομάδων και των πρωταθλημάτων εξακολουθεί να υφίσταται, με ή χωρίς τη ESL.
Εδώ θα πρέπει να σταθούμε με λίγο διαφορετικό μάτι. Αν συμφωνήσουμε πως εντός ύστερου/νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού (πρέπει να) συνεχίζουν να υφίστανται κάποιοι φορείς ρυθμιστικών πλαισίων, ένας εξ αυτών είναι κι η UEFA (και ας μην επεκταθούμε στη FIFA). Υπό την αιγίδα της λοιπόν, διοργανώνονται διοργανώσεις είτε σε χώρες είτε μεταξύ πολλών χωρών. Το ότι έχει πάρα πολλά στοιχεία διαφθοράς, αν και πρέπει να σημειώσουμε πως υπό τη διοίκηση του Τσεβερίν φαίνεται να υπάρχει μια άλλη επικοινωνιακή διάσταση. Στο προκείμενο, η UEFA προφανώς κι ανησυχεί όχι μόνο για το «προϊόν ποδόσφαιρο» αλλά και για το αν θα συνεχίσει να παίζεται και σε χώρες, περιοχές με μικρότερη εξέλιξη του αθλήματος. Είναι προφανές πως υπό αγοραίους όρους και σε ένα αξιακό πλαίσιο περαιτέρω εμπορευματοποίησης, η UEFA δεν θ΄αποτελέσει κάποιο εργαλείο απελευθέρωσης του αθλήματος. Αλλά η πλήρης αποχαλίνωση (όπως βλέπουμε π.χ. στο ευρωπαϊκό μπάσκετ) κι εμπέδωση καθαρών όρων αγοράς, μέσω συγκρότησης Κλειστών Αγορών, είναι ένα βήμα προς τη…βαρβαρότητα κι όχι προς το…σοσιαλισμό (έτσι για να θυμηθούμε μια αγαπημένη ρήση της Ρόζας Λούξεμπουργκ)
Αγαπημένη εξέδρα ή εξέδρες και γιατί.
Θ' αποφύγουμε την μεμονωμένη αναφορά – κι ας πρόκειται φυσικά για εξέδρες αγαπημένων (ή όχι) ξένων ομάδων. Ας δώσουμε ένα στίγμα όμως πως ακόμη κι εξέδρες άλλων «μακρινών ηπείρων» που έχουμε ενίοτε ασχοληθεί στα παλιότερα τεύχη μας (από Μαρόκο κι Αίγυπτο, έως Ιαπωνία, Κεντρική, Νότια Αμερική), αξίζουν μιας ματιάς και πολύ περισσότερο μιας αναζήτησης. Μια κερκίδα που πριν τον αγώνα καταστρώνει σχέδια για μια όμορφη κερκίδα, με χρώμα και παλμό και όχι για το πώς θα την πέσει στους αντιπάλους. Μια κερκίδα που γίνεται ένα με την ομάδα, γίνεται ο 12ος, ο 6ος, ο έξτρα παίκτης. Μια κερκίδα που όταν πρέπει, να υπερασπίζεται τα δικαιώματά της, με πρώτο από όλα το δικαίωμα να μην αντιμετωπίζονται οι οπαδοί σαν ειδική κατηγορία πολιτών που χρήζουν ειδικής μεταχείρισης. Μια κερκίδα που σέβεται τον αντίπαλο και δεν τον αντιμετωπίζει σαν εχθρό. Αναγνωρίζοντας όταν πρέπει τον «κοινό εχθρό» και προστατεύοντας το «σπίτι» της από οποιονδήποτε κίνδυνο και για να το κάνει αυτό δίχως να χρησιμοποιεί εξωτερικές βοήθειες, όπως αστυνομία, διοίκηση ή μπράβους. Αυτόνομη που δεν εξαρτάται από τη διοίκηση, που είναι σε επαφή με τον σύλλογο αλλά δεν παίρνει και δεν δέχεται εντολές. Να ασχολείται με θέματα που απασχολούν όλο τον κόσμο. Να παίρνει θέση. Και να μην επιτρέπει ρατσιστικές φωνές, ρίχνοντας πόρτα σε φασίστες διατηρώντας την πολυσυλλεκτικότητά της.
Ας μιλήσουμε λίγο για το τεύχος Άνοιξη; Τι θα βρούμε σε αυτό και ποιες ιστορίες σας έκαναν εντύπωση καθώς τις γράφατε;
Το τελευταίο τεύχος μας, το 40ο παρακαλώ, δίνει βάρος στο δεύτερο μισό του… υποτίτλου μας: την εμπειρία το γηπέδου και την οπαδική κουλτούρα. Συνεντεύξεις με οπαδικά γκρουπ του εξωτερικού, εμπειρίες ανθρώπων από τα γήπεδα και τις κερκίδες της Νοτίου Αμερικής αλλά και από τις οπαδικές εκδρομές των 90ς, καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό από υπέροχες γηπεδικές φάτσες στις κερκίδες της Αργεντινής. Επίσης δύο υπέροχα κείμενα για δύο πόλεις και… τρεις ομάδες ιστορικές, δύο μπασκετικές και μια ποδοσφαιρική. Η ιστορία του ντέρμπι της Μπολόνια και η άγρια κόντρα της Βίρτους με την Φορτιτούντο και η σχέση πάθους των κατοίκων του Ντόρτμουντ με την ομάδα της πόλης τους. Τέλος, μια ενότητα υπό τον τίτλο «Football is for the fans», όπου διάφοροι συνεργάτες του περιοδικού καταθέτουν την άποψή τους για την… μεγάλη ιδέα της ESL.
Κεφάλαιο Euro. Προβλέψεις για νικητή και «μεγάλο χαμένο» (η Αγγλία απορρίπτεται ως απάντηση και στις δύο περιπτώσεις για ευνόητους λόγους).
Μήπως, τελικά, θα δούμε Κόπα Αμέρικα;
ΠιΖήτα:
Ξεκινώντας τις αναμνήσεις από το EURO 88 (με ένα φορμάτ 8 ομάδων, μια χαρά μου ακούγεται πάντως) και τον παντοτινό έρωτα με το EΪΡΕ, το θαυμασμό για τον τελευταίο χορό της ΕΣΣΔ και το…φλερτ με την Ολλανδία, συνεχίζοντας με ένα άλλο φλερτ εκείνο για τη Δανία το ’92, φτάνοντας σε κείνο για την Τσεχοσλοβακία (κυρίως) αλλά και Πορτογαλία το ’96 και τη Γαλλία και ξανά την Πορτογαλία το 2000, έκτοτε μπαίνει κι ο…εθνικός καταναγκασμός ώσπου φτάνουμε στο 2016, που αν βγάλεις τις Ισλανδία, Ουαλία – είπαμε η Ιρλανδία, ντε, εκτός συζήτησης – ελάχιστες μνήμες. Οπότε, ποιο… EURO 2021 που δεν άλλαξε καν όνομα! Κάθε επιτυχία σε Σκωτία, Φινλανδία πρωτίστως και ν΄ακούγεται όσο πιο πολύ η Βόρεια Μακεδονία!!! Κόπα Αμέρικα ε; Φυσικά και ναι (εφόσον ξεκινήσει όμως κι εδώ χωράει πολύ μεγάλη κουβέντα, για τη διαχείριση των Mega Events σε χώρες που έχουν άλλες ανάγκες – πόσο μάλλον εν μέσω πανδημίας). Με την Ουρουγουάη σαφώς! (καλά για το…μπάσκετ δεν μας ρώτησες όμως τίποτα).
Παρέμβαση συντάκτη: σωστή παρατήρηση.
Sotrek:
Ποτέ δεν υποστήριζα κάποια συγκεκριμένη ομάδα στα EURO τουρνουά. Ίσως λίγο έκλινα προς την Αγγλία γιατί γουστάρω όλη αυτήν την μούρλα και το πάθος (και εντέλει την στεναχώρια) που βγάζουν οι Άγγλοι οπαδοί με την εθνική τους. Σε αυτό το Euro με τις τόσες… πρωτιές(πρώτη φορά σε λάθος έτος, χωρίς κόσμο, με var, με πέντε αλλαγές) θα ήθελα να δω old school football με τις τακτικές και τα σούπερ ντούπερ συστήματα να πηγαίνουν περίπατο και να βγει από τους παίκτες πάθος και ενέργειες στο χορτάρι που θα έχουμε να τις λέμε και να τις περιγράφουμε. Παράλληλα θα βλέπω φυσικά και Copa, ξέρεις, για τις ανάλογες συγκρίσεις…
Barefoot flag:
Όταν ήμουν πιτσιρίκι με έλκυε η γραφικότητα και ο κωλοπαιδισμός των Ιταλών, όποτε μέχρι την εφηβεία μου τους έτρεφα μια συμπάθεια. Μεγαλώνοντας συνέχισα να παρακολουθώ, στο μέτρο του δυνατού, όσα περισσότερα παιχνίδια μπορώ από τέτοια μεγάλα αθλητικά γεγονότα. Αλλά έχοντας στραμμένη την προσοχή μου σε συγκεκριμένους παίχτες, π.χ. στο πάθος του Πουγιόλ, ή την επιβλητικότητα του Νόιερ. Σε αυτό το Euro θα έχω στραμμένη την προσοχή μου στους Νγκολό Καντέ και Κίλιαν Εμπαπέ.
provocateur.gr
