Του Κωνσταντίνου Παπαδόπουλου
Την επίσκεψη του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στην Αθήνα, στις 26 Οκτωβρίου, προετοίμασε τουίτ του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών λίγες μέρες πριν με μήνυμα που ίσως μετέφερε και τη νέα θέση της Ρωσίας στην ελληνοτουρκική διένεξη. «Πριν από 193 χρόνια, οι ρωσικές δυνάμεις μαζί με τις δυνάμεις της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας νίκησαν τον τουρκο-αιγυπτιακό στόλο. Η νίκη των συμμαχικών δυνάμεων στο Ναυαρίνο άνοιξε τον δρόμο για την ανεξαρτησία της Ελλάδας».
Παίρνω σαν αφορμή αυτό το μήνυμα για να θυμίσω τη συμβολή των Ρώσων στην επανάσταση του 1821, όχι μόνο με το Ναυαρίνο αλλά και στην κρισιμότερη Αδριανούπολη. Μια καθοριστική συμβολή που η δυτική ιστοριογραφία, διπλωματία και πολιτική προσπάθησε να διαγράψει από τα πρώτα χρόνια της ζωής του νεοελληνικού κράτους. Το οποίο κράτος με τη βία οδηγήθηκε να προσανατολιστεί στη Δύση (δολοφονία Καποδίστρια, δικτατορία Βαυαρών, διώξεις ρωσόφιλων αγωνιστών και δίκη του Κολοκοτρώνη).
α) H Φιλική Εταιρεία ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό, δηλαδή σε μια ρωσική πόλη και όχι στο Παρίσι ή σε κάποια δυτική πόλη. Σήμερα μάλιστα ακόμη υπάρχει εκεί το Μουσείο της Φιλικής. Οι Φιλικοί αρχικά διέδιδαν οτι η Αόρατος Αρχή της οργάνωσης τους ήταν ο ίδιος ο Τσάρος. Στη συνέχεια έκαναν πρόταση στον Καποδίστρια που ήταν υπουργός Εξωτερικών του Τσάρου (από το 1815) και όταν αυτός αρνήθηκε πρόσφεραν την ηγεσία της Φιλικής στον Αλέξανδρο Υψηλάντη που ήταν αξιωματικός του ρωσικού στρατού, υπασπιστής του ίδιου του Τσάρου και ο οποίος με ενθουσιασμό αποδέχθηκε να οδηγήσει την ελληνική επανάσταση.
Δηλαδή η κεφαλή της Φιλικής σύμφωνα με τους ιδρυτές της έπρεπε να έχει σχεση με τη Ρωσία.
β) Οι σημαντικότεροι ήρωες του 1821 ήταν ρωσόφιλοι με πρώτο το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Από το 1806 οι Κολοκοτρωναίοι, έδειξαν το δεσμό που ήθελαν να έχουν με τη Ρωσία όταν θα πολεμούσαν με τους Οθωμανούς, καθώς ύψωσαν σαν σημαία το σταυρό του Αγίου Ανδρέα (γαλάζιος σταυρός σε λευκό φόντο) που ήταν το έμβλημα του Πολεμικού Ναυτικού της Ρωσίας. Να σημειωθεί ότι ο πατέρας του Κολοκοτρώνη είχε συμμετάσχει στην επανάσταση των Ορλωφικών και σκοτώθηκε με δυο αδέλφια του από τους Τούρκους. Το όνομα Θεόδωρος το πήρε ο γιός του προς τιμήν του Ρώσου αξιωματικού Θεόδωρου Ορλώφ. Μετά την ανεξαρτησία της Ελλάδας ο Γέρος του Μωριά έγινε μέλος του ρωσικού κόμματος, του οποιου μάλιστα για ένα διάστημα ηγήθηκε ο γιός του, Γενναίος Κολοκοτρώνης.
γ) Tα χρήματα για να ξεκινήσει η επανάσταση βρέθηκαν από τους Έλληνες καραβοκύρηδες οι οποιοι μέσα σε λίγες δεκαετίες ειχαν πλουτίσει λόγω της ευνοικής Συνθήκης του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή που είχαν αποσπάσει οι Ρώσοι από τους Οθωμανούς. Με την υπογραφή της Συνθήκης κατοχυρώθηκε νομικά το δικαίωμα της χρήσης της ρωσικής σημαίας από Έλληνες πλοιοκτήτες, καθώς και η ναυπήγηση πλοίων μεγάλου εκτοπίσματος. Όσοι Έλληνες ύψωναν τότε ρωσική σημαία στα καράβια τους έπαιρναν χορήγηση αδείας επιτηδεύματος από τον διοικητή της Οδησσού. Με αυτόν τον τρόπο ο εμπορικός στόλος των Ελλήνων αναπτύχθηκε εντυπωσιακά, το ίδιο και τα κέρδη τους.
Παράδειγμα Ελληνίδας πλοιοκτήτριας που είχε στενή σχέση με τους Ρώσους και πρωταγωνίστησε στην Επανάσταση είναι η ίδια η Μπουμπουλίνα. Η περιουσία της διασώθηκε μάλιστα με τη μεσολάβηση στους Τούρκους της Πόλης του Ρώσου Πρέσβη Στρογκανώφ. Ο άνδρας της, που δολοφονήθηκε από πειρατές, είχε βοηθήσει τους Ρώσους σε ναυμαχία εναντίων των Τούρκων. Οι Ρώσοι τίμησαν την Μπουμπουλίνα μετά τον θάνατό της σαν Ναύαρχο του Ρωσικού Ναυτικού, τίτλος μοναδικός για γυναίκα.
δ) Οι συχνές νίκες των Ρώσων επί των Τούρκων είχαν αποδυναμώσει τόσο την Οθωμανική Αυτοκρατορία ώστε οι Έλληνες να ελπίζουν πως θα μπορούσαν κι αυτοί να τα καταφέρουν εναντίον της. Με τη Συνθήκη Κιουτσούκ-Καϊναρτζή οι Ρώσοι είχαν καταφέρει να γίνουν αυτόνομες η Μολδαβία και η Βλαχία, τις οποίες έκτοτε κυβερνούσαν Έλληνες Φαναριώτες που ήταν ρωσόφιλοι. Και στις δυο χώρες αναπτύχθηκε ισχυρή ελληνική αστική τάξη με την υποστήριξη της Ρωσίας. Δυο χρόνια πριν την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας εξάλλου ο ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1806-1812 είχε λήξει νικηφόρα για τη Ρωσία που απέσπασε τη Βεσσαραβία από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στον πόλεμο αυτό διακρίθηκαν και Έλληνες αξιωματικοί που πολέμησαν με το ρωσικό στρατό.
Η μεγάλη λοιπόν έμπνευση της ελληνικής επανάστασης ήταν οι συχνές νίκες της Ρωσίας επί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και λιγότερο η γαλλική ή η αμερικανική επανάσταση.
ε) Όταν ξέσπασε η ελληνική επανάσταση το 1821 συνεδρίαζαν οι κυβερνήσεις των χωρών της Ιεράς Συμμαχίας στο Λάιμπαχ (σημερινή Λουμπλιάνα στη Σλοβενία). Τότε ο Μέττερνιχ πρότεινε στους συνέδρους να στείλουν στρατό οι χώρες τους προκειμένου να βοηθήσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία να συντρίψει την επανάσταση ενώ πρότεινε και τη σφαγή των Ελλήνων σαν παραδειγματισμό. Ο Καποδίστριας όμως σαν υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας κατάφερε να μην περάσει η πρόταση του παντοδύναμου Μέττερνιχ και να κρατήσει ουδετερότητα η Ιερά Συμμαχία, παρότι ιδρυτικός της στόχος ήταν να καταπνίγει κάθε επανάσταση στην Ευρώπη. Η επιχειρηματολογία του που αποστόμωσε τον Μέττερνιχ ήταν πως “θα ήταν φρικτό τα χριστιανικά ευρωπαϊκά στρατεύματα να χτυπήσουν Χριστιανούς και να τους υποτάξουν στους Μουσουλμάνους”. Ο Καποδίστριας τότε με τη συγκατάθεση του Τσάρου (που παρευρισκόταν στο συνέδριο) ουσιαστικά έσωσε την ελληνική επανάσταση και τον Ελληνισμό από μια μεγάλη συμφορά.
στ) Στη ναυμαχία του Ναυαρίνου ο ενωμένος στόλος των Ρώσων, Άγγλων και Γάλλων ξεκίνησε από τον Πόρο να συναντήσει το στόλο του Ιμπραήμ μετά απο φορτική πίεση του Ρώσου Χέιδεν στον Άγγλο αντιναύαρχο Κόδριγκτον και το Γάλλο υποναύαρχο Δεριγνύ. Να σημειωθεί μάλιστα πως μετά τη ναυμαχία ο Κόδριγκτον λογοδότησε στους Άγγλους πολιτικούς γιατί παρασύρθηκε σε μια πολεμική πράξη που θα δοκίμαζε τις σχέσεις της Βρετανίας με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Aντίθετα οι Ρώσοι διαχρονικά είναι περήφανοι για τη συμμετοχή τους στη ναυμαχία του Ναυρίνου, τη μνήμη της οποιας τιμούν κάθε χρόνο.
ζ) Η ανεξαρτησία της Ελλάδας οφείλεται στη Συνθήκη της Αδριανούπολης καθώς ο Σουλτάνος ενώ είχε συμφωνήσει μετά το Ναυαρίνο για αυτονομία της Ελλάδας, ύστερα πήρε πίσω τις υποσχέσεις του. Έκλεισε μάλιστα τα Δαρδανέλια για τα ρωσικά πλοία επειδή εξοργίστηκε με τη συμμετοχή του ρωσικού στόλου στη ναυμαχία του Ναυαρίνου. Ξεκίνησε τότε ο ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1828-1829 που έληξε νικηφόρα για τους Ρώσους που συνέτριψαν τον τουρκικό στρατό στην Αδριανούπολη. Αν δεν ήταν μάλιστα ορατό το ενδεχόμενο μιας αγγλογαλλικής επέμβασης σε βοήθεια των Οθωμανών οι Ρώσοι θα είχαν καταλάβει και την Κωνσταντινούπολη. Ακολούθησαν οι διαπραγματεύσεις για τη Συνθήκη της ειρήνευσης στην Αδριανούπολη. Στη διάρκεια τους oι Ρώσοι υποχρέωσαν τον Τούρκο αξιωματούχο κυριολεκτικά με το πιστόλι στον κρόταφο να υπογράψει την ανεξαρτησία της Ελλάδας.
Ο διαπρεπής Άγγλος πολιτικός Ουίλιαμ Γκλάντστοουν αναγνώρισε, παρότι αυτό έδινε πόντους στη Ρωσία, ότι η συνθήκη της Αδριανούπολης υπήρξε “το διεθνές συμβόλαιο της πολιτικής υπόστασης και αυτοτέλειας του ελληνικού κράτους”. Ιδιαίτερη αξία έχει και η παραδοχή του Καρλ Μαρξ ακριβώς γιατί δεν χώνευε τη Ρωσία. Έγραψε λοιπόν το 1853 σε άρθρο του στη New York Tribune: “Ποιος έκρινε τελικά τον αγώνα όταν εξεγέρθηκαν οι Έλληνες; Όχι βέβαια οι συνωμοσίες και οι ξεσηκωμοί του Αλή Πασά, ούτε η μάχη στο Ναυαρίνο, ούτε ο γαλλικός στρατός στο Μοριά, ούτε τα συνέδρια και τα πρωτόκολα του Λονδίνου. Αλλά ήταν ο Ντίμπιτς που προέλασε μέσω των Βαλκανίων στην πεδιάδα του Έβρου.” Ο Ντίμπιτς τον οποίο αναφέρθηκε ο Μαρξ ήταν ο στρατάρχης τότε του ρωσικού στρατού που νίκησε τους Οθωμανούς στην Αδριανούπολη.
Κατά συνέπεια οι προφητείες για τη βοήθεια από το ξανθό γένος (δηλαδή τους Ρώσους), που κοροϊδεύουν αρκετοί φιλοδυτικοί προπαγανδιστές, οι οποιοι αγνοούν τα συμβάντα της Αδριανούπολης (ή που βολικά τα ξεχνάνε), επαληθεύθηκαν μέχρι κεραίας!!! Και αν κάποιες από τις προφητείες ήταν προπαγανδιστικές κατασκευές, υπηρέτησαν όμως καλό σκοπό στην εποχή τους και έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ίδια την προετοιμασία και την έκρηξη της επανάστασης.
Δυστυχώς η σύγχρονη πολιτική και επιχειρηματική Ελίτ της Ελλάδας συνεχίζει να αποσιωπά την κρίσιμη βοήθεια της Ρωσίας στην ελληνική επανάσταση. Δέστε πόσο προκλητικά απουσιάζει το όνομα της Ρωσίας από το δελτίο τύπου της Εθνικής Τράπεζας για την “Πρωτοβουλία 1821-2021”. «Στο εξωτερικό, σε χώρες που συνέδραμαν την Ελληνική Επανάσταση (Γαλλία, Ελβετία, Μ.Βρετανία, Ιταλία, Γερμανία αλλά και στον Καναδά), επιστημονικοί, πανεπιστημιακοί και πολιτιστικοί φορείς, προγραμματίζουν μέσω συντονιστικών επιτροπών, διάφορες δράσεις (συναυλίες, συνέδρια, εκθέσεις, κ.α.) για να τιμήσουν την σπουδαία αυτή επέτειο, σε συνεργασία με την Τράπεζα και Ιδρύματα, στο πλαίσιο των στόχων τους.»
Κάποιοι δρομολογούν να γιορτάσουμε τη μνήμη των 200 χρόνων από το 1821 σε κλίμα ιστορικής λοβοτομής, χωρίς αναφορές στους ήρωες της, στις αξίες τους που δεν ήταν συμβατές με το νεοραγιαδισμό, με διαγραφή της απαγορευμένης λέξης Ρωσία και με σπίλωση του Καποδίστρια.
