Για τους εραστές του Αγγλικού.....

[RASTA]

Τάκλιν, δικαστήρια και πορνό: Η ζωή του Πίτερ Στόρει

Νοέμβριος 1965. Η Άρσεναλ ταξιδεύει στο Λιντς για να αντιμετωπίσει την τοπική ομάδα. Ο Πίτερ Στόρι είναι 21 χρονών και ήδη ζει το όνειρο του, αφού αγωνίζεται στην ομάδα που υποστήριζε από μικρό παιδί. Λίγες εβδομάδες πριν έχει κάνει το ντεμπούτο του σε έναν αγώνα με τη Λέστερ αφήνοντας θετικές εντυπώσεις σε οπαδούς και δημοσιογράφους. Στο Έλαντ Ρόουντ όμως οι απαιτήσεις είναι διαφορετικές.

Η Λιντς του Ντον Ρέβι δεν έχει αποκτήσει ακόμα το φημισμένο παρατσούκλι “βρώμικη” αλλά τα πρώτα δείγματα αρκούν για να καταλάβει κάποιος ότι οι παίκτες της δεν βγαίνουν στον αγωνιστικό χώρο μπολιασμένοι με το πνεύμα του fair play. Ακόμα και τότε, σε ένα τελείως διαφορετικό ποδόσφαιρο από το σημερινό, όπου οι διαιτητές σπάνια τιμωρούσαν παραδειγματικά το σκληρό παιχνίδι και όλες οι ομάδες είχαν στη σύνθεση τους κάποιους παίκτες που το βασικό τους προσόν ήταν η επικράτηση στους τσαμπουκάδες, η Λιντς είχε βρει τρόπους να ξεχωρίζει. Λίγα χρόνια αργότερα ο σπουδαίος Τζόρτζ Μπεστ το είχε συνοψίσει ιδανικά με μια δήλωση του: “Όλες οι ομάδες έχουν ένα σκληρό παίκτη. Εμείς έχουμε τον Νόμπι Στάιλς, η Τσέλσι έχει τον Τσόπερ, η Άρσεναλ έχει τον Πίτερ Στόρει, η Λίβερπουλ τον Τόμι Σμιθ. Η Λιντς έχει 11 τέτοιους παίκτες!”.



https://blog.stoiximan.gr/peter_storey/

Επιστρέφουμε όμως στο Έλαντ Ρόουντ και το 1965, εκεί που ο Πίτερ Στόρει είναι ακόμα ένα άβγαλτο παιδαρέλι που καλείται να αντιμετωπίσει μερικές από τις χειρότερες φάτσες του αγγλικού ποδοσφαίρου. Την εποχή εκείνη ο Στόρει αγωνίζεται στα άκρα της άμυνας και μοναδικός του στόχος είναι να αναχαιτίσει τις επιθέσεις των αντιπάλων. Η Λιντς, που διεκδικεί για δεύτερη συνεχόμενη σεζόν το πρωτάθλημα, πιέζει ασφυκτικά αλλά η Άρσεναλ αντέχει. Ο αγώνας όμως διεξάγεται σε μια ένταση στην οποία ο πιτσιρικάς δεν έχει συνηθίσει. Το κερασάκι στην τούρτα έρχεται σε μια ανύποπτη στιγμή του δευτέρου ημιχρόνου όταν ο Σκωτσέζος επιθετικός Τζιμ Στόρι παίρνει φόρα και τον κατεδαφίζει με ένα τάκλιν που σήμερα θα τιμωρούνταν δίχως δεύτερη σκέψη με απ’ευθείας κόκκινη κάρτα.

Ο διαιτητής καταλογίζει απλά το φάουλ, κανένας συμπαίκτης του δεν αντιδράει, ο αγώνας συνεχίζεται κανονικά, η Λιντς κερδίζει το παιχνίδι στο τέλος και ο Στόρει παίρνει το πρώτο μεγάλο ποδοσφαιρικό μάθημα του. “Εκείνη τη μέρα έπαθα πραγματικά σοκ. Είχα αποκτήσει μια τεράστια πληγή στο πόδι και παρ’όλα αυτά όταν μπήκα στα αποδυτήρια μετά το τέλος του αγώνα δεν βρέθηκε ούτε ένας συμπαίκτης μου να με παρηγορήσει. Αντ’ αυτού όλοι με κοιτούσαν και γελούσαν και μου έλεγαν ‘καλώς ήρθες στο Λιντς, μικρέ'”. Σύμφωνα με τον ίδιο, εκείνο ήταν το παιχνίδι ορόσημο στην καριέρα του.

Μέσα σε λίγους μήνες ο ήσυχος νεαρός θα μετατρεπόταν σε έναν από τους πιο σκληρούς παίκτες όχι μόνο της Άρσεναλ αλλά και της Αγγλίας. “Δεν ήμουν καθόλου κακός με τη μπάλα στα πόδια αλλά ήμουν ακόμα καλύτερος στο αμυντικό κομμάτι και γι’αυτό εξ αρχής με ώθησαν προς αυτή την κατεύθυνση. Επίσης όταν είσαι μικρός και θέλεις απεγνωσμένα να κερδίσεις μια θέση στην πρώτη ομάδα τότε απλά κάνεις ό,τι σου ζητήσουν”.


Μια διεκδίκηση με τον Γκερντ Μίλερ

Λίγα μόλις χρόνια αργότερα ο Στόρει θα επιστρέψει στο Έλαντ Ρόουντ για να αντιμετωπίσει τα πρωτοπαλίκαρα του Ρέβι. Αυτή τη φορά όμως τα δεδομένα θα είναι διαφορετικά. Ο Στόρει είναι πλέον και επίσημα ο “σκληρός” της Άρσεναλ, ο παίκτης που θα κόψει νωρίς-νωρίς τον αέρα των ντελικάτων επιθετικών του αντιπάλου με κάποιο σκληρό τάκλιν και ο άνθρωπος που θα βγει μπροστά για να προστατεύσει τους δικούς του τεχνίτες συμπαίκτες όταν ο “σκληρός” των άλλων προσπαθήσει να τους… εξηγήσει γιατί δίπλα στους πάγκους υπάρχει πάντα ένα φορείο.

Στα πρώτα κιόλας λεπτά του αγώνα ο Στόρει θα γκρεμίσει εντυπωσιακά τον Νόρμαν Χάντερ, ένα από τα πιο σκληροτράχηλα σέντερ μπακ της εποχής, που αργότερα θα αποκτούσε το παρατσούκλι “Bites Yer Legs” από ένα πανό των οπαδών της Λιντς που υπενθύμιζε στους πάντες την αδυναμία που είχε ο Χάντερ στα πόδια των αντιπάλων. Η περιγραφή του Τζακ Σπέρλινγκ, που κάλυπτε εκείνο το παιχνίδι δημοσιογραφικά, αποτυπώνει με ακρίβεια τη μεταμόρφωση του μπακ των ‘κανονιέρηδων’: “Όταν ο παίκτης της Λιντς κατάφερε να σηκωθεί από το έδαφος, έκανε νόημα στους συμπαίκτες του και τους έδειξε τον Στόρει . Ήταν ξεκάθαρο πως ο παίκτης της Άρσεναλ είχε στοχοποιηθεί αλλά οι ‘πληρωμένοι δολοφόνοι’ της Λιντς δεν κατάφεραν να τον εξοντώσουν, αφού για κάθε χτύπημα που δεχόταν, απαντούσε με ένα αντίστοιχο. Στο τέλος του αγώνα ακόμα και αυτοί οι φημισμένοι σκληροί της Λιντς πρέπει να έμειναν εντυπωσιασμένοι από τις αντοχές του”.



Το χτύπημα στα πρώτα λεπτά του παιχνιδιού δεν ήταν τυχαίο. Ο Στόρει το είχε… μελετήσει το θέμα. Σε μια πρόσφατη συνέντευξη του αποκάλυψε την τακτική του: “Εκείνα τα χρόνια αν ξάπλωνες κάποιον στα πρώτα λεπτά τη γλίτωνες πάντα με μια απλή παρατήρηση. Μερικές φορές το έκανα με κάποιο σκληρό αλλά καθ’όλα νόμιμο τάκλιν, κάποιες φορές με ένα λίγο πιο βρώμικο. Ο στόχος ήταν να τους κάνεις να νιώσουν σαν να βγήκαν από τρακάρισμα ή σαν να έχουν στουκάρει σε τοίχο. Το σημαντικό ήταν να καταλάβουν από την αρχή ότι ακολουθεί ένα πολύ ζόρικο απόγευμα”.

Στα 12 χρόνια που έκατσε στο Χάιμπουρι ο Στόρει απέκτησε κάμποσους εχθρούς. Ο κατάλογος των χαρακτηρισμών που έχει δεχτεί είναι μεγάλος: Δολοφόνος, βρώμικος, αδίστακτος, εγκληματίας και στην κορυφή όλων το “bastards’ bastard” που δεν χρειάζεται καν μετάφραση. Έκανε όμως και αμέτρητους φίλους. Οι οπαδοί της Άρσεναλ τον λάτρευαν, οι συμπαίκτες του τον εκτιμούσαν απεριόριστα και τον έβλεπαν σαν ασπίδα, οι προπονητές του έβλεπαν σ’αυτόν ένα πολύτιμο πολυεργαλείο. Κάτι που πραγματικά ήταν.



Όπως αποδείχτηκε στο δεύτερο μισό της καριέρας του, ο Στόρει δεν ήταν χρήσιμος μόνο για να εξουδετερώσει τον αντίπαλο εξτρέμ ή για να αναλάβει προσωπικά το μαρκάρισμα του καλύτερου παίκτη των απέναντι. Στις αρχές των 70s μεταφέρθηκε από το άκρο της άμυνας στο κέντρο και εκεί τα πήγε ακόμα καλύτερα, φτάνοντας μέχρι και την εθνική Αγγλίας, της οποίας τη φανέλα φόρεσε 19 φορές (το ντεμπούτο του ήταν απέναντι στην Ελλάδα σ’ένα παιχνίδι στο Γουέμπλει). Σ’αυτή τη θέση ο Στόρι απέδειξε ότι μπορεί να βοηθήσει και δημιουργικά ενώ το κρύο αίμα που του καταλόγιζαν αποδείχτηκε ιδανικό στις εκτελέσεις πέναλτι.

Στην πιο διάσημη εξ αυτών βρέθηκε αντιμέτωπος με τον θρύλο Γκόρντον Μπανκς κάτω από τις χειρότερες δυνατές συνθήκες. Στις καθυστερήσεις ενός ημιτελικού κυπέλλου Αγγλίας, σε ουδέτερο γήπεδο και με την ομάδα του να χάνει με 1-2. Ο Στόρει (που λίγο πιο νωρίς είχε μειώσει το σκορ με σουτ έξω από την περιοχή) αποδείχτηκε ψύχραιμος, πλάσαρε σωστά και έστειλε το ζευγάρι σε επαναληπτικό ημιτελικό. Η Άρσεναλ τελικά προκρίθηκε, κατέκτησε το κύπελλο και ολοκλήρωσε το πρώτο νταμπλ της ιστορίας της (και μοναδικό μέχρι την έλευση του Αρσέν Βενγκέρ), σε μια σεζόν μάλιστα που κανένας δεν την συμπεριλάμβανε μέσα στα φαβορί. Ο Στόρει τελείωσε εκείνη τη χρονιά με 62 συμμετοχές και 8 γκολ ενώ η συμβολή του σε εκείνον τον φαινομενικά χαμένο ημιτελικό απέκτησε θρυλικές διαστάσεις στους κύκλους των οπαδών της Άρσεναλ, αφού θεωρήθηκε πως εκείνη η επιστροφή από 0-2 άλλαξε όλη την ψυχολογία της ομάδας και τη βοήθησε σημαντικά να φτάσει στους δυο τίτλους.


Τα πιο σπουδαία γκολ της καριέρας του στο δρόμο προς το νταμπλ

Τυπικά η καριέρα του ολοκληρώθηκε το 1977, όταν και σε ηλικία μόλις 32 ετών κρέμασε τα παπούτσια του μετά από ένα σύντομο πέρασμα από τη Φούλαμ. Ουσιαστικά όμως η αρχή του τέλους τοποθετείται το 1975, όταν ακολουθώντας τη μόδα της εποχής αποφάσισε να επενδύσει κάποια από τα λεφτά που είχε βγάλει σε μια παμπ του Λονδίνου. Μέσα σε ελάχιστο διάστημα βρέθηκε να περνάει περισσότερες ώρες πίσω από τη μπάρα, παρά στο σπίτι ή το προπονητικό κέντρο.

Τα ατέλειωτα ξενύχτια πίνοντας αλκοόλ, συζητώντας με ανθρώπους της νύχτας και φλερτάροντας με τις πελάτισσες έβαλαν ταφόπλακα στην καριέρα του και άνοιξαν ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή του: Τα πάρε-δώσε με το Νόμο. Μέσα στην επόμενη δεκαετία το όνομα του ήταν πιο συχνά στα αστυνομικά ρεπορτάζ παρά στα αθλητικά. Στην αρχή κατηγορήθηκε ότι συνεργάστηκε με κάποιους ντόπιους γκάνγκστερ που προσπαθούσαν να διοχετεύσουν στην αγορά πλαστό χρήμα. Φοβούμενος ότι η δίκη δεν θα εξελιχθεί καλά, άρχισε να μαζεύει λεφτά για να μετακομίσει μόνιμα στην Ισπανία. Στα πλαίσια αυτής της ιδέας μετέτρεψε ένα διαμέρισμα που είχε σε οίκο ανοχής, του κότσαρε μια ταμπέλα με το όνομα ‘Καλυψώ’ και έβαλε να το τρέχουν δυο γνωστές του από την πιάτσα, η Καμίλα και η Λούλου.


Ο Στόρει παραλαμβάνει από τον πρόεδρο της Άρσεναλ το βραβείο του καλύτερου παίκτη του μήνα

Το εγχείρημα άντεξε 5 εβδομάδες. Όταν η αστυνομία ανακάλυψε την παράνομη επιχείρηση, η κατάληξη ήταν γνώριμη: Το δικαστήριο. Λίγους μήνες μετά στο ίδιο μέρος θα μάθαινε πως πρέπει να περάσει τα επόμενα 3 χρόνια του στη φυλακή. Η εμπειρία εκεί αποδεικνύεται ιδιαίτερη (“αν κάποιος ήταν τόσο χαζός ώστε να προσπαθήσει να με παρενοχλήσει θα έτρωγε δίχως δεύτερη σκέψη μια κλωτσιά στα αχαμνά”) αλλά όχι αρκετή για να τον πείσει να αλλάξει ρότα στη ζωή του. Τα επόμενα χρόνια οι επισκέψεις στα δικαστήρια θα γίνουν μέρος της καθημερινότητας του. Μια φορά γιατί διαπραγματεύτηκε την αγορά μιας BMW και μιας Mercedes από έναν τύπο που όπως αποδείχτηκε δεν του άνηκαν, μια φορά με την κατηγορία πως έριξε κουτουλιά σε έναν τροχονόμο (ο Στόρει το αρνείται και υποστηρίζει ότι ο τροχονόμος επινόησε την ιστορία γιατί ήταν οπαδός της Τότεναμ), μια φορά γιατί κήρυξε πτώχευση στην εταιρεία του και μια φορά με την κατηγορία ότι προσπάθησε να περάσει παράνομα στην Αγγλία 20 ταινίες πορνογραφικού περιεχομένου τις οποίες είχε αγοράσει με ένα φίλο του στην Ολλανδία και τις οποίες είχε κρύψει μέσα σε ένα ψεύτικο λάστιχο στο τζιπ του!

Στα 75 του πλέον σήμερα, ο Πίτερ Στόρει έχει μετακομίσει μόνιμα στη νότια Γαλλία όπου και ζει σε ένα αγρόκτημα με την τέταρτη γυναίκα του, ένα σκύλο, δυο κατσίκες, μερικές κότες και κάμποσες γάτες. Όταν του ζητάνε να θυμηθεί τα άγρια χρόνια της νιότης του φροντίζει να υπενθυμίζει πάντα στον συνομιλητή του ότι το ποδόσφαιρο εκείνης της εποχής δεν είχε καμία σχέση με το σημερινό και ότι παρά την άσχημη φήμη του ποτέ δεν τραυμάτισε σοβαρά κανέναν αντίπαλο: “Εκείνα τα χρόνια όλες οι ομάδες είχαν έναν παίκτη σαν κι εμένα. Κάποιες μάλιστα είχαν δυο ή τρεις. Ήταν μια βρώμικη δουλειά αλλά κάποιος έπρεπε να την κάνει και όπως αποδείχτηκε εγώ την έκανα πολύ καλά”. Οι φίλοι της Άρσεναλ που τον έζησαν, συμφωνούν απόλυτα με αυτό.

[fon7]

Θάνατος στις Κερκίδες: Το Πλαίσιο και η Αδικία της Τραγωδίας του Χίλσμπορο

Η Θάτσερ στον τόπο του εγκλήματος

Στο πέμπτο τεύχος του περιοδικού είχαμε δημοσιεύσει το παρακάτω κείμενο του Φιλ Σκρειτον για τα γεγονότα του Χιλσμπορο. Γεγονότα που συνδέθηκαν με την Σιδηρά Κυρία και τις μετέπειτα επιλογές και αποφάσεις της για το μέλλον του αγγλικού ποδοσφαίρου. Με αφορμή το θάνατό της παραθέτουμε το συγκεκριμένο κείμενο.

Ύστερα άρχισε το στρίμωγμα… Δεν έγινε ξαφνικά… Ήταν περισσότερο σαν μια μέγγενη που σφίγγει όλο και περισσότερο, όλο και περισσότερο. Γύρισα τον Άνταμ προς το μέρος μου. Ήταν φανερό ότι πνιγόταν. Ενάμισι-δυο μέτρα μακριά μας βρισκόταν ένας αστυνομικός. Άρχισα να τον εκλιπαρώ να ανοίξει τη θύρα. Ούρλιαζα. Ο Άνταμ είχε λιποθυμήσει και εγώ φώναζα «Το αγοράκι μου πεθαίνει!» και τον παρακαλούσα να με βοηθήσει κι εκείνος δεν έκανε τίποτα. Άρπαξα τον Άνταμ από τα πέτα και προσπάθησα να τον περάσω πάνω απ’ το κιγκλίδωμα. Είχε ύψος γύρω στα τρία μέτρα με κάγκελα λυγισμένα προς το μέρος μας. Δεν μπόρεσα να τον σηκώσω. Άρχισα να κοπανάω τα κάγκελα μπας και ρίξω τον κιγκλίδωμα. Αν ο αστυνομικός είχε ανοίξει τη θύρα από την αρχή, όταν τον εκλιπαρούσα να την ανοίξει, ξέρω ότι θα είχα καταφέρει να βγάλω τον Άνταμ έξω. Το ξέρω γιατί ήμουν εκεί![1]

Αυτή είναι η μαρτυρία του Έντι Σπίριτ για τις τελευταίες στιγμές της ζωής του γιου του. Ο Άνταμ, ο οποίος απεγκλωβίστηκε τελικά από τις κερκίδες του Χίλσμπορο, κηρύχθηκε νεκρός στο νοσοκομείο Νόρδερν Τζένεραλ του Σέφιλντ γύρω στις 4:45 μ.μ. της 15ης Απριλίου 1989. Ήταν ένας από τους 96 άνδρες, γυναίκες και παιδιά που έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας του τραυματισμού τους στις εξέδρες ή, όπως φάνηκε ξεκάθαρα αργότερα, εξαιτίας της ανεπαρκούς αντίδρασης της αστυνομίας στην επικείμενη καταστροφή και της ελλιπούς ιατρικής αντίδρασης που ακολούθησε. Από τους 96 που βρήκαν το θάνατο εκείνη της μέρα, μόνο 14 μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο. Οι υπόλοιποι κηρύχθηκαν νεκροί στο γήπεδο και, μέσα σε σάκους μεταφοράς πτωμάτων, εκτέθηκαν στο παρκέ του γυμναστηρίου του Χίλσμπορο. Η Πατ Νίκολ, η οποία έχασε εκείνη τη μέρα τον δεκάχρονο γιο της, Λι, μίλησε εξ ονόματος πολλών όταν δήλωσε: «Δεν περιμένεις να πας σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα και να πεθάνεις».[2]

            Ο Έντι Σπίριτ έφτασε κοντά στο θάνατο. Μετά τη μάταιη προσπάθειά του να σώσει τον Άνταμ, έχασε τις αισθήσεις του και κατέρρευσε κάτω από το συνωστισμό στο διάζωμα 4. Αυτό συνέβη γύρω στις 3 μ.μ., έξι λεπτά πριν τη διακοπή του ημιτελικού του Κυπέλλου Αγγλίας ανάμεσα στη Λίβερπουλ και τη Νότιγχαμ Φόρεστ και είκοσι λεπτά προτού αρχίσουν να μεταφέρονται οι νεκροί και οι ετοιμοθάνατοι από τα κεντρικά διαζώματα 3 και 4 μέσα από δύο στενές πόρτες στην περίμετρο και τον αγωνιστικό χώρο του γηπέδου. Ο Έντι έχει χάσει δύο ώρες από τη ζωή του. Το πρώτο ιατρικό αρχείο που υπάρχει στο νοσοκομείο για αυτόν είναι η εισαγωγή του στη μονάδα εντατικής θεραπείας στις 5 μ.μ. Μετά το χάος της εκκένωσης των κερκίδων και δεδομένης της απουσίας της άμεσα αναγκαίας ιατρικής περίθαλψης, καθώς και των απαραίτητων εγκαταστάσεων, είναι σαφές ότι άγνωστος αριθμός από εκείνους που πέθαναν μπορούσαν να έχουν σωθεί. Ο Έντι δεν έχει ιδέα τι του συνέβη ανάμεσα στις 3 μ.μ. και τις 5 μ.μ. Φαίνεται ότι είχε θεωρηθεί νεκρός όπως και άλλοι που τελικά ανένηψαν. Ο θάνατος του Άνταμ εξακολουθεί να τον βασανίζει, όπως και το ερώτημα αν θα μπορούσε και εκείνος να έχει σωθεί.

            Καθώς εξελισσόταν η τραγωδία, μπροστά στα μάτια του κουβούκλιου αστυνομικού ελέγχου ψηλά πάνω από την κερκίδα του Λέπινγκς Λέιν, άρχισε μια άλλη τραγωδία. Ο υπεύθυνος αγώνα της αστυνομίας του Νότιου Γιόρκσιρ, Αστυνομικός Επιθεωρητής, Ντέιβιντ Ντάκενφιλντ ενημέρωσε τον Γκρέιαμ Κέλλυ, τότε Εκτελεστικό Διευθυντή της Αγγλικής Ποδοσφαιρικής Ένωσης, ότι οι οπαδοί της Λίβερπουλ είχαν εισβάλλει σε μία θύρα «μπουκάροντας» στις ήδη υπερπλήρεις εξέδρες. Μέσα σε λίγα λεπτά, αυτή η εκδοχή μεταδόθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο Ζακ Ζορζ, τότε πρόεδρος της Ουέφα, καταφέρθηκε εναντίον «της τρέλας των ανθρώπων να επιχείρησαν να μπουν στο στάδιο με το έτσι θέλω, αδιαφορώντας για τον κίνδυνο για τη ζωή των άλλων». Επρόκειτο για «κτήνη που περίμεναν να εισβάλουν στην αρένα».[3] Υπεύθυνοι, λοιπόν, για το θάνατο των «δικών τους» ανθρώπων ήταν οι ίδιοι οι οπαδοί της Λίβερπουλ. Το φάσμα του χουλιγκανισμού είχε ήδη φανεί.

            Αυτήν την εκδοχή αφηγήθηκαν επίσης οι αστυνομικοί στον Ιατροδικαστή του Νότιου Γιόρκσιρ, Δρ. Στέφαν Πόπερ, καθ’ οδόν για το στάδιο. Ο τελευταίος ζήτησε τη λήψη δειγμάτων αίματος προκειμένου να καταγραφεί το επίπεδο αλκοόλ στο αίμα όλων των νεκρών, ακόμα και των παιδιών. Αυτό ήταν κάτι πρωτοφανές. Στο βαθμό που οι εκθέσεις των ιατροδικαστών θα καθόριζαν την ιατρική αιτία θανάτου ήταν σαφές ότι ο Ιατροδικαστής θεωρούσε την κατανάλωση αλκοόλ σημαντικό παράγοντα στην καταστροφή. Μέσα σε μερικές ώρες, χαροκαμένοι συγγενείς μαζεύτηκαν έξω από το γυμναστήριο προκειμένου να αναγνωρίσουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Η παρουσίαση των πτωμάτων μέσα στους ιατροδικαστικούς σάκους και η χαλαρή αντιμετώπιση προς τους συγγενείς, συνδύαζε την αναισθησία με την πώρωση. Οι συγγενείς των νεκρών «ανακρίθηκαν» σχετικά με τις συνήθειες κατανάλωσης αλκοόλ και τα «ποινικά» μητρώα των αγαπημένων τους. Την επόμενη μέρα, η πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ επισκέφτηκε το Σέφιλντ μαζί με τον Υπουργό Εσωτερικών, Ντάγκλας Χαρντ. Εκεί ενημερώθηκε ότι «δεν θα είχε υπάρξει ποτέ Χίλσμπορο αν μια συμμορία μεθυσμένων δεν είχε προσπαθήσει με μπει στο γήπεδο με το ζόρι».[4]

            Δύο μέρες μετά, η εφημερίδα SheffieldStar (18 Απριλίου 1989) δημοσίευσε τις πρώτες σοβαρές αστυνομικές καταγγελίες ως αδιαμφισβήτητα γεγονότα, σύμφωνα με τα οποία οι φίλαθλοι της Λίβερπουλ όχι μόνο προκάλεσαν την καταστροφή, αλλά είχαν επιτεθεί και στα σωστικά συνεργεία και είχαν λεηλατήσει πτώματα. Το πρωτοσέλιδό της έγραφε: «Μεθυσμένοι Επιτίθενται στην Αστυνομία: Βάνδαλοι Χωρίς Εισιτήριο Έστησαν την Καταστροφή για να Μπουν στο Γήπεδο». Στο ρεπορτάζ περιλαμβανόταν και ο ισχυρισμός ότι οι «χούλιγκαν» είχαν «ουρήσει πάνω σε αστυνομικούς την ώρα που έδιναν το φιλί της ζωής στα θύματα». Τοπικοί πολιτικοί και εκπρόσωποι της Ομοσπονδίας Αστυνομικών επανέλαβαν, χωρίς τεκμήρια, τις καταγγελίες αυτές και, στις 19 Απριλίου, η Sunέδωσε τον τόνο με το πρωτοσέλιδό της, το οποίο διακήρυττε: «Η Αλήθεια: Κάποιοι Οπαδοί Λήστεψαν τα Θύματα· Κάποιοι Οπαδοί Ούρησαν πάνω στους Γενναίους Αστυνομικούς· Κάποιοι Οπαδοί Πλάκωσαν Αστυνομικούς που Έδιναν το Φιλί της Ζωής». Οκτώ ακόμα εφημερίδες επανέλαβαν τους ισχυρισμούς, προσθέτοντας και τις «σεξουαλικές πράξεις πάνω στο πτώμα μιας κοπέλας» (SheffieldStar, 19 Απριλίου 1989). Αργότερα μαθεύτηκε ότι ο αρχισυντάκτης της Sun, Κέλβιν Μακένζι, είχε σκεφτεί να βάλει τίτλο στο πρωτοσέλιδο «Καθάρματα!».[5] Καθώς άρχιζε η Έρευνα του Υπουργείου Εσωτερικών υπό τον Δικαστή Τέιλορ, η ακαριαία αντίδραση του Ντάκενφιλντ να κατηγορήσει τους οπαδούς, αθωώνοντας έτσι την αστυνομία, είχε ήδη αποκτήσει ευρεία και, κατά τα φαινόμενα, δικαιολογημένη υποστήριξη. Όχι μόνο καθόρισε την πορεία των γεγονότων στον απόηχο της τραγωδίας, αλλά και διαμόρφωσε την ευρύτερη επικοινωνιακή και πολιτική ατζέντα.

Το Στάδιο Χίλσμπορο

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που έχουμε είναι η πρόσβαση στο γήπεδο, ειδικά από την πλευρά του Λέπινγκς Λέιν. Τα καινούργια τουρνικέ, είτε στις κερκίδες του Λέπινγκς Λέιν είτε στο Δυτικό Πέταλο, δεν διευκολύνουν καθόλου την πρόσβαση που χρειάζονται οι φιλοξενούμενοι οπαδοί. Την περασμένη σεζόν, σε περιπτώσεις μεγάλης προσέλευσης, οι φιλοξενούμενοι οπαδοί είχαν δικαιολογημένα εκνευριστεί από την ακαταλληλότητα του συστήματος και τα έβαλαν με την αστυνομία, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε επεισόδια.[6]

Το Ποδοσφαιρικό Στάδιο Χίλσμπορο εγκαινιάστηκε το 1899 και, όπως τόσα και τόσα ποδοσφαιρικά γήπεδα, ανακαινίστηκε προκειμένου να καλύψει τα πρότυπα του Νόμου για την Ασφάλεια στα Αθλητικά Στάδια του 1975 και, κατόπιν, τις αναθεωρήσεις που έγιναν με τον Οδηγό Ασφαλείας στα Αθλητικά Στάδια του Υπουργείου Εσωτερικών του 1976, ο οποίος προέκυψε από την έρευνα Ποπελγουέλ για τους θανάτους που είχαν σημειωθεί στο Μπράντφορντ, το Μπέρμιγχαμ και το Χέιζελ.[7]

            Οι ποδοσφαιρικές αρχές θεωρούσαν το Χίλσμπορο ένα από τα καλύτερα γήπεδα της Αγγλίας, Μολονότι κάποια μέρη του σταδίου είχαν ανακαινιστεί, η βασική δομή της εξέδρας του Λέπινγκς Λέιν είχε μείνει ίδια. Δεν είχε δοθεί η απαραίτητη σημασία σε προηγούμενα μαθήματα σχετικά με την ασφάλεια του πλήθους και οι τροποποιήσεις στην εξέδρα έγιναν με προτεραιότητα τον έλεγχο των φιλάθλων και το διαχωρισμό τους. Μετά από το αδιαχώρητο που σημειώθηκε το 1981 και οδήγησε στον τραυματισμό 38 οπαδών, η εξέδρα του Λέπινιγκς Λέιν χωρίστηκε με παράλληλα κιγκλιδώματα σε τρία ξεχωριστά διαζώματα, τα οποία εμπόδιζαν την κίνηση κατά μήκος της κερκίδας. Η τραγωδία είχε αποφευχθεί την τελευταία στιγμή, καθώς άνοιξαν οι πόρτες που οδηγούσαν στον αγωνιστικό χώρο. Το 1985, η αστυνομία ζήτησε να τοποθετηθούν επιπλέον παράλληλα κιγκλιδώματα και έτσι η εξέδρα χωρίστηκε σε πέντε διαζώματα. Για να εισέλθουν στα δύο κεντρικά διαζώματα, πίσω ακριβώς από την εστία, οι οπαδοί έπρεπε να περάσουν μέσα από μία στενή επικλινή σήραγγα κάτω από το Δυτικό Πέταλο και να στριμωχτούν δεξιά κι αριστερά από το κιγκλίδωμα, στα διαζώματα 3 και 4 αντίστοιχα. Ένα ψηλό κιγκλίδωμα τοποθετημένο πάνω σε ένα τοιχίο χώριζε τις κερκίδες από τον αγωνιστικό χώρο. Υπήρχε περιορισμένη πρόσβαση σε κάθε διάζωμα διαμέσου μιας στενής, κλειδωμένης πόρτας. Τα κάγκελα που εμπόδιζαν το συνωστισμό επανασχεδιάστηκαν το 1979, αφήνοντας όμως ένα μίγμα σχετικά νέων και παλιότερων μπαρών. Οι τροποποιήσεις που έγιναν το 1985 και το 1986 είχαν σαν αποτέλεσμα να υπάρχουν διαφορετικές μπαριέρες σε κάθε διάζωμα. Στο διάζωμα 3, π.χ., σχηματιζόταν ένας διαγώνιος κενός χώρος από το μπροστά κάγκελο μέχρι το πίσω μέρος της κερκίδας. Ένας πιθανός συνωστισμός κατά μήκος αυτού του χώρου θα ασκούσε σαφώς τεράστια πίεση στο μπροστινό κάγκελο.

            Η Δυτική Εξέδρα χωρούσε 4.500 θεατές. Η ακάλυπτη κερκίδα του Λέπινγκς Λέιν 10.000. Η είσοδος στη Βόρεια Εξέδρα γινόταν επίσης από τα τουρνικέ του Λέπινγκς Λέιν. Έτσι, 24.256 οπαδοί στριμώχτηκαν σε 23 τουρνικέ, σε ένα μικροσκοπικό εξωτερικό χώρο. Οι 10.100 οπαδοί που είχαν εισιτήριο για την κερκίδα του Λέπινγκς Λέιν πέρασαν μέσα από τις εξωτερικές θύρες και συνωστίστηκαν σε εφτά τουρνικέ. Οι υπόλοιποι 14.156  που είχαν εισιτήριο για τη Βόρεια και τη Δυτική Εξέδρα πέρασαν μέσα από 16 τουρνικέ. Μία ώρα πριν τη σέντρα, αυτός ο μικροσκοπικός χώρος με τα 23 τουρνικέ, ο οποίος οριοθετούταν από τον τοίχο ενός καταστήματος στα αριστερά και έναν φράχτη πάνω από τον Ποταμό Ντον στα δεξιά, έπρεπε να δεχτεί 25.000 ανθρώπους που δεν ήταν εξοικειωμένοι με τους χώρους του σταδίου. Τα παρωχημένα τουρνικέ χαλούσαν τακτικά. Μολονότι ένα ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης κατέγραφε τον αριθμό των θεατών που έμπαιναν στις κερκίδες, ήταν άγνωστο πώς αυτοί κατανέμονταν στα διαζώματα. Τα δύο κεντρικά διαζώματα, χωρητικότητας 1000 και 1.100 θεατών, ήταν πάντοτε τα πρώτα που γέμιζαν. Οι πόρτες στην άκρη της σήραγγας που οδηγούσε στα κεντρικά διαζώματα μπορούσαν να κλείσουν όταν υπολογιζόταν ότι η χωρητικότητά τους είχε καλυφθεί. Ήταν ένας υπολογισμός που βασιζόταν μάλλον στην παρατήρηση παρά στον πραγματικό αριθμό των φιλάθλων που είχαν μπει στην εξέδρα.

            Όλα αυτά αψηφούσαν κατάφωρα τις προτάσεις της Έρευνας του Μόουλεν Χιούζ μετά την καταστροφή στο Μπέρντεν Παρκ το 1946, σύμφωνα με τις οποίες θα έπρεπε να ελέγχονταν με ακρίβεια όλες οι κερκίδες στα γήπεδα. Ο Μόουλεν Χιούζ «φοβόταν ότι η καταστροφή στο Μπόλτον θα μπορούσε εύκολα να επαναληφθεί σε 20 με 30 γήπεδα». Και κατέληγε: «Είναι τόσο απλό και τόσο εύκολο να δημιουργηθεί μια επικίνδυνη κατάσταση μέσα σε περιφραγμένο χώρο γεμάτο ανθρώπους. Συμβαίνει ξανά και ξανά χωρίς θανάσιμες συνέπειες ή τραυματισμούς». Το μόνο που χρειαζόταν ήταν ένας δύο επιπλέον παράγοντες και ο εγγενής «κίνδυνος» θα οδηγούσε σε «θανάτους και τραυματισμούς».

15 Απριλίου 1989

 

Ένα όμορφο ανοιξιάτικο πρωινό, οι οπαδοί της Λίβερπουλ ξεκίνησαν το ταξίδι τους για το Σέφιλντ. Το τελευταίο πράγμα που περνούσε απ’ το μυαλό τους ήταν ο κίνδυνος. Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, η ομάδα τους είχε έρθει ισόπαλη με την Νότιγχαμ Φόρεστ στον ημιτελικό του Κυπέλλου Αγγλίας. Η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία είχε επιλέξει το Χίλσμπορο ως ουδέτερο γήπεδο για τον αγώνα και τα μέτρα αστυνόμευσης και ελέγχου του πλήθους ήταν σχεδόν ίδια κι απαράλλακτα. Οι οπαδοί της Λίβερπουλ θα κάθονταν στη Δυτική Εξέδρα, την κερκίδα του Λέπινγκς Λέιν και τη Βόρεια Εξέδρα. Τα εισιτήρια είχαν εξαντληθεί και η μόνη οδηγία που είχαν οι κάτοχοί τους ήταν να έχουν πάρει τις θέσεις τους στις εξέδρες ένα τέταρτο πριν τη σέντρα. Οι οπαδοί ταξίδεψαν με τρένα, λεωφορεία και αυτοκίνητα. Η αστυνομία είχε σταματήσει και ερευνήσει τα λεωφορεία καθ’ οδόν. Φτάνοντας στο Σέφιλντ, όλοι οι φίλαθλοι είχαν οδηγηθεί σε επιλεγμένα πάρκινγκ αυτοκινήτων, όπου αστυνομικοί του Νότιου Γιόρκσιρ τους είχαν ψάξει και τους είχαν ενημερώσει για τον αγώνα. Όσοι ταξίδεψαν με τρένο οδηγήθηκαν στο στάδιο με αστυνομική συνοδεία. Διάφορες καθυστερήσεις που σημειώθηκαν στο ταξίδι σήμαιναν ότι χιλιάδες οπαδοί της Λίβερπουλ έφτασαν στο Σέφιλντ μία ώρα πριν την έναρξη του ματς, που είχε προγραμματιστεί για τις 3 μ.μ.

            Στις 2:30 μ.μ., ένας αστυνομικός παρατήρησε πούλμαν «να φτάνουν το ένα μετά το άλλο στο γήπεδο». Δέκα λεπτά αργότερα, οπαδοί κατέβαιναν από πούλμαν «πεντακόσια μέτρα μακριά απ’ το γήπεδο», ενώ «ένας μεγάλος αριθμός οπαδών της Λίβερπουλ έψαχναν να παρκάρουν». Με τους οπαδούς που έρχονταν με τρένο να φτάνουν συνοδευόμενοι από την αστυνομία λίγο πριν τις 2:30 μ.μ., τα πούλμαν να δημιουργούν μποτιλιάρισμα στους κεντρικούς δρόμους και τα αυτοκίνητα να ψάχνουν θέσεις στάθμευσης, ήταν ξεκάθαρο ότι το σταθερό ρεύμα των φιλάθλων που προσέγγιζε τα τουρνικέ του Λέπινγκς Λέιν πριν τις 2:15 μ.μ. θα γινόταν σύντομα χείμαρρος. Και έτσι έγινε! Η έλλειψη συνοδών και ελέγχου στο Λέπινγκς Λέιν συνέβαλε αποφασιστικά στο ξαφνικό και έντονο στρίμωγμα στο στενό χώρο των τουρνικέ. Σύντομα εξατμίστηκε κάθε έννοια τάξης καθώς άρχισε να δείχνει το πραγματικό πρόσωπό του ο χώρος, ο οποίος είχε ήδη προκαλέσει έντονες ανησυχίες σε ένα εσωτερικό υπόμνημα της αστυνομίας του 1986. Η απλή εξίσωση ήταν ότι περισσότεροι άνθρωποι έφταναν στο πίσω μέρος του περίκλειστου χώρου από όσους περνούσαν από τα τουρνικέ. Δημιουργήθηκε φοβερός συνωστισμός. Ακόμα και έφιπποι αστυνομικοί παγιδεύτηκαν μέσα στο πλήθος και οι οπαδοί δυσκολεύονταν να αναπνεύσουν. Ο ανώτερος αξιωματικός της αστυνομίας στον εξωτερικό χώρο αποφάσισε ότι «ο μόνος πρακτικός τρόπος για να αποφευχθούν οι θάνατοι έξω από το γήπεδο ήταν να ανοίξουν τις εξόδους», επιτρέποντας έτσι στους ανθρώπους να εισέλθουν στο στάδιο και μειώνοντας το συνωστισμό. Επικοινώνησε «με τον έλεγχο του σταδίου [το κουβούκλιο ελέγχου της αστυνομίας μέσα στο στάδιο] και ζήτησε να ανοίξουν οι έξοδοι. Δεν υπήρξε καμία απάντηση». Νομίζοντας ότι ο ασύρματός του ήταν χαλασμένος, χρησιμοποίησε έναν άλλον και «επανέλαβα το αίτημά μου». Και πάλι, «καμία απάντηση».[8]

            Ο αστυνομικός επιθεωρητής Ντέιβιντ Ντάκενφιλντ είχε αναλάβει τα καθήκοντα της αστυνόμευσης του Σταδίου Χίλσμπορο 21 μόλις μέρες πριν τον ημιτελικό. Μαζί με τον βοηθό του, Μπέρναρντ Μάρρεϊ, παρακολουθούσαν, μέσω του κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης, το συνωστισμό να αυξάνεται στα τουρνικέ. Η ένταση στο κουβούκλιο ελέγχου αυξήθηκε όταν ακούστηκε το αίτημα να ανοίξουν οι θύρες εξόδου. Ο Ντάκενφιλντ, ο υπεύθυνος ασφαλείας του αγώνα που δεν είχε σχεδόν καμία εμπειρία αστυνόμευσης ενός ποδοσφαιρικού αγώνα σε ένα στάδιο που του ήταν άγνωστο, ήρθε αντιμέτωπος με ένα τεράστιο δίλημμα. Σκέφτηκε: «Ένας άνθρωπος που ξέρω χρόνια, ένας άνθρωπος που σέβομαι και θαυμάζω, μου ζητάει κάτι που κανονικά δεν θα έκανα… μου λέει ότι, αν δεν ανοίξω τις θύρες, θα έχουμε σοβαρούς τραυματισμούς, ακόμα και θανάτους». Ο Ντάκενφιλντ «τα έχασε». Ο Μάρρεϊ έσπασε τη μακρά σιωπή: «Κύριε Ντάκενφιλντ, θα ανοίξετε τις εξόδους;». Μετά από δισταγμό και σαν να σκεφτόταν φωναχτά, ο Ντάκενφιλντ απάντησε: «Αν υπάρχει η πιθανότητα να έχουμε θανάτους ή σοβαρούς τραυματισμούς απ’ έξω, δεν έχω άλλη επιλογή». Έδωσε, λοιπόν, εντολή στον Μάρρεϊ να ανοίξει τις θύρες εξόδου.[9]

            Μολονότι βρίσκονταν σε ένα κουβούκλιο ελέγχου πάνω ακριβώς από το Λέπινγκς Λέιν, δεν τους πέρασε καν απ’ το μυαλό ότι η κατανομή του πλήθους στα διαζώματα θα μπορούσε να δημιουργήσει επιπλέον προβλήματα. Παρόλα αυτά, φωτογραφίες που βγήκαν λίγο πριν την καταστροφή δείχνουν ότι τα δύο κεντρικά διαζώματα είχαν γεμίσει ασφυκτικά, ενώ ο κόσμος στα ακριανά ήταν πιο αραιός. Ο σαφής και ξεκάθαρος κίνδυνος ήταν ότι η αποσυμφόρηση των τουρνικέ θα δημιουργούσε μια πολύ χειρότερη κατάσταση στις κερκίδες. Ο τρόπος σκέψης του Μάρρεϊ φαίνεται από μια επικοινωνία που είχε νωρίτερα με έναν αστυνομικό που ρωτούσε αν τα διαζώματα έπρεπε να γεμίσουν με τη σειρά. Η απάντηση του Μάρρεϊ ήταν ότι όλα τα διαζώματα έπρεπε να είναι ανοικτά εξ αρχής και οι οπαδοί θα έπρεπε να «βρουν μόνοι τους τη θέση τους».[10]

            Όταν άνοιξε η έξοδος «C», ο εξωτερικός χώρος αποσυμφορήθηκε αμέσως. Οι οπαδοί, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Έντι και ο Ανταμ Σπίριτ, που είχαν μείνει παραπίσω, φοβούμενοι το συνωστισμό, πέρασαν από τη θύρα χωρίς καμία αστυνομική επίβλεψη. Απέναντί τους ήταν η επικλινής σήραγγα κάτω από τη Δυτική Εξέδρα, με την ταμπέλα «ΟΡΘΙΟΙ». Η σήραγγα οδηγούσε στα ασφυκτικά γεμάτα κεντρικά διαζώματα. Ούτε η αστυνομία ούτε η ασφάλεια του γηπέδου σκέφτηκαν να κλείσουν τη σήραγγα και να κατευθύνουν τους ερχόμενους οπαδούς στα πλαϊνά διαζώματα. Πάνω από 2.000 οπαδοί πέρασαν από τη σήραγγα και αμέσως δημιουργήθηκε νέος συνωστισμός. Οι άνθρωποι στριμώχτηκαν στο περιμετρικό κιγκλίδωμα, άρχισαν να πέφτουν κάτω και μία μπάρα στο διάζωμα 3 κατέρρευσε παρασύροντας μαζί της μια μάζα σωμάτων. Με την έναρξη του ματς, ο τρομερός βρυχηθμός του πλήθους σκέπασε τις κραυγές των ετοιμοθάνατων. Η αστυνομία δεν μπόρεσε να αντιδράσει και ανάγκασε όσους προσπαθούσαν να γλιτώσουν να στριμωχτούν πίσω στα διαζώματα. Οι αστυνομικοί στον περιβάλλοντα χώρο του αγωνιστικού χώρου είχαν ρητές εντολές να μην ανοίξουν τις στενές πόρτες των κιγκλιδωμάτων χωρίς την έγκριση κάποιου ανώτερου αξιωματικού.

            Το γεγονός ότι η σήραγγα δεν έκλεισε προτού ανοίξει η έξοδος «C» συνοδεύτηκε από την αδυναμία να απαντήσουν άμεσα και αποτελεσματικά στο συνωστισμό που αυξανόταν στις κερκίδες. Όταν άνοιξαν οι δύο μικροσκοπικές πόρτες του περιμετρικού κιγκλιδώματος, άρχισε να φαίνεται ολόκληρη η φρίκη. Πάνω από 500 άνθρωποι είχαν ήδη πεθάνει, αργοπέθαιναν ή είχαν τραυματιστεί. Η περιορισμένη πρόσβαση εμπόδισε την αποτελεσματική και γρήγορη εκκένωση των διαζωμάτων. Το ματς διακόπηκε στις 3:06 μ.μ. και οι οπαδοί μαζί με μερικούς αστυνομικούς προσπάθησαν να επαναφέρουν όσους είχαν χάσει τις αισθήσεις τους. Καθώς εκτυλίσσονταν αυτές οι οδυνηρές σκηνές, ο Ντάκενφιλντ είπε στον Αναπληρωτή Διοικητή της Αστυνομίας ότι επρόκειτο για «εισβολή στον αγωνιστικό χώρο». Από τον ασύρματό του κάλεσε ενισχύσεις, ζητώντας μάλιστα και αστυνομικούς σκύλους. Λίγα λεπτά αργότερα είπε ψέματα στους αξιωματούχους της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, αποσιωπώντας το γεγονός ότι είχε δώσει εντολή στους αξιωματικούς του να ανοίξουν τις εξόδους. Καταθέτοντας στην Επιτροπή Τέιλορ, ο Ντάκενφιλντ δήλωσε: «Η ωμή αλήθεια ήταν ότι μας είχαν ζητήσει να ανοίξουμε την έξοδο. Δεν τους κορόιδεψα… Απλώς, εκείνη τη στιγμή θεώρησα ότι δεν έπρεπε να αναφέρω όλες τις λεπτομέρειες της κατάστασης… Πιθανόν, λοιπόν, να παραπλάνησα τον κύριο Κέλλυ».[11] Και όντως τον παραπλάνησε. Ο Κέλλυ επανέλαβε, εν αγνοία του, το ψέμα στα μέσα ενημέρωσης που περίμεναν. Και όλο το φταίξιμο έπεσε πάνω στους οπαδούς.

Από την Διοικητική Εξέταση στη Δικαστική Έρευνα

Στον απόηχο της τραγωδίας, ο Υπουργός Εσωτερικών Ντάγκλας Χαρντ, διόρισε τον Δικαστή Τέιλορ επί κεφαλής μιας εξεταστικής επιτροπής, η οποία θα ερευνούσε «τα γεγονότα στο Ποδοσφαιρικό Γήπεδο της Σέφιλντ Γουένσντεϊ στις 15 Απριλίου 1989 και θα υπέβάλε προτάσεις για τις ανάγκες ασφαλείας σε αθλητικές εκδηλώσεις».[12] Ο Χαρντ έδωσε εντολή στην αστυνομία των Γουέστ Μίντλαντς να βοηθήσει στην έρευνα. Η Αστυνομία διενέργησε την ποινική και την ιατροδικαστική έρευνα. Πέρα από τις προφορικές καταθέσεις στις δημόσιες ακροάσεις, η Επιτροπή συγκέντρωσε 2.666 τηλεφωνικές κλήσεις, 3.776 καταθέσεις και 1.550 επιστολές. Μέσα σε τέσσερις μήνες, ο Τέιλορ εξέδωσε μια Προσωρινή Έκθεση η οποία συμπέραινε ότι η «κύρια αιτία» της καταστροφής ήταν οι «υπεράριθμοι θεατές» και ο «κύριος λόγος» για αυτό ήταν «η αποτυχία του αστυνομικού ελέγχου». Επέκρινε επίσης την ομάδα της Σέφιλντ Γουένσντεϊ, τους μηχανικούς ασφαλείας της και τις τοπικές αρχές που δεν είχαν εκδώσει ενημερωμένη άδεια λειτουργίας του σταδίου. Ωστόσο, τα πιο καταδικαστικά του συμπεράσματα στρέφονταν εναντίον της αστυνομίας του Νότιου Γιόρκσιρ.

            Ο Τέιλορ κατηγόρησε τους ανώτερους αξιωματικούς της αστυνομίας ότι κρατούσαν «αμυντική και διφορούμενη στάση», καθώς «ούτε ο χειρισμός των προβλημάτων εκείνη τη μέρα ούτε η περιγραφή των γεγονότων από μέρους τους ήταν ανάλογη των προσόντων που θα άρμοζαν στο βαθμό τους». Ήταν «απογοητευτικό το γεγονός ότι στις ακροάσεις και τα υπομνήματά τους, οι αστυνομικοί του Νότιου Γιόρκσιρ δεν ήταν διατεθειμένοι να παραδεχτούν ότι είχαν κάποια ευθύνη για ό,τι συνέβη»[13]. «Η ικανότητα του Ντάκενφιλντ να λαμβάνει αποφάσεις και να δίνει εντολές φαινόταν ότι είχε χαθεί». Δεν έδωσε «τις απαραίτητες εντολές» μετά την απόφασή του να ανοίξουν οι θύρες εξόδου, ενώ απέτυχε να «ελέγξει με οποιονδήποτε τρόπο» την καταστροφή που εκτυλισσόταν. Το χειρότερο, όμως, ήταν ότι είχε πει ψέματα· η «έλλειψη παρρησίας» από μέρους του προκάλεσε «ευρύτατη κατακραυγή» εναντίον των οπαδών σε όλον τον κόσμο.[14] Η σκληρότητα της κριτικής του Τέιλορ, μαζί με την αθώωση των φιλάθλων, εξέπληξε πολλούς σχολιαστές. Το Δεκέμβριο του 1989, η αστυνομία του Νότιου Γιόρκσιρ αποδέχτηκε την αστική ευθύνη για αμέλεια και πλήρωσε αποζημιώσεις στους συγγενείς. Στη συνέχεια, σε μία κρίση της Βουλής των Λόρδων, ο Λόρδος Κιθ συμπέρανε ότι ο Διοικητής της Αστυνομίας είχε «παραδεχτεί την ευθύνη του Σώματος για εγκληματική αμέλεια όσον αφορά τους θανάτους και τις σωματικές βλάβες».[15] Αργότερα, σε μια απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου, ο Δικαστής ΜακΚόουαν δήλωσε ότι το σώμα «είχε παραδεχτεί την ενοχή του και είχε καταβάλει αποζημιώσεις».[16] Τα λόγια αυτά επαναλήφθηκαν από τον Γενικό Εισαγγελέα στη Βουλή των Αντιπροσώπων.[17]

            Το Μάρτιο του 1990, σε συνεννόηση με την Εισαγγελία, ο Ιατροδικαστής άρχισε ξανά τις έρευνες σε «περιορισμένη βάση», ενόψει των αποφάσεων που αφορούσαν ποινικές διώξεις ή πειθαρχικές κυρώσεις. Διενέργησε πρωτοφανείς «προκαταρκτικές ανακρίσεις» για κάθε έναν από τους νεκρούς και ασχολήθηκε αποκλειστικά με τα ιατρικά τεκμήρια, τα επίπεδα αλκοόλ στο αίμα, τη θέση των νεκρών πριν το θάνατό τους και την αναγνώρισή τους. Δεν γινόταν καμία μνεία στο «πώς» έχασε τη ζωή του το κάθε άτομο. Τα συχνά ελλιπή και αντιφατικά τεκμήρια συνοψίστηκαν και παρουσιάστηκαν στις ακροάσεις από έναν εξουσιοδοτημένο αξιωματικό της αστυνομίας των Γουέστ Μίντλαντς. Οι καταθέσεις των αυτόπτων μαρτύρων πάνω στις οποίες είχαν βασιστεί οι περιλήψεις δεν αποκαλύφτηκαν και δεν επιτράπηκε η αντεξέτασή τους. Το δικαστήριο άκουσε μόνο ένα επιλεγμένο συνονθύλευμα ερμηνειών και εικασιών, οι οποίες παρουσιάστηκαν, χωρίς δεύτερη κουβέντα, ως δεδομένα. Μην έχοντας πρόσβαση στις πρωτογενείς καταθέσεις και αδυνατώντας να εξετάσουν τα τεκμήρια, οι οικογένειες των νεκρών έμειναν με πολυάριθμα αναπάντητα ερωτήματα, τα οποία δεν θίχτηκαν καν διότι δεν ενέπιπταν στις συμφωνημένες παραμέτρους των προκαταρκτικών ακροάσεων.

            Τέσσερις μήνες αργότερα, η Εισαγγελία αποφάσισε ότι «δεν υπήρχαν ενδείξεις που να τεκμηριώνουν ποινικές ευθύνες» για οποιονδήποτε από τους εμπλεκόμενους φορείς, ενώ «τα τεκμήρια δεν δικαιολογούσαν τη δίωξη οποιουδήποτε αστυνομικού της Αστυνομίας του Νότιου Γιόρκσιρ ή οποιοδήποτε άλλου ατόμου για οποιοδήποτε αδίκημα».[18] Ο Ιατροδικαστής άρχισε ξανά εξετάσεις με γενικό τρόπο. Οι έρευνες αυτές διήρκεσαν από τις 18 Νοεμβρίου 1989 έως τις 28 Μαρτίου 1991. Κλήθηκαν να καταθέσουν 230 μάρτυρες και εκπροσωπήθηκαν 12 ενδιαφερόμενα μέρη (έξι από τα οποία ήταν αστυνομικών συμφερόντων). Ένας δικηγόρος εκπροσώπησε 43 οικογένειες. Παρά το κόστος και τη διάρκεια των ερευνών και του αριθμού των μαρτύρων που κλήθηκαν να καταθέσουν, η αποκάλυψη των τεκμηρίων ήταν περιορισμένη. Και πάλι, οι αστυνομικοί μάρτυρες τόνιζαν τα ίδια ζητήματα που είχε απορρίψει ο Τέιλορ: τους μεθυσμένους οπαδούς, το χουλιγκανισμό, τη βία και τη συνωμοσία για να μπουν στο γήπεδο οπαδοί χωρίς εισιτήριο. Συνοψίζοντας, ο Ιατροδικαστής απέτρεψε το δικαστήριο από την πιθανότητα να βγάλει απόφαση για παράνομη ανθρωποκτονία. Είπε στους ενόρκους ότι μια απόφαση για «θάνατο από ατύχημα» θα «συνόψιζε ολόκληρο το φάσμα των συμβάντων», συμπεριλαμβανομένης «μιας κατάστασης όπου είστε… ικανοποιημένοι με μια απόφαση που δέχεται ότι υπήρξε ολιγωρία, αμέλεια… και ότι κάποιος θα έπρεπε να καταβάλει χρηματικές αποζημιώσεις».[19] Ο θάνατος από ατύχημα δεν θα σήμαινε άφεση αμαρτιών «για κάθε ευθύνη». Μπορεί να είχαν υπάρξει λάθη και «πολύ σοβαρά σφάλματα», ωστόσο «η ανικανότητα δεν είναι το ίδιο με το να λέμε ότι ένα άτομο είναι απρόσεχτο».[20] Μετά από διαβούλευση δύο ημερών, οι ένορκοι έβγαλαν, κατά πλειοψηφία, την ετυμηγορία ότι επρόκειτο για θάνατο από ατύχημα.

            Παρά την απόφαση της Αρχής Αστυνομικών Παραπόνων να ασκήσει πειθαρχικές διώξεις εναντίον του αστυνομικού διευθυντή του αγώνα και του βοηθού του για «παράβαση καθήκοντος», ο Ντάκενφιλντ αποχώρησε από την αστυνομία για λόγους υγείας και οι κατηγορίες εναντίον του Μάρρεϊ αποσύρθηκαν. Έξι οικογένειες προσέφυγαν στο Δευτεροβάθμιο Δικαστήριο σκοπεύοντας να ακυρώσουν τα πορίσματα των ερευνών με την αιτιολογία των αντικανονικών διαδικασιών, της ανεπάρκειας της ανάκρισης και της εμφάνισης νέων τεκμηρίων. Το Δικαστήριο έβγαλε απόφαση υπέρ του Ιατροδικαστή διαπιστώνοντας ότι οι έρευνες είχαν διενεργηθεί με τον ορθό τρόπο, τα τεκμήρια δεν είχαν συγκαλυφτεί και η καθοδήγηση των ενόρκων που επιχείρησε ήταν «άμεμπτη». Το Ιούνιο του 1997, μετά την έκδοση του βιβλίου NoLastRights[21]και την προβολή του βραβευμένου ντοκιμαντέρ Hillsboroughτου Τζίμι Γκόβερν (ITV, Δεκέμβριος 1996), ο Τζακ Στρο, ο νεοεκλεγέντας Υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης των Εργατικών, ανακοίνωσε ότι θα διεξαγόταν μια ανεξάρτητη δικαστική έρευνα, η οποία «είχε σκοπό να φτάσει στην αλήθεια άπαξ δια παντός».[22] Η πρωτοφανής Έρευνα, η οποία διεξήχθη από τον πρώην Αρχηγό της ΜΙ6, Δικαστή Στιούαρτ-Σμιθ, έλαβε υπόψη της τεκμήρια που δεν ήταν διαθέσιμα στις προηγούμενες έρευνες. Τα «νέα» τεκμήρια έπρεπε να είναι τόσο σημαντικά ώστε να οδηγήσουν σε διώξεις ή να αλλάξουν τα πορίσματα της Έρευνας Τέιλορ ή των άλλων ερευνών. Ο Στιούαρτ-Σμιθ επισκέφτηκε το αρχηγείο της αστυνομίας του Νότιου Γόρκσιρ και πήρε στα χέρια του τεκμήρια από 18 οικογένειες θυμάτων, καταθέσεις της Ομάδας Υποστήριξης των Οικογενειών του Χίλσμπορο και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. Το Φεβρουάριο του 1998, παρουσίασε την έκθεσή του στον Υπουργό Εσωτερικών, ο οποίος την χαιρέτισε ως «εξονυχιστική», «περιεκτική», «ουδέτερη», «αντικειμενική» και «αμερόληπτη». Το συμπέρασμα του Στιούαρτ-Σμιθ ήταν ότι ούτε η Έρευνα Τέιλορ ούτε οι ανακρίσεις ήταν ελαττωματικές, ενώ και τα υποτιθέμενα «νέα» τεκμήρια δεν προσέθεταν «τίποτα σημαντικό» σε ό,τι ήταν ήδη γνωστό.[23]

            Το Υπουργείο Εσωτερικών δεν έδωσε βάση στις καταγγελίες που έθεσε υπόψη του Στιούαρτ-Σμιθ ο συγγραφέας και ένας πρώην αστυνομικός του Νότιου Γιόρκσιρ. Οι καταγγελίες αυτές αποκάλυπταν ότι αμέσως μετά την τραγωδία, οι αστυνομικοί έλαβαν την εντολή να μην καταγράψουν τα γεγονότα στα υπηρεσιακά σημειωματάριά τους, αλλά να υποβάλλουν χειρόγραφα «απομνημονεύματα» από τα γεγονότα. Κατά ασυνήθιστο τρόπο, ενθαρρύνθηκαν να συμπεριλάβουν τα συναισθήματα, τα σχόλια και τις απόψεις τους, καθώς οι πληροφορίες τους προορίζονταν αποκλειστικά για τους νομικούς συμβούλους, ήταν «προνομιακές» και, ως εκ τούτου, δεν επρόκειτο να αποκαλυφτούν. Τα «απομνημονεύματα» αυτά  συγκεντρώθηκαν από ανώτερους αξιωματικούς, υποβλήθηκαν στους δικηγόρους του αστυνομικού σώματος και επιστράφηκαν στον Αρχηγού της Διοικητικής Υπηρεσίας της Αστυνομίας του Νότιου Γιόρκσιρ ως μέρος μιας συστηματικής διαδικασίας «επισκόπησης και αναθεώρησης».[24] Μια ομάδα αναθεώρησης, η οποία αποτελούταν από ανώτερους αξιωματικούς και είχε διοριστεί από τον Αρχηγό της Αστυνομίας, μετέτρεψε έπειτα τα «απομνημονεύματα» σε επίσημες καταθέσεις, τις οποίες έπρεπε να υπογράψουν οι μεμονωμένοι αστυνομικοί. Η διαδικασία αυτή συνιστούσε μια θεσμοθετημένη διαδικασία με σαφή στόχο να απαλειφθεί κάθε κριτική εναντίον των ανώτερων αξιωματικών και της λειτουργίας της αστυνομίας, τονίζοντας αντίθετα την κακή συμπεριφορά των οπαδών.

            Χρησιμοποιήθηκαν πάνω από 400 τέτοια «απομνημονεύματα». Σε μια εμπιστευτική απομαγνητοφώνηση μιας συνάντησης μεταξύ του Στιούαρτ-Σμιθ και του πρώην επί κεφαλής της Διοικητικής Υπηρεσίας, ο τελευταίος είπε ότι «οι αστυνομικοί βρίσκονταν με την πλάτη στον τοίχο» και ότι «ήταν απολύτως φυσικό να προσπαθήσουν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους».[25] Ένας πρώην αστυνομικός που έδωσε συνέντευξη στον συγγραφέα, κατέθεσε προφορικά στον Στιούαρτ-Σμιθ. Δήλωσε ότι «ένας συγκεκριμένος αστυνομικός επιθεωρητής» έβγαλε τον ίδιο και μερικούς συναδέλφους του για ποτό. Εκεί τους είπε, «αν δεν είμαστε όλοι μαζί σ’ αυτό και αν δεν το τακτοποιήσουμε, θα πέσουν κεφάλια».[26] Ο Στιούαρτ-Σμιθ δεν εντυπωσιάστηκε. Συμπέρανε ότι σε μερικές περιπτώσεις «θα ήταν καλύτερο» να μην έχει γίνει καμία αλλαγή. Το χειρότερο που συνέβη ήταν το πολύ μια «λάθος εκτίμηση», όχι μια «αντιεπαγγελματική συμπεριφορά».[27] Αν διαπίστωνε κάτι άλλο, θα υπήρχαν σοβαρές συνέπειες. Διέρρευσε ότι οι αστυνομικοί ανακριτές των Γουέστ Μίντλαντς, ο δικηγόρος του Υπουργείου Οικονομικών, ο Ιατροδικαστής και ο Δικαστής Τέιλορ γνώριζαν ότι οι καταθέσεις είχαν γραφτεί αρχικά ως προσωπικά απομνημονεύματα, με την εγγύηση της εχεμύθειας, κι έπειτα είχαν μετατραπεί σε επίσημες καταθέσεις μέσω μιας ελεγχόμενης διαδικασίας επισκόπησης και αναθεώρησης.

            Παρά την απερίφραστη καταδίκη των ανώτερων αξιωματικών από τον Τέιλορ, δέχτηκε την προνομιακή πρόσβασή τους στις έρευνες και τις ανακρίσεις, καθώς και την ανασυγκρότηση και παγίωση της «αλήθειας» προκειμένου να εξυπηρετηθούν καλύτερα τα συμφέροντα του σώματος. Η σιωπή του όσον αφορά τη διαδικασία της επισκόπησης και της αναθεώρησης έπληξε ανεπανόρθωτα την Έρευνά του.[28] Η μη αποκάλυψη των τεκμηρίων, μαζί με την άγνοια της διαδικασίας μέσω της οποίας λήφθηκαν οι καταθέσεις των αστυνομικών, έβλαψε σοβαρά τις οικογένειες των θυμάτων και τους δικηγόρους τους. Η απόφαση της Εισαγγελικής Αρχής να μην ασκήσει διώξεις λόγω ανεπάρκειας τεκμηρίων δεν έδωσε καμία ένδειξη για την ποιότητα των τεκμηρίων που είχε στην κατοχή του. Κατά τη διάρκεια των ερευνών, η χρήση και η επιλεκτική παρουσίαση των τεκμηρίων από τους αστυνομικούς των Γουέστ Μίντλαντς εμπόδισε την αποκάλυψη των αυθεντικών καταθέσεων και την αντεξέταση των αστυνομικών. Η αστυνομία του Νότιου Γιόρκσιρ είχε στα χέρια της όλα τα τεκμήρια και τα χρησιμοποίησε για να χτίσει και να συντηρήσει την υπεράσπισή της.

 

 

 

[1] P. Scraton, Hillsborough: The Truth (Εδιμβούργο: Mainstream, 2000), σσ. 60–61.

[2]ΠροσωπικήΣυνέντευξη, The Hillsborough Project 1989. Διεξήχθηστο Disasters Research Archive, Centre for Studies in Crime and Social Justice, Edge Hill.

[3] Liverpool Echo, 17 Απριλίου 1989.

[4] Προσωπική αλληλογραφία του Σερ Μπέρναρντ Ίνγκαμ (BernardIngham), Γραμματέα Τύπου του Πρωθυπουργού, 13 Ιουλίου 1994. Η αλληλογραφία βρίσκεται στην κατοχή του συγγραφέα.

[5] D. Chippindale και C. Horrie, Stick It Up Your Punter! The Rise and Fall of the Sun (Λονδίνο: Mandarin, 1992), σ.283

[6] South Yorkshire Police Memorandum from Inspector Calvert to The Chief Superintendent, ‘F’ Div, 11 Ιουνίου 1986. Έγγραφοπουβρίσκεταιστηνκατοχήτουσυγγραφέα.

[7] Για μια επισκόπηση της εξέλιξης των κανονισμών ασφαλείας στα ποδοσφαιρικά γήπεδα της Μ. Βρετανίας, βλ. Martin Johnes, «“Heads in the Sand”: Football, Politics and Crowd Disasters in Twentieth-Century Britain», κεφάλαιο 1 στονανάχείραςτόμο.

[8] Αναφορές από καταθέσεις αστυνομικών.

[9]Βλ.  Scraton, Hillsborough: The Truth, σσ. 52–54.

[10] Rt Hon. Lord Justice Taylor, The Hillsborough Stadium Disaster: 15 April 1989, Interim Report, Cmnd.765, (Λονδίνο: HMSO, 1989) παρ. 171–174, σς. 30–31.

[11] Πρακτικά της Έρευνας Τέιλορ, Μάιος-Ιούνιος 1989, Ημέρα 8: 112-113.

[12][12] Rt Hon. Lord Justice Taylor, The Hillsborough Stadium Disaster: 15 April 1989, Interim Report, Cmnd.765, (Λονδίνο: HMSO, 1989) σ. 1.

[13]Ό.π., σ. 50.

[14]Ό.π.

[15] Lord Keith of Kinkel, Copoc (AP) and Others v. Wright; Alcock (AP) and Others v. Wright, House of Lords Judgment, 28 Νοεμβρίου 1991.

[16] R.v.H.M.Coroner for South Yorkshire ex parte Stringer and Others, Divisional Court Judgment, 5 Νοεμβρίου 1993.

[17] Hansard, 26 Οκτωβρίου 1994: col. 981.

[18] Επιστολή του Αρχηγού της Υπηρεσίας Αστυνομικών Παραπόνων στον Αρχηγό της Αστυνομίας, 30 Αυγούστου 1990. Βρίσκεταιστηνκατοχήτουσυγγραφέα.

[19] Inquest transcripts, Ημέρα 75, 21 Μαρτίου 1991: 63. Disaster Research Archive, Centre for Studies in Crime and Social Justice, Edge Hill, Ormskirk.

[20] Inquest transcripts, Ημέρα 78, 26 Μαρτίου 1991: 31. Disaster Research Archive, Centre for Studies in Crime and Social Justice, Edge Hill, Ormskirk.

[21] P. Scraton, A. Jemphrey και S. Coleman, No Last Rights: The Denial of Justice and the Promotion of Myth in the Aftermath of the Hillsborough Disaster (Λίβερπουλ: LCC/Alden Press, 1995).

[22] Guardian, 1 Ιουλίου 1997.

[23] Hansard, 18 Φεβρουαρίου 1998: cols 1085–1097.

[24] Αλληλογραφία μεταξύ Πίτερ Μέτκαλφ (Peter Metcalf), συνεργάτη του δικηγορικού γραφείου Hammond Suddards Solicitors με τον Αρχηγό της Διοικητικής Υπηρεσίας της Αστυνομίας του Νότιου Γιόρκσιρ, 15 Μαΐου 1989. Βρίσκεται στην κατοχή του συγγραφέα.

[25] ScrutinyTranscript, 1 Δεκεμβρίου 1997. Στην κατοχή του συγγραφέα.

[26] ScrutinyTranscript, 24 Οκτωβρίου 1997. Στην κατοχή του συγγραφέα.

[27] Rt Hon. Lord Justice Stuart-Smith, Scrutiny of Evidence Relating to the Hillsborough Football Stadium Disaster, Cmnd. 3878 (Λονδίνο: HMSO, 1998), σ.80.

[28]Βλ. P. Scraton, «From Deceit to Disclosure: The Politics of Official Inquiries in the United Kingdom», στο G. Gilligan και J. Pratt (επιμ.), Crime, Truth and Justice: Official Inquiry, Discourse, Knowledge (Κάλομπτον: Willan Publishing, 2004), σσ.46–70.
humbazine.gr

[RASTA]

[fon7]

Luton Town: Η ομάδα που υποβίβασε τη Manchester City

Κάθε ποδοσφαιρόφιλος λατρεύει να παρακολουθεί αγώνες που μπορεί να κρίνουν τα πάντα. Αγώνες «θάνατος σου, η ζωή μου», που μπορεί να κρατούν ενενήντα λεπτά, αλλά φαίνονται αιώνες.
 

Ένας τέτοιος έλαβε χώρα στο Μάντσεστερ το 1983, όπου η City ήταν έτοιμη να υποδειχθεί τη Luton Town για την τελευταία αγωνιστική της -τότε- First Division. Μιλώντας με τωρινά δεδομένα, μια τέτοια συνάντηση μόνο σε κάποια νοκ άουτ αναμέτρηση των αγγλικών κυπέλλων θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Η Manchester City των δισεκατομμυρίων φιγουράρει πλέον στις πρώτες θέσεις της Premier League, ενώ από την άλλη η Luton δεν θυμίζει σε τίποτα την ομάδα του παρελθόντος, αφού φέτος ετοιμάζεται να πέσει ξανά από την Championship μετά από «πέτρινα» χρόνια σε χαμηλότερες κατηγορίες.

Εκείνη την εποχή όμως τα πράγματα ήταν εντελώς διαφορετικά. Οι «Πολίτες» είχαν να επιδείξουν μερικά τρόπαια, όπως το πρωτάθλημα του 1968 και το Κύπελλο Κυπελλούχων το 1970, αλλά κατάφεραν λίγα χρόνια αργότερα να παίζουν «κορώνα-γράμματα» την παραμονή τους στη κατηγορία. Εκείνη τη σεζόν προπονητής μέχρι τον Φλεβάρη ήταν ο John Bond. Ο άνθρωπος που φάνηκε να βάζει στον ίσιο δρόμο τη City, φτάνοντας μέχρι τον τελικό του FA Cup δύο χρόνια νωρίτερα. Όμως μια διαμάχη του με τον πρόεδρο Peter Swales, θα σταθεί ικανή να τερματιστεί η συνεργασία των δύο πλευρών, με την ομάδα στη 14η θέση της βαθμολογίας, έντεκα πόντους μακριά από τη δεύτερη θέση και δέκα από τον υποβιβασμό.

Οι «Καπελάδες», όπως είναι το παρατσούκλι της Luton, εκείνα τα χρόνια δεν είχαν να περηφανεύονται για κάτι, πέρα από κάποιες ανόδους κατηγοριών. Συγκεκριμένα, όταν η City πανηγύριζε το πρωτάθλημα του ’68, η Luton βρισκόταν στην τέταρτη κατηγορία της Αγγλίας. Μπορεί να εξασφάλισε την άνοδο στην πρώτη κατηγορία, στα μέσα της δεκαετίας του ’70, αλλά ήταν σύντομη η παρουσία. Μάλιστα, η μοίρα έπαιξε το ρόλο της, καθώς την τελευταία αγωνιστική σε εκείνο το πρωτάθλημα αντιμετώπισε τους «Πολίτες», αλλά το 1-1 δεν της ήταν αρκετό. Το 1982 θα στεφθεί πρωταθλήτρια της Second Division, οπότε και επιστρέφει στα «σαλόνια», μαζί με τη μισητή εχθρό Watford.



Αν κάτι χρειάζεται κανείς να ξέρει για τους νεοφώτιστους είναι ότι έπαιζαν εξαιρετικό ποδόσφαιρο. Φυσικά, δεν ήταν και τόσο δημοφιλείς στη χώρα, παρόλα αυτά η Watford κατάφερε να εξασφαλίσει ευρωπαϊκό εισιτήριο τερματίζοντας δεύτερη, πίσω μόνο από τη Liverpool. Η Luton από την άλλη, παρόλο τον ενθουσιασμό που έβγαζε στον αγωνιστικό χώρο, ήταν στο χείλος του υποβιβασμού, προσπαθώντας απεγνωσμένα να κρατηθεί «ζωντανή». Ο αγώνας της τελευταία αγωνιστικής ωστόσο, θα της δώσει την ευκαιρία που έψαχνε. Η City με τους 47 βαθμούς ήταν στην 19η θέση (πρωτάθλημα 22 ομάδων), μόλις έναν πάνω από τη Luton.

Η σημασία του αγώνα εμφανής και για τις δύο ομάδες, γεγονός που μαρτυρά και η προσέλευση θεατών στο γήπεδο. Μόνο στο ντέρμπι με τη United, το Maine Road είχε βάλει περισσότερο κόσμο. Κάτι τέτοιο ήταν πρωτόγνωρο βέβαια για τους φιλοξενούμενους, αφού δεν είχαν αγωνιστεί ποτέ ξανά μπροστά σε τόσο μεγάλο κοινό. Αυτός ίσως ήταν και ο λόγος που οι δύο πλευρές μπήκαν πολύ νευρικά στον αγωνιστικό χώρο. Ένα πρώτο ημίχρονο που πέρασε χωρίς κάποια μεγάλη στιγμή και το σκορ 0-0, αρκετό όμως για να κρατήσει στη κατηγορία τους γηπεδούχους.



Στο δεύτερο μέρος ξεκίνησαν πιο δυναμικά οι φιλοξενούμενοι, σπαταλώντας μερικές καλές ευκαιρίες χωρίς σκοράρουν, αλλά η City κατάφερε να ισορροπήσει κάπως το παιχνίδι. Σε εκείνο το σημείο δράση ανάλαβε ο πάγκος της Luton, με τον David Pleat να περνά στον αγωνιστικό χώρο τον 35χρονο Radomir Antic. Ο Γιουγκοσλάβος μέσος ήταν καθοριστικός στην πορεία ανόδου της ομάδας, αλλά δεν είχε βρει ποτέ τα πατήματά του μέσα στη σεζόν, φτάνοντας ένα βήμα από την πόρτα της εξόδου.

Η κυριαρχία στο γήπεδο παρόλα αυτά δεν άλλαξε, με την γηπεδούχο να χάνει πολλές ευκαιρίες για να «κλειδώσει» τη σωτηρία. Η Luton πάλευε να βρει το γκολ που θα την κρατήσει στη κατηγορία, αλλά τα κενά που άφηναν οι παίκτες της στην άμυνα έδειχναν ότι αργά ή γρήγορα θα δεχθεί κάποιο γκολ. Ο χρόνος κυλούσε αμείλικτα εναντίον της, αλλά πέντε λεπτά πριν τη λήξη θα συμβεί το αναπάντεχο.

Σέντρες και γεμίσματα στη περιοχή των «Πολιτών» διαδέχονταν το ένα το άλλο. Σε ένα από αυτά, ο τερματοφύλακας τους θα προσπαθήσει να διώξει με γροθιές, παρά να αφήσει τους αμυντικούς να καθαρίσουν. Η επέμβαση αυτή, θα στείλει τη μπάλα συστημένη στα πόδια του «Raddy» Antic, ο οποίος με βολέ θα την στείλει στα δίχτυα. Οι σκηνές που ακολούθησαν δε περιγράφονται! Ο κόσμος τρελάθηκε, ο Pleat στον πάγκο προσπαθούσε να ηρεμήσει τους εκστασιασμένους παίκτες του για να κρατήσουν το αποτέλεσμα. Η Manchester City σε απόγνωση! Τα τελευταία λεπτό δραματικά για εκείνη. Το τελικό σφύριγμα όμως δεν άργησε να τη στείλει στη δεύτερη κατηγορία. Ένα σφύριγμα που μας χάρισε μια από τις πιο εικονικές στιγμές του πρωταθλήματος, με τον Pleat να χοροπηδάει σαn μικρό παιδί προσπαθώντας να κουμπώσει το σακάκι του, ώστε να μην το χάσει!



Αυτή ήταν η αρχή μιας πολύ επιτυχημένης πορείας για τη Luton τα επόμενα χρόνια, με αποκορύφωμα την κατάκτηση του League Cup το 1988 απέναντι στην Arsenal, χωρίς τον Pleat στον πάγκο βέβαια, ο οποίος έιχε μετακομίσει στην Tottenham το 1985. Εν τέλει, η παραμονή της στη πρώτη κατηγορία θα λάβει τέλος τη σεζόν 1991/92, την αμέσως προηγούμενη χρονιά από την δημιουργία της Premier League. Όσο για τον ήρωα της ημέρας, ο «Raddy» παρέμεινε άλλη μια χρονιά στην ομάδα, πρωτού αποσυρθεί από την ενεργό δράση για να γίνει προπονητής. Σημειώνοντας μάλιστα ένα μοναδικό επίτευγμα, αφού είναι ο μόνος που έχει προπονήσει Real Madrid, Atletico και Barcelona.



Συντάκτης: Βασίλης Βασιλείου
eyap.gr

[RASTA]

Fon, καλό το άρθρο αλλά δεν είναι ακριβώς τα πράγματα...η city ήταν σε κρίση, αλλά είχε  να επιδείξει 2 πρωταθλήματα 4 κύπελλα 2 λιγκ καπ κ 1 κυπελλούχων,κ κυρίως ήταν φιναλίστ του κυπέλλου τη προηγούμενη σαιζόν.... μετά,τη πήρε η κάτω βόλτα για πάνω από  μια δεκαετία....

[fon7]

Portsmouth: Η κάθοδος των «Πομπηίων»

Η Portsmouth ανήκει σε αυτή την κατηγορία των ομάδων που έχουν καταφέρει αρκετά στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, αλλά πλέον οι φίλοι της διηγούνται τα μεγαλεία ως περασμένα κι εύχονται κάποια μέρα να τα επαναλάβουν.
 

17 Μαΐου 2008. Tο γκολ του Nwankwo Kanu από το πρώτο ημίχρονο είναι αρκετό για να δώσει στην Portsmouth το μόλις δεύτερο FA Cup στην ιστορία της, στον δεύτερο τελικό κυπέλλου που λαμβάνει χώρα στο νέο Wembley, με θύμα της την Cardiff City. Παίκτες και προπονητής πανηγυρίζουν. Αν συνυπολογίσουμε και την 8η θέση στο πρωτάθλημα, φαίνεται πως οι επενδύσεις από δύο χρόνια πριν φέρνουν αποτελέσματα.

Πίσω στον Ιανουάριο του 2006 η Portsmouth αλλάζει χέρια. Νέος ιδιοκτήτης είναι ο Γαλλοϊσραηλινός Alexandre Gaydamak, ο οποίος μπαίνει εγγυητής για τα προϋπάρχοντα χρέη του συλλόγου. Ήδη από τις πρώτες μέρες της άφιξής του η ομάδα ανοίγει τα ταμεία για την ακριβότερη μεταγραφή στην μέχρι τότε ιστορία της, δίνοντας 4,1 εκατομμύρια λίρες στην γαλλική Auxerre για τον Benjani. Το καλοκαίρι του 2007 πάει για το βήμα παραπάνω κι αποφασίζει να χρηματοδοτήσει το όραμα του Harry Redknapp για ενίσχυση του ρόστερ. Αγοράζονται ο David Nugent με 6 εκατομμύρια λίρες από την Preston, ο John Utaka με 7 εκατομμύρια από την Rennes κι ο δανεικός της προηγούμενη χρονιά, Glen Johnson, με 4 εκατομμύρια από την Chelsea για να πλαισιώσουν ένα ήδη δυνατο σύνολο.



Μόλις τον επόμενο χειμώνα τα ταμεία θα ανοίξουν ξανά, δίνοντας 6,5 εκατομμύρια στην Arsenal για τον Lassana Diarra και 7,5 στην Tottenham για τον Jermain Defoe. Οι 31 εκατομμύρια λίρες που ξοδεύτηκαν μόνο ως αποζημιώσεις στις ομάδες τους ήταν πολλά χρήματα για το βαλάντιο της Portsmouth κι αν αναλογιστεί κανείς και τα συμβόλαια, το ποσό ανεβαίνει κι άλλο. Ο ίδιος ο Redknapp, ένας προπονητής παλαιάς κοπής, θυμάται τις διαπραγματεύσεις του συμβολαίου με τον Defoe και την ατζέντισσά του, που δεν ήταν άλλη από τη μητέρα του. Η ίδια ήθελε μπόνους στο συμβόλαιο για κάθε γκολ που θα πετύχαινε ο γιος της και ο πολύπειρος τεχνικός, προσπαθώντας να είναι όσο πιο ευγενικός γίνεται, απάντησε: «Κυρία Defoe, ο Jermain μας κοστίζει 12 εκατομμύρια λίρες και θα αμείβεται με 50 χιλιάδες την εβδομάδα. Για ποιο λόγο νομίζετε ότι τον πληρώνουμε;».

Την επόμενη σεζόν, το ρόστερ αποδυναμώνεται σημαντικά με τις αποχωρήσεις των Peter Crouch, Glen Johnson και Niko Kranjčar, και η Portsmouth δεν καταφέρνει να προχωρήσει πέραν των ομίλων του Κυπέλλου UEFA, με πιο αξιοσημείωτη στιγμή την εντός έδρας ισοπαλία 2-2 με την Milan του Ronaldinho. Από τον Οκτώβριο ο Redknapp έχει εγκαταλείψει την θέση του, δηλώνοντας πως η ίδια ξέμεινε από χρήματα κι οδεύει προς το White Hart Lane και την Tottenham. Τον Ιανουάριο η ομάδα αναγκάζεται να πουλήσει και τους Defoe και Diarra για 35 εκατομμύρια συνολικά, μόλις έναν χρόνο από την άφιξή τους. Ο Tony Adams, που τον αντικαθιστά, απολύεται τον Φεβρουάριο μετά από μόλις 16 παιχνίδια και αρκετά άσχημα αποτελέσματα, που εν τέλει θα βρουν την Portsmouth στην 14η θέση στο τέλος του πρωταθλήματος.



Παρότι δεν κινδύνεψε με υποβιβασμό, τα πράγματα στο Fratton Park δεν είναι καλά. Με τη νέα σεζόν κυκλοφορούν και οι πρώτες φήμες για οικονομικό φιάσκο. Τον Οκτώβριο του 2009 οι παίκτες και το προσωπικό παραμένουν απλήρωτοι και έναν μήνα μετά οι «Pompey» που βρίσκονται στην τελευταία θέση της Premier League, αλλάζουν προπονητή γι’ ακόμη μία φορά. Παρόλες τις δυσκολίες, η Portsmouth φτάνει ξανά στον τελικό του FA Cup, αλλά εδώ τα ωραία τελειώνουν, αφού πέφτει πάνω στην Chelsea που δε θα της κάνει το χατήρι και θα την κερδίσει με 2-0. Κανονικά θα είχε προκριθεί στην Ευρώπη ως φιναλίστ του κυπέλλου, όμως τα οικονομικά της προβλήματα την βγάζουν εκτός με απόφαση της UEFA. Τα ίδια προβλήματα της «εξασφαλίζουν» και αφαίρεση εννέα βαθμών στο πρωτάθλημα κι εν τέλει τερματίζει τελευταία, έχοντας να επιδείξει μόλις εφτά νίκες και ισάριθμες ισοπαλίες.

Η πρώτη χρονιά στην Championship βλέπει το σύνολο του νέου προπονητή, Steve Cotterill, να περνάει δύσκολες στιγμές στον πάτο της βαθμολογίας, όμως με κάποιες εκλάμψεις (όπως ένα σερί έξι νικών χωρίς ούτε γκολ παθητικό) τερματίζει στην 16η θέση, μακριά από δεύτερο σερί υποβιβασμό. Τη σεζόν 2011/12 η ιστορία με τα οικονομικά δεν άλλαξε και η αφαίρεση δέκα βαθμών καταδικάζει τους «Pompey», που από τον Οκτώβριο άλλαξαν και πάλι (!) προπονητή, σε υποβιβασμό στη League One, που υπό άλλες συνθήκες θα τον γλύτωναν. Όλο το προσωπικό φεύγει από τον σύλλογο, μαζί και με τους παίκτες, όντας απλήρωτοι για σχεδόν έξι μήνες. Χωρίς καθόλου χρήματα, η ομάδα προσπαθεί να χτίσει ένα ανταγωνιστικό ρόστερ από το τίποτα, χωρίς αποτέλεσμα. Φτάνει μέχρι και 23 αγώνες χωρίς νίκη (πρακτικά τη μισή σεζόν) και μαζί με ακόμη μία μείωση δέκα βαθμών, ξαναβγαίνει τελευταία και οδεύει στην τελευταία επαγγελματική κατηγορία, τη League Two, για πρώτη φορά μετά το 1978.



Όπως κι η Ρώμη, τα οικονομικά προβλήματα δεν χτίστηκαν σε μία μέρα. Από την εποχή του Gaydamak και τη σεζόν 2007/08, ο σύλλογος ξόδευε 55 εκατομμύρια σε μισθούς, είχε συνολικά χρέη 60 εκατομμύρια και άλλα 17 μείον στο ισοζύγιο της χρονιάς. Η ομάδα πλήρωσε την «εξάρτησή» της από τον ιδιοκτήτη της, όταν ο ίδιος απέσυρε όλες του τις επενδύσεις με δικαιολογία την κατάρρευση του χρηματιστηρίου της ίδιας χρονιάς. Όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, πολλοί παίκτες αναγκάστηκαν να φύγουν, το ίδιο κι ο προπονητής λίγο αργότερα. Το καλοκαίρι του 2009 η προεδρία αλλάζει χέρια και περνάει στον Sulaiman Al-Fahim. Ο ίδιος βέβαια δεν είχε τη δυνατότητα να παρέχει για το σύλλογο και τα λειτουργικά του κόστη που έτρεχαν. Η πηγή των χρημάτων του δεν ήταν καθαρή κι αποδείχθηκε ότι έφτασε στο σημείο να κλέψει 5 εκατομμύρια απ’ τη σύζυγό του προκειμένου να πληρώσει την πρώτη δόση για την εξαγορά του συλλόγου.

Μέσα σε μόνο 50 μέρες η Premier League τον αναγκάζει να πουλήσει την ομάδα στον Σαουδάραβα Ali al-Faraj. Τα πράγματα μόνο χειρότερα συνέχισαν να γίνονται. Ο νέος ιδιοκτήτης είχε πολύ μικρότερη περιουσία απ’ ότι ισχυριζόταν. Αναγκάζεται να δανείστεί 17 εκατομμύρια τα οποία εν μέρει επενδύει στην νέα του ομάδα, αλλά δεν μπορεί να ανταποκριθεί στα τελικά στα χρέη. Προφανώς τα οικονομικά στο Fratton Park παρέμειναν σε άθλιο επίπεδο και οι απλήρωτοι μισθοί οδήγησαν σε άλλη μία αλλαγή ιδιοκτησίας, στα χέρια του δανειστή, Νεπαλέζου Balram Chainrai, που έβαλε τον σύλλογο σε επιτήρηση των οικονομικών με κίνδυνο ρευστοποίησης, κάνοντάς την την πρώτη ομάδα στην Premier League, που έρχεται αντιμέτωπη με αυτό το μέτρο.



Στην Championship πλέον, η ομάδα δεν μπορεί να βρει σταθερότητα ούτε στα ιδιοκτησιακά. Οι οπαδοί, κουρασμένοι καθώς ήταν, βλέπουν τον σύλλογο να πωλείται στον Ρώσο Vladimir Antonov, ο οποίος αποδεικνύεται ακόμη χειρότερος ιδιοκτήτης (!), όταν αργότερα την ίδια χρονιά καταζητείται για εμπλοκή στην κατάρρευση μίας τράπεζας στη Λιθουανία. Προφανώς δεν ήταν σε θέση να χρηματοδοτήσει το σύλλογο, ο οποίος και ξαναέπεσε σε επιτήρηση, για δεύτερη φορά σε δύο χρόνια. Την επόμενη χρονιά αποκαλύπτεται πως η ομάδα έχει συνολικά χρέη σχεδόν 63 εκατομμύρια λίρες. Ο υποβιβασμός στην League One κι έπειτα στη League Two «ξεχείλισε το ποτήρι».

Τον Απρίλιο του 2013, μετά από πολλά χρόνια κακής διαχείρισης, η Portsmouth είναι πλέον σύλλογος στην ιδιοκτησία των ίδιων των φιλάθλων του, και συγκεκριμένα της «Portsmouth Supporters’ Trust». Έκτοτε η κατάσταση έχει εξομαλυνθεί και παρότι οι δυνατότητες είναι περιορισμένες, η ομάδα σημειώνει σταθερή πρόοδο. Οι φίλοι των «Pompey» μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι πως οι μέρες της κακοδιαχείρισης, των συνεχών αλλαγών και υποβιβασμών έχουν παρέλθει εντελώς. Για την ακρίβεια, μετά από δύο δύσκολες πρώτες χρονιές στη League Two, υπό τη διαχείριση των οπαδών, όπου η ομάδα τερμάτισε 13η και 16η, φλερτάροντας με τον υποβιβασμό από τις επαγγελματικές κατηγορίες, η κατάσταση άλλαξε.



Η 29η Σεπτεμβρίου 2014 ήταν ιστορική μέρα για την Portsmouth, που επιτέλους μπορούσε να πει πως δεν χρωστούσε σε κανέναν, πληρώνοντας όλους τους πιστωτές και πρώην παίκτες της. Το 2016 βγήκε 6η, χάνοντας την άνοδο στα ημιτελικά των play-offs από την Plymouth Argyle, όμως την επόμενη χρονιά έκλεισε τα στόματα των αμφισβητιών της, καταλαμβάνοντας τη πρώτη θέση με 87 βαθμούς, όσους είχε ξανά και η Plymouth, την οποία πέρασε λόγω της διαφοράς γκολ. Σταθεροποιήθηκε στην League One και φέτος βρίσκεται στην τέταρτη θέση, δίνοντας γερή μάχη για άνοδο στην Championship. Από τον Αύγουστο του 2017, όταν και η «Portsmouth Supporters’ Trust» ψήφισε υπέρ της αποδοχής πρότασης εξαγοράς της εταιρείας του πρώην CEO της Disney, Michael Eisner, η Portsmouth ανήκει στην The Tornante Company, που φαίνεται να κάνει πολύ καλύτερη δουλειά από τους προηγούμενους μεγιστάνες, που κινούσαν τα νήματα στην ομάδα.

Αλλά πάνω από όλα, η Portsmouth του σήμερα αποτελεί ένα πολύ καλό -διττό- παράδειγμα προς τον ποδοσφαιρικό κόσμο. Πόσο καταστροφικό μπορεί να είναι ένα μεγάλο οικονομικό άνοιγμα χωρίς θεμέλια από τη μία, αλλά και πόσα μπορεί να καταφέρει η θέληση και το πνεύμα των ίδιων των οπαδών από την άλλη. Και περισσότερο από όλους, είναι εκείνοι στο Fratton Park, που ελπίζουν πως το έχουν μάθει καλύτερα από όλους!

 

Συντάκτης: Άγγελος Παλιακούδης
eyap.gr


Ωραίο μπλουζάκι στην αρχή.Θα ταίριαζε νομίζω και στον ΠΑΣ.

[RASTA]

.     .    .     

[RASTA]

[RASTA]

[fon7]

BURY: ΟΠΑΔΟΊ ΧΩΡΊΣ… ΟΜΆΔΑ
Μια πόλη έχει χάσει την ομάδα της. Κάτι που μοιάζει σαν τεράστια απογοήτευση από μόνο του, τελικά είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Δεν πρόκειται μόνο για το ποδόσφαιρο, αλλά για τον τρόπο ζωής.
 

Η Bury, ένας από τους ιστορικότερους συλλόγους στην Αγγλία με έτος ίδρυσης το 1885, πλέον δεν υφίσταται, καθώς η EFL απέβαλε την ομάδα το περασμένο καλοκαίρι λόγω χρεών. Το κενό που άφησε στους οπαδούς της τεράστιο, ενώ αρκετοί από εκείνους δεν αντέχουν να βλέπουν γενικότερα ποδόσφαιρο. Τα μεσημέρια του Σαββάτου δεν είναι ίδια πια για την πόλη, αλλά υπάρχει μια άσβεστη ελπίδα ότι ο σύλλογος μπορεί να αναγεννηθεί.

Η πόλη που βρίσκεται 15 χιλιόμετρα μακριά από το Μάντσεστερ και τις έδρες των «γιγάντων» του αγγλικού πρωταθλήματος, United και City. Στη βορειοδυτική πλευρά του Νησιού, όπου όλοι αναπνέουν για το ποδόσφαιρο, το οποίο όμως, έχει γίνει πλέον μπίζνα! Οι πλούσιοι γίνονται όλο και πιο δυνατοί, ενώ η Premier League αδιαφορεί για την διατήρηση της παράδοσης.



Σύλλογοι όπως η Bury, δε κατάφεραν ποτέ να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Φυσικά και δεν είναι η μόνη ομάδα της περιοχής που αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα, καθώς είκοσι λεπτά με το αυτοκίνητο από το Μπέρι, βρίσκεται η έδρα της Bolton με τα γνωστά οικονομικά -επίσης- προβλήματα. Παρόλα αυτά, οι «Wanderers» έχουν ακόμα την πολυτέλεια (για πόσο ακόμη;) να απολαμβάνουν αγώνες της ομάδας τους.

Πίσω στο Gigg Lane, οι δρόμοι θα έπρεπε να είναι γεμάτοι οπαδούς, αντ’ αυτού όλα είναι έρημα. Ούτε ποδοσφαιριστές, ούτε φίλαθλοι, τίποτα δε θυμίζει την περυσινή πορεία προς την άνοδο στη League One! Κάθε δεύτερο Σάββατο ο Kenny Hindle, ένας 78χρονος οπαδός της Bury, θα φύγει από το γηροκομείο, θα πάρει το λεωφορείο με κατεύθυνση προς το γήπεδο και θα απολαύσει μια μπίρα, πριν καθίσει στην εξέδρα. Όχι πια… «Τι να κάνεις χωρίς ποδόσφαιρο… Είναι βαρετό να παρακολουθείς από τη τηλεόραση».



Όταν τα τουρνικέ του γηπέδου έκλεισαν για τελευταία φορά, δεν ήταν λίγοι αυτοί που έσπευσαν να κρεμάσουν κασκόλ, φανέλες, σημαίες και διάφορα μηνύματα. Ξεχωρίζει ανάμεσα σε αυτά ένα πανό με το μήνυμα «Dale Out», για τον μισητό ιδιοκτήτη του συλλόγου, Steve Dale, που τον εξαγόρασε έναντι 1  λίρας, δεν πλήρωσε ποτέ τους παίκτες και τον οδήγησε στον αφανισμό!

Για τους ανθρώπους που έχουν σχέση με το κλαμπ από τότε που θυμούνται τον εαυτό τους, είναι λυπηρό να αντικρίζουν το γήπεδο κλειστό. Η Joy Hart, πρώην διευθύντρια στο σύλλογο, είχε δεθεί με χειροπέδες (!) στην είσοδο της κεντρικής εξέδρας του γηπέδου, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την αποβολή της ομάδας τον περασμένο Αύγουστο. Μάλιστα, ο πατέρας της ήταν θρύλος της ομάδας ως ποδοσφαιριστής και στη συνέχεια προπονητής. «Χρειάζεται να μείνουμε όλοι ενωμένοι, για να γιορτάσουμε στο Gigg Lane ξανά», δηλώνει.



Μέσα από τις πόρτες του γηπέδου, ποδόσφαιρο δε παίζεται. Κι όμως ο φροντιστής Mike Curtis, είναι εκεί να έχει έτοιμο το χορτάρι και τον αγωνιστικό χώρο, με την ελπίδα ότι το επόμενο Σάββατο θα δει τη μπάλα να κυλάει ξανά.

Ωστόσο, χωρίς δράση, εκτός από την ομάδα, έχουν μείνει και οι pubs περιμετρικά του γηπέδου, που περιμένουν τα Σάββατα για να δουν τα τραπέζια τους να γεμίζουν κόσμο. Χωρίς συναντήσεις οπαδών, τα ταμεία μένουν άδεια, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά τα μαγαζιά να απειλούνται με κλείσιμο. Κάποιοι φίλαθλοι θέλοντας να βοηθήσουν, συναντιούνται τα μεσημέρια του Σαββάτου την κλασική ώρα και παρακολουθούν παλιές σπουδαίες αναμετρήσεις της Bury. Αντίστοιχα, το διάσημο στη πόλη καφέ, Debra Melia, όπου αρκετοί ποδοσφαιριστές απολάμβαναν το πρωινό τους μετά τη προπόνηση, είναι πλέον ένα ήσυχο μέρος με μόνους πελάτες τους φοιτητές του γειτονικού πανεπιστημίου.



Ένας νέος σύλλογος με όνομα «Bury AFC» δημιουργήθηκε από τους οπαδούς, με σκοπό τη συμμετοχή στο North West Countries League τη σεζόν 2020/21, ελπίζοντας κάποια στιγμή να επιστρέψουν στο Gigg Lane. Ο Dominic Martinez που είναι ένας από τους εθελοντές σε αυτό το πρότζεκτ με όνομα «Φοίνικας», υποστηρίζει ότι, «Μπορώ να ζήσω και χωρίς τη Bury για την υπόλοιπη ζωή μου. Έχω πάρα πολλές αναμνήσεις, έχω ζήσει πρωταθλήματα, έχω πάει στο Wembley. Όμως ο γιος μου δε πρόκειται να ζήσει τίποτα από όλα αυτά, εκτός αν κάνω εγώ κάτι».

Ένα πολύ όμορφο ντοκιμαντέρ του BBC, το οποίο χρησιμοποιήθηκε ευρέως ως πηγή και έμπνευση αυτού του άρθρου, διάρκειας οκτώ λεπτών αποτυπώνει τον αγώνα των οπαδών της Bury, να κρατήσουν το σύλλογο ζωντανό. Άλλωστε αυτή είναι η ιστορία ενός συλλόγου. Δεν είναι τα γκολ, οι νίκες ή οι ήττες, τα πρωταθλήματα και οι υποβιβασμοί. Δεν είναι καν το ποδόσφαιρο. Είναι το συναίσθημα ότι ανήκεις κάπου, η προσμονή να έρθει το Σαββατοκύριακο για να φορέσεις αυτό το «αναθεματισμένο» κασκόλ και να κατηφορίσεις για άλλη μια φορά προς το γήπεδο.

Συντάκτης: Βασίλης Βασιλείου
eyap.gr

[RASTA]

[fon7]

Ομάδα 10ης κατηγορίας της Αγγλίας σώθηκε με δωρεές ανθρώπων που την έμαθαν από το Football Manager!!!

Πολύ συχνά, μέσω του Football Manager οι χρήστες του δένονται με τις ομάδες που προπονούν. Ομάδες που ίσως δεν γνώριζαν και δεν θα τις γνώριζαν αν δεν υπήρχε το παιχνίδι.

Τις τελευταίες ημέρες εξελίχθηκε μια ιστορία με πρωταγωνιστές μια ομάδα 10ης κατηγορίας της Αγγλίας και τους φίλους του Football Manager.

H Tow Law Town είναι μια ομάδα της Division Two της Northern League, της 10ης κατηγορίας του Αγγλικού ποδοσφαίρου. Μια ερασιτεχνική ομάδα η οποία ζει από τα έσοδα που υπάρχουν από τα εισιτήρια που κόβει στα εντός έδρας παιχνίδια.


Η έδρα της ομάδας

Το πρόβλημα βιωσιμότητας της Tow Law Town δεν έχει μόνο να κάνει με την έλλειψη αγωνιστικής δράσης αλλά με ένα πρόβλημα στο γήπεδό της. Συγκεκριμένα, στον αγωνιστικό χώρο υπήρξε καθίζηση.


Το σημείο καθίζησης

Οι άνθρωποι της ομάδας άνοιξαν σελίδα στο διαδίκτυο και ζήτησαν από τους φιλάθλους να προσφέρουν χρήματα για να καλυφθεί ένα ποσό της τάξης των 2.000 λιρών. Που «κολλάει» το Football Manager;

Ενας λάτρης του Football Manager, ο οποίος μεταδίδει μέσω twitch τις φορές που παίζει, είχε ξεκινήσει ένα save ως προπονητής της Tow Law Town, έχοντας ως στόχο να την ανεβάσει από την 10η κατηγορία, στην Πρέμιερ Λιγκ.

Ο «Work The Space» είναι από τους πλέον ενεργούς streamers / youtubers με αποτέλεσμα να έχει μεγάλο κοινό.

Όταν είδε το πρόβλημα της Tow Law Town, το γνωστοποίησε στο κοινό του και τους ζήτησε να συνδράμουν προκειμένου να συγκεντρωθεί το ποσό των 2000 λιρών.

Δεκάδες άτομα που έμαθαν μέσω του Football Manager την Tow Law Town βοήθησαν οικονομικά με αποτέλεσμα το ποσό όχι μόνο να συγκεντρωθεί αλλά και να υπερκαλυφθεί!



Μάλιστα, όσοι Football Manager fans κατέθεσαν χρήματα, έκαναν το εξής μυθικό… Στο όνομα καταθέτη, έβαζαν ονόματα ποδοσφαιριστών που είχε η Tow Law Town στο Football Manager καθώς ανέβαινε κατηγορίες!!!!

twitter
repress.gr

[RASTA]

.  .  .

[RASTA]

pic hosting

[fon7]

Η Ισπανική γρίπη μεταφέρθηκε κυρίως από τους στρατιώτες που πολεμούσαν στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και έφτασε στο Λονδίνο το 1918. Για να μην επηρεαστεί το ηθικό τα ΜΜΕ απέφευγαν να μιλήσουν για την πανδημία ενώ και το σύστημα υγείας ήταν αποδυναμωμένο λόγω του πολέμου. Ο κόσμος ήξερε ελάχιστα για τον ιό και τα μέτρα προστασίας ήταν ανύπαρκτα, γι'αυτό και τα τοπικά ανεπίσημα πρωταθλήματα συνεχίστηκαν κανονικά. Εκείνη την περίοδο η Τσέλσι κατέκτησε το Victory Cup, ένα τουρνουά των ομάδων του Λονδίνου, παίζοντας τους αγώνες της μπροστά σε 20-30.000 θεατές, παρά το γεγονός ότι ένα από τα 228.000 θύματα του ιού στην Αγγλία ήταν και ο 29χρονος Άνγκους Ντάγκλας, που είχε φορέσει για πάνω από 100 ματς τη φανέλα της.


Στη φωτογραφία βλέπουμε το κατάμεστο Στάμφορντ Μπριτζ σε αγώνα πρωταθλήματος μερικούς μήνες πριν ξεσπάσει ο πόλεμος και διακοπούν όλες οι επίσημες διοργανώσεις.
El Sombrero

Μερικά σχόλια από κάτω
Σίγουρα έφταιγε το 1G.

Τα ραδιοκύματα έφταιγαν από τα ραντάρ.... Όλα ψέματα

Σκέψου τον Αγγλο Νώντα του 1918 να λέει πως όλα αυτά είναι κόλπα και ψέματα των Γερμανών γιατί έχασαν τον πόλεμο...δεν υπάρχει ιός ούτε γρίπη...

[fon7]

"Την πρώτη φορά που σφύριξα αγώνα του Σουάρες έπαιζε στον Άγιαξ και έβαλε 4 γκολ! Θυμάμαι να λέω ενθουσιασμένος στους φίλους μου πόσο απίστευτος παίκτης είναι. Όταν υπέγραψε στη Λίβερπουλ χάρηκα που θα έχουμε στην Πρέμιερ Λιγκ έναν τέτοιο παίκτη, αν και έχει μια βρώμικη πλευρά όπως ο Ντιέγκο Κόστα. Το χαρακτηριστικό του είναι ότι σε βρίζει πάντα στα ισπανικά. Επειδή έχω σφυρίξει παντού στον κόσμο ξέρω όλες τις ισπανικές βρισιές γι'αυτό και του επέστρεψα μερικές, κάτι που μάλλον τον σόκαρε."

(Μαρκ Κλάτενμπεργκ)

El Sombrero

Να γιατί καλύπτουν το στόμα τους όταν μιλάνε.

[RASTA]

[fon7]

Tον λένε Κρίστιαν Μπέρτζις, είναι 28 χρονών και από το 2015 παίζει στην Πόρτσμουθ. Την ώρα που οι περισσότεροι παίκτες περνάνε τον χρόνο τους στην καραντίνα παίζοντας ηλεκτρονικά ή κάνοντας κολπάκια με κωλόχαρτα, αυτός (μαζί με κάποιους ακόμα συμπαίκτες του) εμφανίστηκε στο πολιτιστικό κέντρο του Πόρτσμουθ και ζήτησε να βοηθήσει. Από τότε κάποιοι εξ αυτών βοηθάνε στην κουζίνα που ετοιμάζονται φαγητά για τους ηλικιωμένους που δεν μπορούν να βγούνε από το σπίτι ενώ κάποιοι άλλοι αναλαμβάνουν τη μεταφορά φαγητών και φαρμάκων σε άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες.


Ο Μπέρτζις είναι εδώ και χρόνια μια από τις αγαπημένες μορφές στο Πόρτσμουθ. Πριν λίγα χρόνια όταν ένα ματς αναβλήθηκε, έκανε ένα τουίτ ότι τώρα που ακυρώθηκε το ματς δεν έχει τι να κάνει. Ένας τύπος του είπε ότι η ομάδα του γιου του αγωνίζεται σε ένα πάρκο εκεί κοντά και τον ρώτησε αν θέλει να περάσει μια βόλτα, για να χαρούν τα παιδιά. Ο Μπέρτζις πήγε, είδε όλο το παιχνίδι και έβγαλε φωτογραφίες με όλους.

El Sombrero

[fon7]

AFC Liverpool: Το μικρό, ανεξάρτητο «αδελφάκι» της… Liverpool

Το σύγχρονο, μοντέρνο ποδόσφαιρο δεν αρέσει σε όλους, τουλάχιστον στη θεωρία. Κάθε άλλο μάλλον, αφού όλοι μας με την πρώτη ευκαιρία εκφράζουμε τη δυσαρέσκειά μας για τις τιμές των μεταγραφών, τους ατελείωτους χορηγούς και διαφημίσεις, αλλά και τις τιμές των εισιτηρίων. Υπάρχουν όμως κι αυτοί που το παίρνουν πιο στα σοβαρά και βρίσκουν εναλλακτικές, όπως να δημιουργήσουν την δική τους, ερασιτεχνική ομάδα. Κι εγένετο, AFC Liverpool.

Η ιστορία της Wimbledon με την Milton Keynes Dons και το πως κατέληξε η ομάδα να επανιδρυθεί από φιλάθλους ως «AFC Wimbledon», είναι λίγο πολύ γνωστή. Η ιστορία της «επαναστάτριας» FC United Of Manchester των οπαδών των «Red Devils» που δεν τους εξέφραζε πια η ομάδα τους κι η διοίκηση, επίσης. Η ίδρυση νέων, ανεξάρτητων ομάδων από φιλάθλους ως διέξοδο από μία ανεπιθύμητη κατάσταση δεν είναι πλέον ένα άγνωστο concept. Μία όχι και τόσο γνωστή προσπάθεια, είναι αυτή των φίλων της Liverpool, που το 2008, όταν και δε μπορούσαν πλέον να πληρώσουν τα εισιτήριά τους στο Anfield (ή δεν έβρισκαν καν), δημιούργησαν την AFC Liverpool, ως έναν τρόπο να μπορούν να βλέπουν την «αγαπημένη τους ομάδα», μακριά από τον απρόσωπο, πανάκριβο κόσμο της Premier League.

Ήταν Μάρτιος του 2008 λοιπόν, όταν η προσπάθεια αυτή πήρε σάρκα κι οστά. Μπροστάρης του εγχειρήματος ήταν ο ντόπιος μουσικός και οπαδός της Liverpool, Alun Parry, ο οποίος ένιωθε το ίδιο «παρείσακτος» στο Anfield όπως κι όλοι οι άλλοι. Μέχρι τον Ιούνιο είχε εξασφαλίσει τη θέση της στον αντίστοιχο όμιλο της 10ης κατηγορίας της επόμενης χρονιάς, είχε κλείσει το γήπεδο Valerie Park, 13 χιλιόμετρα έξω από το κέντρο της πόλης, σε συνεργασία με την (επίσης fan-based) Prescot Cables και σιγά σιγά το ρόστερ ξεκίνησε να δομείται. Στα τέλη Ιουλίου, ο σύλλογος μετρούσε 1,000 εγγραφές φιλάθλων, όπου ο καθένας έχει ίσο λόγο στις αποφάσεις και το μέλλον της ομάδας. Το πρώτο φιλικό που έπαιξε η AFC Liverpool ήταν ενάντια στην St Helens Town και μάζεψε 600 φιλάθλους. Σήμερα υπολογίζεται ότι κατά μέσο όρο, σε κάθε εντός έδρας αγώνα κόβονται μέχρι και 200 εισιτήρια.



Αγωνιστικά, σε 12 χρόνια ύπαρξης, το σύνολο των «Little Reds» έχει να επιδείξει για το όνομα που κουβαλάει πάνω κάτω… τίποτα. Δεν πήρε σβάρνα τις κατηγορίες, ούτε προσέλκυσε παίκτες ανώτερης κλάσης επειδή φέρει το όνομα της Liverpool. Μετράει μία άνοδο, έναν υποβιβασμό, μοιράζοντας συνολικά τις παρουσίες του μεταξύ ένατης και δέκατης κατηγορίας. Εκεί που τα έχει πάει καλύτερα, είναι τα κύπελλα, όπου μετράει πέντε κατακτήσεις ανεπίσημων διοργανώσεων μέσα σε τρία χρόνια. Όμως το εγχείρημα αυτό δεν δημιουργήθηκε για να φέρνει τρόπαια και δε θα έπρεπε να κριθεί έτσι.

Το «AFC» στο όνομα της ομάδας δε σημαίνει «Association Football Club», αλλά «Affordable Football Club»! Ο κύριος λόγος που δημιουργήθηκε η ομάδα είναι για να μπορούν να βλέπουν οι φίλοι των «Reds» την Liverpool να παίζει, χωρίς να νιώθουν πως τους κλέβουν το πορτοφόλι, ακόμη κι αν η Liverpool αυτή δεν είναι παρά μία ερασιτεχνική ομάδα με παιδιά της γειτονιάς. Σε αντίθεση με το μεγάλο «αδελφάκι» της που είναι υπό αμερικανικό καθεστώς, η AFC Liverpool λειτουργεί με την βοήθεια του κάθε ενός από τα μέλη της. Ένα μέλος, μία ψήφος. Την ίδια στιγμή, υπάρχει εκλεγμένη διοίκηση από τα μέλη του συλλόγου με άτομα που είναι επαγγελματίες στον τομέα τους, ώστε όλα στην ομάδα να τρέχουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.



Με αλλαγμένη πλέον έδρα (στο Rossett Park της επαρχίας του Κρόσμπι και έδρα της Marine FC), το κοινό που στοχεύει η AFC Liverpool, είναι φυσικά, οι ίδιοι οι οπαδοί της Liverpool. Τους ίδιους που μέρος τους ήταν φυσικά και οι ιδρυτές της AFC, που όσο περνούσαν τα χρόνια έβλεπαν τον κόσμο στις εξέδρες να αλλάζει, να γίνεται όλο και μεγαλύτερος σε ηλικία, να προσελκύονται πολλοί τουρίστες και την ατμόσφαιρα να θυμίζει περισσότερο κάποιο show, κάποιο προϊόν, παρά αγώνα ποδοσφαίρου όπως τον ήξεραν οι ίδιοι. Καλεί όσους «Reds» δεν μπορούν να παρακολουθήσουν στο γήπεδο αγώνες της Premier League να της δώσουν μία ευκαιρία και να παρευρεθούν στο Rossett Park για το μικρό «αδελφάκι» της ομάδας που όλοι εξακολουθούν να αγαπάνε.

Ναι, σε αντίθεση με πολλές άλλες ομάδες δυσαρεστημένων φιλάθλων (βλ. AFC Wimbledon) που ρίχνουν μαύρη πέτρα πίσω τους, οι άνθρωποι της AFC Liverpool δεν ξεχνούν την ομάδα που τους μεγάλωσε. Υποστηρίζουν το σύνολο του Klopp και όσοι μπορούνε, πηγαίνουν στο Anfield για να την στηρίξουν. Δεν ήρθε για να αντικαταστήσει την Liverpool, αλλά για να δώσει ποδόσφαιρο σε αυτούς που δε μπορούν να το βρουν στην μεγάλη ομάδα.



Η AFC Liverpool δεν ήταν η πρώτη φυσικά που χτύπησε το καμπανάκι των εισιτηρίων και των τιμών τους. Η Premier League έχει την πρωτοκαθεδρία στην τιμολογιακή πολιτική, χρεώνοντας περισσότερα από κάθε άλλο μεγάλο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα στους φιλάθλους των ομάδων της. Η ίδια η Liverpool έχει τοποθετηθεί επ’ αυτού στο παρελθόν, δηλώνοντας πως για την ίδια τουλάχιστον, δεν υπάρχει λόγος μείωσης των τιμών αφού η ζήτηση είναι αυξημένη και το γήπεδο εξακολουθεί να γεμίζει. Μεταξύ άλλων, ο μέσος όρος των φιλάθλων της τελευταίας 40ετίας δείχνει πως αυτοί με τα μεγαλύτερα εισοδήματα είναι πολύ πιθανότερο να αγοράσουν ένα εισιτήριο και να πάνε στο γήπεδο από τους νεότερους με μικρότερη οικονομική δύναμη. Οι φίλοι της Bayern München από την, πολύ πιο φιλο-οπαδική Γερμανία, δεν αμελούν να εκφράσουν κι αυτοί τα παράπονά τους σε κάθε εκτός έδρας εξόρμησή τους στο Νησί. Μένει να δούμε αν ποτέ η ίδια η Premier League θα ακούσει τα παράπονα των φιλάθλων και θα απαρνηθεί ένα, αντικειμενικά μικρό, ποσοστό των εισοδημάτων της.

Μέχρι τότε, οι φίλαθλοι που δε θέλουν το ποδόσφαιρό τους να είναι ένα τηλεοπτικό show, προσβάσιμο μόνο στους έχοντες, μπορούν να κατέβουν την ποδοσφαιρική πυραμίδα για να βρουν αυτό που ψάχνουν, όπως είναι η AFC Liverpool, να ζήσουν την ομάδα πραγματικά, με τις χαρές, τις αγωνίες και την καθημερινότητά της. Για την προώθηση των μικρών ομάδων, έχει θεσπιστεί από το 2010 η «Non-League Day», όπου όλες οι επαγγελματικές ομάδες της Αγγλίας καλούν τους φίλους τους να ψάξουν για τα ερασιτεχνικά σωματεία που υπάρχουν τριγύρω και να παρευρεθούν σε έναν αγώνα τους. Εκεί που δεν υπάρχουν χορηγοί για να υπαγορεύουν τίποτα, και που μετά το τέλος του αγώνα ίσως και να πας στην απέναντι pub για μπύρες με τον «ήρωα» του αγώνα, κάτι που μάλλον δύσκολα θα κατάφερνες με τον Salah ή τον Firmino.

Συντάκτης: Άγγελος Παλιακούδης

eyap.gr

Οι ομάδες της Premier League που δεν θυμάται σχεδόν κανένας (1992-2001)

Από την ίδρυση της Football League το 1888, το αγγλικό ποδόσφαιρο χαρακτηριζόταν ως ένα παιχνίδι για όλους. Μέχρι την καθιέρωση των παραδοσιακών ομάδων στην πρώτη κατηγορία, ο κόσμος του αγγλικού ποδοσφαίρου έζησε πολλές «αυτοκρατορίες» που στην σημερινή εποχή ακούγονται σαν ανέκδοτο, ενώ οι εκπλήξεις ήταν περισσότερες και συχνότερες. Η Premier League δεν αποτελεί εξαίρεση, αφού κι αυτή έχει κατά καιρούς «φιλοξενήσει» κάποια διόλου συνηθισμένα ονόματα!
 

Προς τα τέλη του 20ου αιώνα και όσο το παιχνίδι αναπτυσσόταν, η ψαλίδα μεταξύ των ομάδων μεγάλωνε με σταθερό ρυθμό. Παρόλα αυτά, η ιδέα ενός παιχνιδιού που είναι για όλους δεν σταμάτησε να υπάρχει ποτέ. Μέχρι το 1992, τουλάχιστον. Η ίδρυση της Premier League από τις 22 κορυφαίες ομάδες εκείνης της σεζόν, επέφερε πολλές αλλαγές στην τότε κορυφαία κατηγορία. Ένα αυστηρά «εγχώριο» πρωτάθλημα, προϊόν χουλιγκανισμού, το οποίο διεξαγόταν σε γήπεδα «χωράφια» ανάμεσα σε 22 -συνήθως- Βρετανούς «ξυλοκόπους», ξαφνικά μετατράπηκε σε μια ποδοσφαιρική ελίτ, στην οποία οι σύλλογοι θα δεχόντουσαν πολύ μεγαλύτερη οικονομική χρηματοδότηση.

Η βία θα περιοριζόταν έξω από τα ανακαινισμένα ή καινούργια στάδια των ομάδων, ενώ το «πάντρεμα» του σκληρού βρετανικού στυλ με την προσέλκυση διεθνών αστέρων του αθλήματος, θα έκανε το προϊόν «παράφορα» θελκτικό. Τα τηλεοπτικά δικαιώματα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο και όποια εταιρία θέλησε να βάλει το όνομα της δίπλα στην ονομασία του νεοσύστατου brand, είναι αναγνωρίσιμη μέχρι και σήμερα! Το «λιοντάρι» μόλις είχε γεννηθεί και ο βρυχηθμός του έφτασε σε όλα τα μήκη και πλάτη της υφηλίου.



Η μεγάλη αλλαγή, λοιπόν έφερε μεγάλες καινοτομίες στο παιχνίδι. Το γεγονός ότι μέχρι σήμερα έχουν αγωνιστεί στην κορυφαία κατηγορία μόνο 49 ομάδες, αποδεικνύει ότι αλλοιώθηκε κατά κάποιον τρόπο η ταυτότητα του αγγλικού ποδοσφαίρου, περιορίζοντας δραστικά τις ανακατανομές των ομάδων. Από την μια, η συμμετοχή και μόνο στην Premier League ανεβάζει το prestige του εκάστοτε συλλόγου, ενώ από την άλλη, η μεγάλη οικονομική ψαλίδα μεταξύ Premier League και της Football League, έκανε το έργο των νεοφώτιστων δυσκολότερο. Ως αποτέλεσμα, στα 28 αυτά χρόνια, αρκετές ομάδες δεν κατάφεραν να σταθεροποιηθούν και αποχαιρέτησαν πριν συστηθούν καν!

Oldham Athletic (1992/93, 1993/94)
Η πρώτη χρονικά ομάδα της λίστας είναι και η μόνη η οποία δεν μπορεί να θεωρηθεί… νεοφώτιστη. Η ομάδα από την ευρύτερη περιοχή του Μάντσεστερ πραγματοποίησε την rookie σεζόν της ένα χρόνο πριν την ίδρυση της Premier League, ενώ υποβιβάστηκε ένα χρόνο μετά. Δεδομένου της ιστορίας της (ελάχιστες συμμετοχές στην πρώτη κατηγορία προπολεμικά), η Oldham αποτέλεσε τον ορισμό της ομάδας, που βρέθηκε στο σωστό σημείο την σωστή στιγμή! Με τον σπουδαίο προπονητή Joe Royle στον πάγκο και ποδοσφαιριστές όπως οι Richard Jobson, Neil Adams, τα πολυβόλα Ian Marshall και Ian Olney και φυσικά τον θρυλικό Graeme Sharp, οι «Latics» έζησαν εκείνη την περίοδο τις καλύτερες μέρες της ιστορίας τους, καθώς εκτός από μεγάλες πορείες στα κύπελλα (τελικός League Cup 1990 εναντίον της Nottingham Forest, ημιτελικός FA Cup 1990 και 1994 εναντίον της Manchester United), γεύτηκαν και την χαρά της συμμετοχής στο κορυφαίο πρωτάθλημα του κόσμου!

Την πρώτη χρονιά στην Premier League, το Boundary Park αποδείχτηκε «φρούριο», που με εντός έδρας ρεκόρ 10-6-5 υπέταξαν μεγαθήρια της εποχής, όπως οι Liverpool, Chelsea και Tottenham, ενώ δεν την γλίτωσαν ούτε η πρωταθλήτρια Manchester United, αλλά και η δευτεραθλήτρια Aston Villa (0-1 μέσα στο Villa Park). Το μενού επίσης συμπλήρωναν αρκετές τεσσάρες, πεντάρες, ακόμα και εξάρα απέναντι στην Wimbledon. Η κακή απόδοση της ομάδας μακρυά από την έδρα της σε συνδυασμό με κάποιες γκέλες την έμπλεξαν σε περιπέτειες υποβιβασμού. Τελικά κατάφερε και «φρέναρε πριν τον γκρεμό» στην επεισοδιακή τελευταία αγωνιστική απέναντι στην Southampton, σε ένα τρελό παιχνίδι που έληξε 4-3 υπέρ της!



Σε συνδυασμό με άλλα αποτελέσματα η Oldham σώθηκε στην διαφορά γκολ, με την Crystal Palace να υποβιβάζεται. Την επόμενη σεζόν όμως φάνηκε να «πιάνει ταβάνι», καθώς απέτυχε να επαναλάβει το θαύμα. Ο απολογισμός ήταν η προτελευταία θέση στο πρωτάθλημα, γράφοντας τον επίλογο μιας χρυσής εποχής για την ομάδα, καθώς ο Royle την άφησε στην δεύτερη κατηγορία για να επιστρέψει στην μεγάλη του αγάπη, την Everton. Στην μετά-Royle εποχή, ο σύλλογος επέστρεψε στο παραδοσιακό του status, αφού μέχρι σήμερα βολοδέρνει στις κατηγορίες της Football League. Σήμερα την βρίσκουμε στην 14η θέση της League Two, χωρίς να κινδυνεύει ιδιαίτερα.

Swindon Town (1993/94)
Η αλήθεια είναι ότι δύσκολα θα βρεις άνθρωπο έξω από το Γουίλτσιρ, που να θυμάται ότι η Swindon Town έχει συμμετοχή στην Premier League! Αν και πρόκειται για μία ομάδα η οποία έχει κατάκτηση League Cup (1968/69) και αρκετές καλές πορείες στο FA Cup, άργησε να γευτεί την δόξα της πρώτης κατηγορίας. Η τροχιά που είχε πάρει η ομάδα από τα μέσα των 80s την οδήγησε σε συνεχείς προβιβασμούς, όμως το μαγικό «εισιτήριο» χάθηκε την σεζόν 1989/90 εξαιτίας ενός σκανδάλου για παράνομες πληρωμές ποδοσφαιριστών (υποβιβάστηκε στην τρίτη κατηγορία). Εν τέλει την σεζόν 1993/94 ήρθε η πολυπόθητη συμμετοχή στα «μεγάλα σαλόνια» του αγγλικού ποδοσφαίρου.

Η «μεταγραφή» του πετυχημένου προπονητικά Glenn Hoddle (ανέβασε την ομάδα μέσω των play-offs της τον προηγούμενο χρόνο) στην Chelsea, άφησε ορφανή την θέση του προπονητή πριν καλά ξεκινήσει η σεζόν. Έτσι η μοίρα της ομάδας βρέθηκε στα χέρια του βοηθού του, John Gorman. Παρά το αξιοπρεπές ρόστερ με μπροστάρηδες τους Shaun Taylor, τον Νορβηγό Jan Åge Fjørtoft και τον «μπαρουτοκαπνισμένο» Terry Fenwick, οι «Robins» ποτέ δεν κατάφεραν να προσαρμοστούν στον ρυθμό των άλλων πιο έμπειρων ομάδων. Στην έδρα της, το County Ground, πανηγύρισε μόλις τέσσερις φορές την νίκη, ενώ τα πράγματα μακριά από το σπίτι της ήταν ακόμα χειρότερα, καθώς μόνο από το Loftus Road της Queens Park Rangers κατάφερε να δραπετεύσει με τους τρεις βαθμούς!



Τα 100 (!) γκολ που δέχτηκε μέσα στην σεζόν αποτελούν αρνητικό ρεκόρ μέχρι σήμερα, ενώ η τελευταία θέση στην οποία τερμάτισε κάθε άλλο παρά άδικη μπορεί να χαρακτηριστεί. Μοναδικά highlights εκείνης της σεζόν αποτελούν οι ισοπαλίες με την πρωταθλήτρια Manchester United, την Newcastle, την Liverpool μέσα στο Anfield, αλλά και την Arsenal μέσα στο Highbury. Με το πέρας της συμμετοχής της, η ομάδα γνώρισε δεύτερο σερί υποβιβασμό (στην Second Division) και μέχρι σήμερα περιπλανιέται κυρίως μεταξύ της League One και της League Two. Φέτος την βρίσκουμε στην 2η θέση της League Two, όντας ένα από τα φαβορί για την απευθείας άνοδο.

Barnsley (1997/98)
Άλλη μια ομάδα η οποία λίγοι θυμούνται ότι έβαλε το έμβλημα με το λιοντάρι στο μανίκι της. Οι «Super Reds» του Γιορκσάιρ στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας τους περιπλανιόντουσαν μεταξύ της τρίτης και τέταρτης κατηγορίας, με κορυφαία τους στιγμή την κατάκτηση του FA Cup στο μακρινό 1912. Όπως και στην περίπτωση της Swindon παραπάνω, έτσι και στην Barnsley η δεκαετία του 1980 της «έκλεισε το μάτι». Αφού κατάφερε να σταθεροποιηθεί στην Second Division, ο προβιβασμός αποτελούσε ο πολυπόθητος στόχος της. Μετά τις αποτυχημένες απόπειρες των Mel Machin και Viv Anderson (μετέπειτα βοηθός του Bryan Robson στην Middlesbrough), η ανάληψη της ομάδας από τον βετεράνο της Danny Wilson (την πρώτη σεζόν ως παίκτης-προπονητής μάλιστα) έφερε την ιστορική άνοδο!

Η απόκτηση του Σκοπιανού επιθετικού Georgi Hristov από την Partizan με 2 εκατομμύρια λίρες (ποσό ρεκόρ για την ομάδα) έφερε τον ενθουσιασμό στις τάξεις των φιλάθλων, ενώ ποιοτικοί ποδοσφαιριστές όπως ο αρχηγός Neil Redfearn, ο Ashley Ward και ο Νορβηγός Jan Åge Fjørtoft (ΝAI, αυτός που έπαιζε και στην Swindon!) συνέθεταν ένα αρκετά ικανό σύνολο. Παρά την αξιοπρεπή της παρουσία στο Oakwell με αρκετές νίκες, η κάκιστη φόρμα της εκτός έδρας με τρεις νίκες και μία ισοπαλία, της κόστισε ακριβά. Αρκετά ενδιαφέρον πάντως είναι το γεγονός ότι μέσα στην τραγική απόδοση μακριά από το σπίτι της, μπορεί κάποιος να βρει δύο ιστορικές αποδράσεις με 0-1, μια από το Anfield, απέναντι στην 3η Liverpool και μια από το Villa Park, απέναντι στην Aston Villa.



Στο τέλος της σεζόν ο Wilson αποχαιρέτησε για να προπονήσει την Sheffield Wednesday, παραμένοντας στην Premier League, ενώ οι «Tykes» με εξαίρεση έναν χαμένο τελικό play-offs απέναντι στην Ipswich Town την σεζόν 1999/00, ποτέ δεν κατάφεραν να διεκδικήσουν ξανά την άνοδο. Από κει και έπειτα, πάντως, έχουν αγωνιστεί σε ένα ημιτελικό του FA Cup το 2008, στην πιο τρελή σεζόν του 21ου αιώνα, ενώ κατέκτησαν και το EFL Trophy την σεζόν 2015/16 απέναντι στην Oxford United. Σήμερα η Barnsley βρίσκεται στην τελευταία θέση της Championship, έχοντας μαθηματικές ελπίδες να σώσει την παρτίδα, χωρίς όμως να πείθει ιδιαίτερα.

Bradford City (1999/00, 2000/01)
Με την άφιξη του millennium, η ελίτ της Premier League καλωσόρισε άλλον έναν… ιστορικό σύλλογο, την Bradford City.Οι «Bantams», όπως είναι το παρατσούκλι τους, με μία κατάκτηση FA Cup το 1911 και πολλές συμμετοχές στην πρώτη κατηγορία, αποτελούν μια από τις πρώτες παραδοσιακές δυνάμεις του αγγλικού ποδοσφαίρου. Ο υποβιβασμός τους όμως το μακρινό 1922, έβλαψε σε τόσο μεγάλο βαθμό την δυναμική της ομάδας, που χρειάστηκε 77 χρόνια να επιστρέψει! Τα χρόνια είναι πολλά, ωστόσο η ομάδα από το Δυτικό Γιορκσάιρ κατάφερε να αφήσει πίσω της τι περιπλανήσεις ανάμεσα στην Second και την Third Division, ενώ οι πληγές από την «μαύρη» 11η Μαΐου του 1985 επουλώθηκαν με την ανακατασκευή του Valley Parade.

Η οικονομική δύναμη του νέου προέδρου Geoffrey Richmond, σε συνδυασμό με την ανάληψη της τεχνικής ηγεσίας από τον Paul Jewell, έφεραν εν τέλει την 2η θέση στην First Division της σεζόν 1998/99. Ο Jewell, παρά το status της νεοφώτιστης ομάδας, δεν πτοήθηκε και έφερε τον David Retherall, ως αντικαταστάτη του Darren Moore, ο οποίος κατηφόρισε για το Portsmouth. Η συνύπαρξη του Retherall με τον Andy O’Brien στο κέντρο της άμυνας απέδωσε και με το παραπάνω, ενώ η συμμετοχή άλλων παικτών-κλειδιά στην ενδεκάδα, όπως ο Σκωτσέζος αρχηγός Stuart McCall στο κέντρο και ο θρυλικός Dean Windass στην επίθεση δημιούργησαν μια αρκετά σκληροτράχηλη ομάδα. Η απειρία της στην διαχείριση παιχνιδιών απέναντι σε δυνατότερους αντιπάλους της κόστισε πολλούς χαμένους πόντους στην έδρα της, με τις οκτώ ισοπαλίες να αποδεικνύονται  πολλές, ώστε η ομάδα να μην μπορέσει να καθαρίσει άνετα την υπόθεση παραμονή.



Βρισκόμενη σε «αναμμένα κάρβουνα», κατάφερε τελικώς να σώσει την κατηγορία, καθώς σε συνδυασμό με την ήττα της Wimbledon (οι δυο τους ισοβαθμούσαν) κατάφερε και πήρε μια δύσκολη, αλλά ιστορική νίκη απέναντι στην Liverpool με σκορ 1-0. Το «Dad’s Army», όπως ονόμασε το σύνολο του ο Jewell (παρομοιάζοντας το με τους Βρετανούς πολίτες που εθελοντικά βοήθησαν τον στρατό στην διάσωση του έθνους στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο), αψήφησε την κριτική του αθλητικού τύπου και επιβίωσε, δίνοντας πίστη στους οπαδούς ότι η ομάδα ήρθε για να μείνει. Πίστη, η οποία άρχισε να χάνεται με την φυγή του Jewell για την υποβιβασμένη στην First Division, Sheffield Wednesday!

Την θέση του στον πάγκο ανέλαβε ο βοηθός του Chris Hutchings, ο οποίος έφερε στην ομάδα τους David Hopkin και Ashley Ward, από τις Leeds και Blackburn αντίστοιχα. Με την έναρξη του πρωταθλήματος, η νίκη απέναντι στην Chelsea στην 2η αγωνιστική θα μπορούσε να αποτελέσει την βάση για ένα καλό σερί και ένα καλό πλασάρισμα στην βαθμολογία, ώστε να αποφευχθούν τα μπλεξίματα της προηγούμενης χρονιάς. Αντιθέτως, αυτή η νίκη αποδείχθηκε μακρινή ανάμνηση, καθώς ο ίδιος δεν την οδήγησε ξανά σε τρίποντο! Ως αποτέλεσμα, ο Hutchings αποχαιρέτησε μόλις τον Νοέμβριο, ενώ την καθοδήγηση ανέλαβε ο αρχηγός Stuart McCall ως παίκτης-προπονητής, μέχρι να αναλάβει ο Jim Jefferies, ως κανονικός προπονητής. Μπορεί το τρίποντο της ομάδας απέναντι στην Coventry να έφερε ξανά χαμόγελο, όμως η φυγή πολλών σημαντικών μονάδων της ομάδας, όπως οι O’Brien, Windass και Hopkin, μόλις ένα εξάμηνο μετά την άφιξη του (!), αποδεκάτισαν το ρόστερ.

Οι μόλις τρεις νίκες μετά από αυτό το σημείο σήμαναν τον αναπόφευκτο τερματισμό στην τελευταία θέση και τον υποβιβασμό. Από εκεί και πέρα ο σύλλογος αδυνατούσε να σηκώσει κεφάλι, καθώς τα χρέη του έγιναν σταδιακά αβάσταχτα. Έτσι τα τελευταία χρόνια περιπλανιέται μεταξύ της League One και της League Two. Μια απίστευτη για τα δεδομένα της (συμμετείχε στην League Two) πορεία μέχρι τον τελικό του League Cup της σεζόν 2012/13, καθώς και μια πρόκριση εις βάρος της Chelsea -μέσα στο Stamford Bridge (!)- στον 4ο γύρο του FA Cup της σεζόν 2014/15 αποτελούν δυο στιγμές, που μας υπενθύμισαν την χρυσή περίοδο της Bradford City. Την στιγμή που μιλάμε την βρίσκουμε στην 9η θέση της League Two, στο -4 από τα play-off ανόδου.

To be continued…

Συντάκτης: Νίκος Μπαλάσκας

eyap.gr

[fon7]

British Airways FC: Από το μεροκάματο, στα… γήπεδα!

Από το 1939 έως και το 1947, η παγκοσμίως γνωστή Atletico Madrid, συγχωνεύτηκε με μια ομάδα από την Σαραγόσα. Μόνο που δεν ήταν μια οποιαδήποτε ομάδα, αλλά αυτή της ισπανικής αεροπορίας, που λίγο νωρίτερα είχε υπηρετήσει στον εμφύλιο και κατόπιν διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο! Μόλις η συγχώνευση αυτή έλαβε τέλος, στην Αγγλία μια αεροπορική εταιρία δημιούργησε την δική της ομάδα, της οποίας η περιπλάνηση συνεχίζεται μέχρι και σήμερα!

Ο λόγος λοιπόν για την British Airways FC. Τα πράγματα όμως δεν ξεκίνησαν ακριβώς έτσι! Γυρνώντας τον χρόνο πίσω στον Απρίλιο του 1947, η British Overseas Airways Corporations, ήταν μια από τις μεγαλύτερες αεροπορικές εταιρίες στην Ευρώπη! Με έναν στόλο περί τα 200 αεροσκάφη, υπήρξε κι αυτή καθοριστική στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, προσφέροντας τα αεροσκάφη της στον βρετανικό στρατό. Μετά την λήξη αυτού συνέχισε την λειτουργία της, επεκτείνοντας το ήδη μεγάλο δίκτυο πτήσεων σε κάθε άκρη του πλανήτη! Όπως ήταν λογικό, η ανερχόμενη ζήτησή της, έφερε μεγάλη αύξηση προσωπικού. Παρά τις πολλές ώρες εργασίας και των ατελείωτων υποχρεώσεων, στην BOAC αποφάσισαν πως υπήρχε λίγος χρόνος για… μπαλίτσα βρε αδερφέ! Έτσι η εταιρία αποφάσισε να δημιουργήσει μια ομάδα, στην οποία θα αθλούνταν και θα διασκέδαζαν οι εργαζόμενοι της, δημιουργώντας σωματεία σε κάθε λογής αθλήματα! Το ποδόσφαιρο δεν ήταν δυνατόν να απουσιάσει, και το 1947 η πρώτη ομάδα της βρετανικής αεροπορίας ήταν πλέον γεγονός.

Στις απαρχές της ιστορίας της, ο σύλλογος αρκούταν σε φιλικές αναμετρήσεις με εργαζόμενους άλλων εταιριών αλλά και κοντινών ομάδων, μιας και οι ανυπολόγιστες ζημιές του πολέμου, είχαν δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα στο συγκοινωνιακό κομμάτι. Μέχρι και το 1974, η BOAC συνέχιζε υπό αυτό το καθεστώς, δίνοντας συνήθως «ραντεβού» μερικά Σαββατοκύριακα κάθε χρόνου στους αγωνιστικούς χώρους για σκόρπιες αναμετρήσεις. Παράλληλα με τα ποδοσφαιρικά δρώμενα, η 31η Μαρτίου του 1974 ήταν καίρια για την λειτουργία των βρετανικών αερογραμμών, αφού τότε εγκρίθηκε η συγχώνευση της BOAC με την British European Airways, δημιουργώντας την κραταιά σήμερα αεροπορική εταιρία, British Airways.



Η συγχώνευση αυτή δημιούργησε σύγχυση στις τάξεις της ποδοσφαιρικής ομάδας, μιας και κλονιζόταν ακόμη και η ύπαρξή της. Παρόλα αυτά, τα πράγματα πήραν μια εντελώς διαφορετική τροπή. Στις αρχές του 1980, πάνω από 200 εργαζόμενοι της British Airways θέλησαν να ασχοληθούν με τον αθλητισμό και κατανεμήθηκαν στα διάφορα αθλητικά τμήματα του συλλόγου. Μάλιστα η ποδοσφαιρική ομάδα, σάρωνε στις Sunday Leagues επί σειρά ετών, μέχρι που το 2007 αποφάσισε να εισαχθεί στους «κόλπους» των επίσημων αγγλικών κατηγοριών.

Ξεκινώντας λοιπόν το ταξίδι της από την 13η κατηγορία και τα τοπικά του Μίντλσεξ, o σύλλογος αγωνιζόταν στο Concorde Center του Κράνφορντ, εκεί όπου μερικά χρόνια πριν κατασκευαζόταν το «θαύμα» της αεροναυπηγικής! Σταδιακά σκαρφάλωσε τις κατηγορίες και εισήχθη στο «αναγνωρίσιμο» κομμάτι των αγγλικών κατηγοριών, φτάνοντας μέχρι και την 10η κατηγορία, στην οποία βρίσκεται μέχρι και σήμερα. Ωστόσο η άνοδος αυτή επέφερε ορισμένες αλλαγές στον τρόπο και την λειτουργία του συλλόγου. Ο πρόεδρος, Ray Pipes, αποφάσισε ότι προκειμένου η ομάδα να διατηρήσει το status της στην κατηγορία, έπρεπε να κινηθεί σε περισσότερο «επαγγελματικά» πλαίσια. Έτσι πήρε την μεγάλη απόφαση να μετακομίσει ο σύλλογος στο κοντινό Μπέντφοντ, με τους «Αεροπόρους» να μοιράζονται πλέον το The Orchard με την τοπική Bedfont & Feltham. Ακόμη, θεώρησε ότι αρκετοί από τους εργαζόμενους δεν είχαν τα απαραίτητα «προσόντα» να αγωνιστούν στην 10η κατηγορία, φέρνοντας στον σύλλογο αρκετούς ερασιτέχνες παίκτες, που είχαν εμπειρία από τα χαμηλά «στρώματα» της non-league.



Όλα αυτά βέβαια είχαν και τον αντίκτυπό τους. Η ομάδα παράλληλα με την επισφράγιση της παραμονής στην κατηγορία, κέρδισε και το δικαίωμα συμμετοχής στο FA Vase, το αντίστοιχο Κύπελλο για τις ομάδες από την 8η έως και την 10η κατηγορία. Μπορεί να αποκλείστηκε από τον πρώτο γύρο απέναντι στην ανώτερη Harefield Town, ωστόσο η συμμετοχή καθεαυτή ήταν το επιστέγασμα μιας προσπάθειας χρόνων. Επιτρέψτε μου να κάνω και μια παρένθεση, καθώς ο τελικός του FA Vase εκείνης της χρονιάς ήταν ανάμεσα σε δυο ομάδες από την ένατη κατηγορία. Ο λόγος για τις Cray Valley Paper Mills και Chertsey Town, οι οποίες διεκδίκησαν το τρόπαιο στο Wembley μπροστά σε 42,962 θεατές. Ναι καλά ακούσατε! Επιστρέφουμε λοιπόν πίσω στο θέμα μας, με την British Airways να βρίσκεται και την νέα σεζόν στην 10η κατηγορία, διεκδικώντας εκ νέου την παραμονή. Ωστόσο δεν είναι η μόνη ομάδα που αποτελείται από εργαζόμενους!

Λίγες κατηγορίες πάνω, συγκεκριμένα στην Division One της Northern Premier League βρίσκεται η Stocksbridge Park Steels. Αν σας θυμίζει κάτι το όνομα, πρόκειται για την ομάδα που ξεκίνησε την καριέρα του ο Jamie Vardy, όσο φυσικά δούλευε στην British Steel, μια εταιρία μετάλλων. Και εκείνη αποτελούταν και αποτελείται -όχι εξολοκλήρου- από εργαζομένους των μεταλλείων, έχοντας φτάσει μέχρι και την έβδομη κατηγορία! Το πιο επιτυχημένο story όμως, δεν είναι άλλο από αυτή της Vauxhall Motors ! Η αντίστοιχη «Opel» της Αγγλίας πραγματοποίησε πριν από μερικά χρόνια έναν τεράστιο άθλο, καθώς από μια απλή παρέα των εργαζομένων της αυτοκινητοβιομηχανίας, έφτασαν να αγωνίζονται στην Conference North το 2004 και μάλιστα γνώρισαν τεράστια δημοσιότητα, όταν απέκλεισαν την QPR από το FA Cup!

Κάπου εκεί όμως, το χόμπι έγινε ξαφνικά υποχρέωση, η συμμετοχή σε εθνική κατηγορία είχε και τα αντίστοιχα έξοδα, τα οποία ήταν δυσβάσταχτα τόσο για τους παίκτες, όσο και για την αυτοκινητοβιομηχανία. Έτσι ο σύλλογος οικειοθελώς «υποχώρησε» μερικές κατηγορίες και σήμερα βρίσκεται στην North West Counties Leagues, επίσης στην 10η κατηγορία. Τα πράγματα φυσικά δεν είναι πάντοτε έτσι. Εκτός της αγγλικής πραγματικότητας, σε πολλές περιπτώσεις, οι εταιρίες μέσω του ποδοσφαίρου επεκτάθηκαν, έγιναν περισσότερο γνωστές και εκτόξευσαν τα έσοδά τους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η PSV Eindhoven, που δημιουργήθηκε το 1913 από τους εργαζομένους της γνωστής εταιρίας ηλεκτρονικών Philips. Βλέπουμε λοιπόν εδώ ότι με την πάροδο των 106 χρόνων, η PSV έγινε μια από τις δυνάμεις του oλλανδικού ποδοσφαίρου, και η εταιρία της μια από τις κορυφαίες ηλεκτρονικών ειδών. Κάτι παρόμοιο ισχύει και την Wolfsburg η οποία είναι συνυφασμένη με την Volkswagen, καθότι και αυτή δημιουργήθηκε από εργάτες της αυτοκινητοβιομηχανίας, που εργάζονταν εκείνη την εποχή στον λεγόμενο «Σκαραβαίο»!



Στο Ηνωμένο Βασίλειο δυστυχώς δεν υπάρχει παρόμοιο success story, ωστόσο συναντάμε στα τοπικά ομάδες όπως η HSBC FC (μια από τις μεγαλύτερες τράπεζες παγκοσμίως), η Civil Service FC που φέτος έγινε 157 ετών (!) και τέλος η Ibis Eagles AFC, που αποτελείται από εργαζόμενους των low-budget ξενοδοχείων Ibis.

Συντάκτης: Φάνης Αγριτέλλης

eyap.gr

Τι δουλειά έχει η Ουαλία στο αγγλικό ποδόσφαιρο;

Η αγγλική πυραμίδα φιλοξενεί στις κατηγορίες της ένα φαινόμενο μάλλον σπάνιο στο παγκόσμιο στερέωμα. Ομάδες από άλλη χώρα! Συνολικά πέντε σύλλογοι από τη γείτονα Ουαλία αγωνίζονται από την ύπαρξή τους μέχρι και σήμερα στην Αγγλία, με κάποιους από αυτούς να είναι κι αρκετά δυνατοί ώστε να μετράνε έναν αριθμό παρουσιών στην Premier League. Γιατί δε μετακομίζουν όμως στο δικό τους πρωτάθλημα;
 

Είπαμε στον πρόλογο πως το φαινόμενο είναι σπάνιο, αλλά δεν συναντάται μόνο στην Αγγλία. Στην Ευρώπη μόνο, έχουμε το πιο δημοφιλές παράδειγμα της Monaco από το ομώνυμο Πριγκιπάτο των 30,000 κατοίκων που αγωνίζεται στην Γαλλία, ενώ και τα υπόλοιπα παραδείγματα αφορούν κυρίως κράτη μικρά σε έκταση και πληθυσμό όπως ο Άγιος Μαρίνος, η Ανδόρα και το Λιχτενστάιν, που κάποια ομάδα τους «απορροφάται» από κάποια μεγαλύτερη συνορεύουσα χώρα. Αν και σίγουρα κάθε περίπτωση είναι διαφορετική κι οι λόγοι ύπαρξής της διαφέρουν, οι ουαλικές Cardiff, Swansea, Wrexham, Newport County και Merthyr Town μοιράζονται τον δικό τους λόγο, ο οποίος είναι ίσως απλούστερος απ’ ότι θα περίμενε κανείς: Όταν ιδρύθηκαν, δεν υπήρχε επαγγελματικό πρωτάθλημα Ουαλίας!

Ξεκινώντας με την τελευταία συμμετέχουσα στην Premier League, την Cardiff, που είναι κι η μόνη μη-αγγλική ομάδα που κέρδισε ποτέ το FA Cup. Ιδρύθηκε το 1899 ως Riverside AFC και αγωνιζόταν σε ερασιτεχνικά πρωταθλήματα στην Ουαλία. Μέχρι το 1910 είχε αναγκαστεί να απορρίψει πρόταση για ένταξη στο σύστημα της Αγγλίας λόγω μειωμένων οικονομικών δυνατοτήτων κι αγωνιζόταν μόνο σε φιλικά. Εκείνη την χρονιά απέκτησε επαγγελματικό status και εντάχθηκε στην αγγλική πυραμίδα, στην δεύτερη κατηγορία (όπου συμπτωματικά βρίσκεται και φέτος).



55 χιλιόμετρα δυτικά βρίσκεται η έτερη υπολογίσημη δύναμη της Ουαλίας. Οι «Κύκνοι» του Σουόνσι ιδρύθηκαν δύο χρόνια μετά την ένταξη της Cardiff στις αγγλικές κατηγορίες και η δική τους προσπάθεια έγινε πραγματικότητα πολύ πιο γρήγορα, αφού κατάφεραν να ενταχθούν μόλις την επόμενη χρονιά, το 1913. Μάλιστα ο πρώτος της επαγγελματικός αγώνας ήταν η πρώτη συνάντηση του «Ντέρμπι της Νότιας Ουαλίας» όπου έφεραν ισοπαλία 1-1 με την Cardiff. Στην σύγχρονη Premier League, μέτρησαν μία αξιόλογη επταετία μεταξύ 2011 και 2018, όταν και υποβιβάστηκαν στην Championship.

Κατεβαίνοντας χαμηλότερα στις κατηγορίες, βρίσκουμε την Newport County. Προερχόμενη από την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, το Νιούπορτ, ιδρύθηκε επίσης το 1912 και αγωνιζόταν ερασιτεχνικά μέχρι το 1920, όταν και έγινε ιδρυτικό μέλος της νεοσύστατη τότε Third Division. Αντίθετα με τις Cardiff και Swansea, η Newport δεν έχει γευτεί την γλύκα της πρώτης κατηγορίας, προ ή μετά Premier League. Προβιβάστηκε μία φορά στην Second Division το 1939 κι όταν χρόνια μετά κατάφερε να αγωνιστεί, λόγω του πολέμου, υποβιβάστηκε αμέσως. Το 1981 ως κυπελλούχος Ουαλίας έφτασε μέχρι τα προημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων, όπου αποκλείστηκε από την ανατολικογερμανική Carl Zeiss Jena. Προς το τέλος της δεκαετίας όμως έφτασε μέχρι την πτώχευση και τη διάλυση. Ο σύλλογος έχει πλέον επαναδημιουργηθεί και αγωνίζεται στην League Two.



Μία ακόμη κατηγορία παρακάτω, είναι η Wrexham. Μακριά από τον Ουαλικό Νότο, το Ρέξαμ βρίσκεται ούτε δέκα χιλιόμετρα από τα σύνορα με την Αγγλία. Απολαμβάνει τον τίτλο της παλαιότερης ομάδας της χώρας (ιδρυθείσα το 1864), όμως και γι’ αυτήν το ταξίδι της είναι αποκλειστικά low-profile. Είναι η τροπαιούχος του πρώτου κυπέλλου Ουαλίας το 1878. Η επαγγελματική της πορεία στην Αγγλία ξεκίνησε το 1921, όταν μετά από μόλις μία χρονιά ύπαρξης, η Third Division χωρίστηκε σε Βόρειο και Νότιο όμιλο, με την Wrexham να εισέρχεται σε αυτόν του Βορρά. Το μεγαλύτερο επίτευγμά της ήταν τέσσερις παρουσίες στην Second Division στα τέλη των 70s, όπου και δεν έχει καταφέρει να επιστρέψει. Από το 2008 αγωνίζεται σταθερά στην Conference, τη χαμηλότερη κατηγορία που έχει βρεθεί.

Τέλος, υπάρχει και η μικρή Merthyr Town. Η παρουσία της στην έβδομη κατηγορία δεν της επιτρέπει να διατηρεί επαγγελματικό status. Από την ίδρυσή της το 1909 αγωνιζόταν στην Southern League που περιείχε κι άλλες ουαλικές ομάδες. Παρότι το 1920 εισήλθε στο σύστημα κατηγοριών της Αγγλίας, 14 χρόνια αργότερα διαλύθηκε. Η αντικαταστάτρια Merthyr Tydfil υπήρξε από το 1945 μέχρι το πρόσφατο 2010, όταν ρευστοποιήθηκε και επανιδρύθηκε με το όνομα της παλιάς ομάδας, Merthyr Town. Στα δέκα χρόνια ύπαρξής της, έχει καταφέρει να αναρριχηθεί από την δέκατη έως την έβδομη κατηγορία που είναι σήμερα.



Το ουαλικό πρωτάθλημα εν τέλει πήρε σάρκα κι οστά το 1992. Άλλες ουαλικές ομάδες που αγωνίζονταν στην Αγγλία (Bangor City, Barry Town, Caernarfon Town, Colwyn Bay, Newtown και Rhyl) βρήκαν συμπαραστάτες στα τοπικά πρωταθλήματα της χώρας του και σχημάτισαν την JD Cymru Premier League, κάνοντας την αλλαγή. Αυτές οι πέντε όμως όχι. Γιατί; Επειδή απλά… αρνήθηκαν την πρόταση. Αφού μπορούσαν να μείνουν στην Αγγλία, ήταν η πλέον λογική, φιλόδοξη επιλογή. Η εγχώρια κορυφαία κατηγορία αντιπροσωπεύει ένα πολύ χαμηλότερο επίπεδο ποδοσφαίρου.

Εκεί που η Premier League κονταροχτυπιέται με την ισπανική La Liga για τον τίτλο του καλύτερου πρωταθλήματος (τόσο στις απόψεις του κόσμου αλλά και στην βαθμολογία της UEFA), το πρωτάθλημα Ουαλίας καταλαμβάνει τη θέση… 47 από συνολικά 55. Το 1992 ήταν κι η πρώτη σεζόν της Premier League και παρότι καμία εκ των ουαλικών δεν θα έφτανε να συμμετέχει μέχρι το 2011, οι προοπτικές κι ο ενθουσιασμός για όλη την αναμόρφωση της πυραμίδας ήταν πολύ μεγάλη για να την αφήσουν. Σήμερα, ο μόνος τρόπος γι αυτές τις πέντε να βγουν στην Ευρώπη είναι ο ίδιος με όλες τις άλλες ομάδες της Αγγλίας, είτε μέσω πρωταθλήματος, είτε μέσω κάποιου κυπέλλου.



Δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Το Κύπελλο Ουαλίας έχει ανά διαστήματα μπερδέψει αυτή την παράδοση. Μέχρι το 1995, οι ομάδες που αγωνίζονταν στην Αγγλία ήταν προσκεκλημένες να συμμετέχουν, απ’ όπου οι κατακτήσεις τους τους έδιναν αρκετές θέσεις στην Ευρώπη, που δε θα εξασφάλιζαν αλλιώς. Από το 1996 μέχρι το 2011 οι θέσεις για το κύπελλο πήγαιναν αποκλειστικά στις ομάδες της ουαλικής πυραμίδας και οι υπόλοιπες συμμετείχαν στο FA Cup. Για το 2012 η Ομοσπονδία προσκάλεσε και πάλι τις πέντε, αλλά μόνο οι τρεις μικρότερες (Newport, Wrexham, Merthyr) δέχθηκαν. Η UEFA απαγόρευσε την πρόκριση στην Ευρώπη ομάδων που αγωνίζονταν στην Αγγλία μέσω του κυπέλλου Ουαλίας, οπότε και μέχρι σήμερα σε αυτό αγωνίζονται μόνο ομάδες της ίδιας της χώρας.

Την ίδια χρονιά αποφασίστηκε το «σπάσιμο» της διαχείρισης των ομάδων σε αυτές στις επαγγελματικές κατηγορίες, κι αυτές στις ερασιτεχνικές ή ημι-επαγγελματικές. Cardiff, Swansea και Newport είναι μέλη της αγγλικής ομοσπονδίας, ενώ η Wrexham κι η Merthyr είναι μέλη της ουαλικής ομοσπονδίας. Έχουν υπάρξει και αντίστροφα περιστατικά βέβαια. Στο προαναφερθέν κύπελλο έχουν συμμετάσχει ομάδες από την Αγγλία, που εδρεύουν κοντά στα σύνορα, όπως η Shrewsbury Town, η Crewe Alexandra, η Hereford United και η Chester City, χωρίς όμως να μπορούν να προκριθούν στην Ευρώπη μέσω αυτού.



Και δεν είναι μόνο αυτό. Η μεγαλύτερη ομάδα του Ουαλικού πρωταθλήματος, η The New Saints (TNS) εδρεύει στην Αγγλία, στο χωριό του Όσγουεστρι, αν κι υποστηρίζει ότι αντιπροσωπεύει αμφότερα αυτό, αλλά και το ουαλικό Llansantffraid-ym-Mechain (πραγματικά δεν γίνεται να γραφτεί στα ελληνικά!), 13 χιλιόμετρα μακριά και στην άλλη μεριά των συνόρων. Η Newcastle A.F.C. (καμία σχέση με αυτή του Τάιν) αγωνίζεται επίσης στην Ουαλία ενώ βρίσκεται σε αγγλικό έδαφος, όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν με ομάδες όπως οι Bucknell, Trefonen και Morda United.

Σήμερα φαίνεται πως αυτή είναι η κανονικότητα, που όλοι δέχονται και θεωρούν δεδομένη πέραν αμφισβήτησης για το κατά πόσο είναι σωστή η συμμετοχή ουαλικών ομάδων στην Αγγλία, απ’ τη στιγμή που υπάρχει αντίστοιχο πρωτάθλημα. Η διαφορά είναι τεράστια, όμως το ουαλικό ποδόσφαιρο ανεβαίνει, τουλάχιστον σε εθνικό επίπεδο. Έχοντας τον Gareth Bale στη «βιτρίνα» ως την (πρώην) ακριβότερη μεταγραφή στον κόσμο, η Εθνική συμμετείχε το 2016 στο πρώτο της Euro, φτάνοντας στους ημιτελικούς, έχει προκριθεί στο αναβληθέν για το 2021 και σίγουρα θα είναι υπολογίσιμη δύναμη για πρόκριση στο Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ!

Συντάκτης: Άγγελος Παλιακούδης

eyap.gr

[RASTA]

[RASTA]

https://footballshirthistory.weebly.com/

[RASTA]

Η ‘σφαγή’ του Σέφιλντ
«Δεν θυμάμαι ποιος πρότεινε να παραταχθούμε στη φυσούνα δίπλα-δίπλα και να βγούμε στο γήπεδο όπως βγαίνουν οι ομάδες σε ένα τελικό αλλά αυτό δεν ήταν καλή ιδέα. Καθόλου καλή ιδέα για να ακριβολογώ. Θυμάμαι τον Τζόν Μακ Φέιλ να με αγριοκοιτάζει και να μου λέει πως θα μου σπάσει το πόδι την πρώτη φορά που θα ακουμπούσα την μπάλα. Χαμογέλασα ειρωνικά. Πριν προλάβει να τελειώσει την πρότασή του ο συμπαίκτης μου, ένας θηριώδης αναπληρωματικός επιθετικός, με το όνομα Τζον Λόουϊ τον κοίταξε υποτιμητικά και του είπε –καλά όλα αυτά αλλά θα πρέπει πρώτα να έχεις τα δικά σου πόδια και εγώ δεν ξέρω αν θα σου δώσω αυτή την ευκαιρία γι’ αυτό σκάσε.

Ακριβώς εκείνη τη στιγμή κάποιος κινήθηκε γρήγορα κατά πάνω του, έπεσαν μερικές ψιλές και αν δεν  μας σταματούσαν οι προπονητές μας οι φροντιστές και μερικοί ψυχραιμότεροι, λογικά, θα ήμασταν ακόμα εκεί και θα παίζαμε ξύλο. Γνωρίζαμε πως το παιχνίδι που θα ξεκινούσε σε λίγα λεπτά ήταν σπουδαίο αλλά εκείνη τη στιγμή έγινε το σπουδαιότερο στην μέχρι τότε καριέρα μας. Ένα παιχνίδι ιερό που κανείς –και για κανένα λόγο- δεν ήθελε να το χάσει».

Τα παραπάνω λόγια ανήκουν στον Τέρι Κουράν, επιθετικό της Σέφιλντ Γουένσντεϊ για το παιχνίδι που διεξήχθη στο Χίλσμπορο, κόντρα στην συμπολίτισσα Γιουνάιτεντ, στις 26 Δεκεμβρίου του 1979 και που θεωρείται –καθόλου άδικα- ως το πιο επεισοδιακό παιχνίδι που έχει λάβει ποτέ χώρα στην Boxing Day, στην ιστορία ολόκληρου του αγγλικού ποδοσφαίρου. Ο τίτλος «Η σφαγή του Σέφιλντ» δεν έχει δοθεί άλλωστε τυχαία στο εν λόγω γεγονός.

Παραδοσιακά η Boxing Day γίνεται κάθε χρόνο στις 26 Δεκεμβρίου και είναι η μέρα που όλοι δίνουν τα δώρα τους, κυρίως οι πιο άνετοι οικονομικά σε φτωχότερους συγγενείς και φίλους. Είναι αργία και εννοείται πως οι Άγγλοι παίζουν ποδόσφαιρο χωρίς κανένα σταματημό. Επειδή είναι μέρα γιορτινή και για να μην γίνονται μεγάλες και μακρινές μετακινήσεις οπαδών (για να μπορούν να απολαύσουν όλοι πιο εύκολα το οικογενειακό τραπέζι και να μην τους “τρώει” ο δρόμος) υπάρχουν πολλά ντέρμπι -στις μέρες μας πάντως ολοένα και λιγότερα- κανονικά ντέρμπι. Όπως αυτό που έγινε στο Χίλσμπορο για την 3η κατηγορία της Αγγλίας, μια αναμέτρηση που θα βρίσκει πάντα χώρο σε συζητήσεις για  σπουδαία ντέρμπι πραγματικού μίσους. Οι δύο ομάδες είχαν να βρεθούν αντιμέτωπες από το 1971 και η τύχη τα έφερε έτσι ώστε αυτή η αναμέτρηση να είναι η υπ’ αριθμόν 100 σε μεταξύ τους παιχνίδια. Επίσης είχε τεράστια βαθμολογική σημασία μιας και η Γιουνάιτεντ, που βρίσκονταν στην πρώτη θέση της βαθμολογίας αν έχανε θα έβλεπε την αντίπαλό της, που ήταν στην 5η θέση, να την προσπερνάει και να πιάνει κορυφή, με συνδυασμό και άλλων αποτελεσμάτων.



Η αγγλική ποδοσφαιρική ομοσπονδία είχε ορίσει την αναμέτρηση στις 11 το πρωί για να γλιτώσει, όσο αυτό ήταν δυνατό, τους μεθυσμένους οπαδούς στην κερκίδα (και κατ’ επέκταση τα επεισόδια που ήταν συχνό φαινόμενο εκείνα τα χρόνια) αν και -σύμφωνα με μαρτυρίες- υπήρχαν μεθυσμένοι οπαδοί και των δύο ομάδων από τις 8 το πρωί στους δρόμους του Σέφιλντ που δρούσαν ανεξέλεγκτα προκαλώντας υλικές ζημιές. Μιλάμε άλλωστε για μια εκρηκτική περίοδο για ολόκληρη την Βρετανία. Οι δρόμοι ήταν γεμάτοι αστυνομικούς, όπως και το γήπεδο.

Στο Χίλσμπορο βρέθηκαν 500 από δαύτους δίπλα στους 43.309 θεατές (αριθμός που αποτελεί ρεκόρ για προσέλευση σε αγώνα 3ης κατηγορίας και για οπαδούς και για όργανα της τάξης) για να μπορέσουν να ελέγξουν την κατάσταση. Μια κατάσταση που ήταν έκρυθμη όχι μόνο στο ποδοσφαιρικό αλλά και στο εργατικό κίνημα που έβραζε κάτω από την αυστηρότητα και τον συντηρητισμό της Θάτσερ (υπήρχαν άλλωστε πολλά και μεγάλα  οικονομικά προβλήματα) και έβρισκε ακόμα ένα λόγο να ξεσκάσει και να ξεσπάσει -που αλλού;- στο γήπεδο. Για την ιστορία, μια βδομάδα μετά το παιχνίδι ξεκίνησε η μεγάλη απεργία στο Σέφιλντ που θεωρείται σταθμός στην αλλαγή που ακολούθησε, τόσο στο κοινωνικοπολιτικό κομμάτι και κατ’ επέκταση στο ποδοσφαιρικό.



Πριν την αναμέτρηση, ο προπονητής της Γουένσντεϊ, ο θρυλικός Τζακ Τσάρλτον, είχε βγάλει έναν επικό λόγο στα αποδυτήρια για το τι ακριβώς σήμαινε αυτό το παιχνίδι για τον σύλλογο, τους οπαδούς, τον ίδιο αλλά και την υστεροφημία που θα τους ακολουθούσε. “Δεν με ενδιαφέρει αν θα πάρετε κάρτα, ακόμα και αν αποβληθείτε. Το μόνο που θέλω είναι πίεση παντού από το πρώτο λεπτό. Πίεση και σκληρό παιχνίδι στα όρια του φάουλ και του αντιαθλητικού. Δείξτε πάθος και αφήστε στο γήπεδο ότι έχει ο καθένας μέσα του. Τα υπόλοιπα αφήστε τα σε μένα. Είναι πολύ ικανή και ταλαντούχα ομάδα. Θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Φέρτε μου τη νίκη. Τίποτα λιγότερο. Δεν θα ανεχτώ τίποτα λιγότερο”. Και αυτό  ακριβώς έκαναν οι παίκτες του.

Η Γουένσντεϊ κέρδισε κατά κράτος όλες τις μονομαχίες  στο χώρο της μεσαίας γραμμής παίζοντας λυσσασμένα και δίνοντας έτσι στους επιθετικούς της ομάδας την ευκαιρία να βγαίνουν συνεχώς στην κόντρα και να δημιουργούν φάσεις για γκολ. Η πίεση ήταν αφόρητη και τα τάκλιν έπεφταν βροχή. Στο 36′ ο Ίαν Μέλλορ (πατέρας του πρωταθλητή Ευρώπης το 2005 με τη Λίβερπουλ, Νιλ Μέλλορ) άνοιξε το σκορ με φανταστικό σουτ από τα 35 μέτρα και όταν η ομάδα του γλίτωσε σίγουρο γκολ λίγα λεπτά αργότερα και πήγε στα αποδυτήρια με 1-0, για το ημίχρονο, όλοι είχαν καταλάβει πως αυτή η νίκη δεν μπορούσε να χαθεί για τίποτα και για κανένα λόγο. Στο β’ ημίχρονο το παιχνίδι έγινε ακόμα σκληρότερο στα όρια του βίαιου και η Γουένσντεϊ έχανε την μία ευκαιρία πίσω από την άλλη. Η διπλή απόκρουση που έκανε ο τερματοφύλακας των “λεπίδων”, Ντέρεκ Ρίτσαρντσον κρατώντας προσωρινά το 1-0 θεωρείται στις κορυφαίες όλων των εποχών για το ποδόσφαιρο στο Νησί. Κάπου εκεί ο Τέρι Κουράν με κεφαλιά-ψαράκι έγραψε το 2-0 τελειώνοντας -ουσιαστικά- το παιχνίδι και βάζοντας φωτιά στην αναμέτρηση.

Ο Κουράν πανηγύρισε το γκολ μπροστά στους φανατικούς οπαδούς των αντιπάλων που δεν έκατσαν με σταυρωμένα χέρια και άρχισαν να του πετούν κέρματα και να τον βρίζουν χυδαία. “Αν είχα μαζέψει όλα εκείνα τα κέρματα θα είχα πλουτίσει και δεν θα είχε χρειαστεί να παίξω ποδόσφαιρο ποτέ ξανά στη ζωή μου” θα πει αστειευόμενος μετά την αναμέτρηση. Σε εκείνη τη φάση εννοείται είχε προλάβει να πει και δύο κουβεντούλες στον Μακ Φέιλ για τις απειλές του πριν την έναρξη. “Επειδή φοβόμουν μη μου σπάσεις το πόδι το έβαλα με το κεφάλι”. Ο Μακ Φέιλ ευτυχώς δεν απάντησε και κατέβασε το κεφάλι. Η Γουένσντεϊ βρήκε ακόμα δύο τέρματα στη συνέχεια (με την Γιουνάιτεντ να χάνει και τον αρχηγό της Μικ Σπέιτ με τραυματισμό) με την προβολή του Τζεφ Κινγκ και το πέναλτι που κέρδισε ο Κουράν και έκανε γκολ ο Μαρκ Σμιθ σκορπώντας την μεγάλη της αντίπαλο. Το τελικό 4-0 βρήκε την ομάδα του Τσάρλτον στην πρώτη θέση και της έδωσε το έναυσμα για να τερματίσει τελικά στην 3η θέση και να πάρει πανάξια την άνοδο για την 2η κατηγορία.

Η Γιουνάιτεντ διέγραψε αντίθετη τροχιά. Είδε τον προπονητή της, Σεκ Κόλντγουελ, να απολύεται ένα μήνα αργότερα και τελικά να τερματίζει στην 12η θέση μιας και κέρδισε μόλις τα 4 από τα 22 εναπομείναντα παιχνίδια. Στο τέλος της σεζόν η ομάδα έχασε και τον Αργεντινό  σταρ Αλεχάντρο Σαμπέγια που πουλήθηκε στη Λιντς, παίκτη που διάλεξε η διοίκηση της ομάδας το 1978 αντί του Μαραντόνα επειδή δεν μπορούσε να αγοράσει και τους δύο για καθαρά οικονομικούς λόγους. Για να ζήσουν και πάλι οι κάτοικοι του Σέφιλντ ντέρμπι ανάμεσα στις δύο ομάδες έπρεπε να περιμένουν ακριβώς 11 χρόνια με την Σέφιλντ Γιουνάιτεντ να επικρατεί τελικά με 2-0. Τελευταία φορά που οι δύο ομάδες βρέθηκαν αντιμέτωπες ήταν στις 26 Φεβρουαρίου του 2012 για τη Λιγκ-1 στο Χίλσμπορο. Εκείνο το ματς όμως της Boxing Day του 1979 εξακολουθεί όμως να ξεχωρίζει.

https://www.sombrero.gr/2016/12/the-boxing-day-massacre/

[Serpents on paradise]

Φίλε μου Ράστα έρχεται new era.Ετοιμαζομάστε στον βορρά να μπούμε ξανά δυναμικα στον χάρτη .

[RASTA]

http://.