Κουιζάκιον το παλαιολιθικόν

[Mikkael_Sin]

Πώς δουλεύει ακριβώς αυτό με τις φωτογραφίες;

Καλά, η Πλατεία δεν άλλαξε και πολύ. Ήταν ξεκάθαρο οτι είναι η Όαση. Με χαρά είδα κιόλας οτι τα έργα προχώρησαν πολύ και κατά το ΠΑΣχα τη βλέπω να ξαναλειτουργεί. Εκ πρώτης όψεως, η αυλή φαίνεται μια χαρά!

Το μαγαζί το πρωτόστησε ένας πρώην σερβιτόρος των ανακτόρων. Μου διαφεύγει το όνομα, αν δεν προλάβει κανένας άλλος θα συμπληρώσω. Στη δε νότια πλευρά της πλατείας υπήρχε το έτερο καφενείο του Μαλάμου (νυν τερατούργημα δικαστικό) και όπισθεν αυτού το σινε Έσπερος. Λίγο πιο πάνω, ο προσφιλής ΚουραμΠΑΣ, στη θέση που είναι και σήμερα και (αίσχος) παραμένει κλειστός.

ΚουραμΠΑΣ και Μαλάμος είχαν μπάντες ζωντανής μουσικής.

Στη δε φωτογραφία, εκεί που είναι τα τραπεζάκια, μέχρι την απελευθέρωση υπήρχε οθωμανικό νεκροταφείο κι ακριβώς απέναντι τζαμί (βόρεια πτέρυγα κτιρίου Νομαρχίας) στα ερείπια παλιότερου ναού της Αγίας Παρασκευής.


    

[fon7]

http://www.anexitilo.net/2015/12/1862-robert-curzon.html

1862.Δύσκολο μου φαίνεται βέβαια.Μέσα έχει και άλλες φωτογραφίες.

http://www.ime.gr/projects/tanzimat/gr/main/003.html
http://www.ime.gr/projects/tanzimat/gr/main/002.html
Μερικά ακόμα εκείνης της εποχής.

[Mikkael_Sin]

Χρόνια πολλά και καλά!

https://www.youtube.com/watch?v=5qZC7EtOCZE

Πολύ καλό σαν σκέψη (το βιδιο). Ευκαιρία για "φρεσκάρισμα" των παλιών και... ξεστράβωμα των νέων 

[midnight]

Η συγκεκριμένη φωτογραφία, του 1862, είναι από το Κάστρο των Ιωαννίνων και πρόκειται ίσως για την πλέον ιστορική, λόγω παλαιότητας και βρίσκεται σε καρτ ποστάλ του Ριζάρειου Εκθεσιακού Κέντρου Μονοδεντρίου.

https://www.google.gr/url?sa=t&source=web&rct=j&url=http://photoioannina.blogspot.com/2011/05/1862.html&ved=0ahUKEwiMtOn_7InLAhWMWBQKHf9NDdMQFggmMAM&usg=AFQjCNHse7MSdL1QCeF3K3p1ipIxbprufQ

[davelis]

Βρήκα αυτο και μου αρεσε

Οι παλιές βρύσες των Ιωαννίνων

Του Δημήτρη Σαλαμάγκα

Όταν το Γιαννιώτικο Κάστρο υποδουλώθηκε οριστικά ατούς Τούρκους, στα 1430, όπως είναι γνωστό, επειδή δεν αντιστάθηκε ένοπλα αλλά συνθηκολόγησε, κράτησε, κατ’ αντίθεση προς άλλες, διά πυρός και σιδήρου απ’ αυτούς κατακτώμενες περιοχές, μια προνομιακή θέση, μένοντας σχεδόν, μια ελεύθερη πόλη, που μέσα στο Κάστρο της, δεν επιτρεπόταν κατά τις συνθήκες, όχι μόνο να κατοίκηση άλλα και να πατήσει ακόμα Τούρκος. Οι κατακτητές, έτσι, από τότε –κυρίως- άλλα και κατοπινά, άρχιζαν να συνοικίζονται έξω από το Κάστρο, (ίσαμε τα 1611).


Από τους πρώτους στα Γιάννινα συνοικισμούς τους ήταν, το Τουρκοπάλουκο, στην περιοχή της Λειβαδιώτης, κι η περιοχή της σημερινής Καλούτσιας. Στην αρχή της εγκατάστασης τους, οι τόποι οι προορισμένοι για προσκύνημα, μπορεί να ήταν και υπαίθριοι, ή, και εντελώς πρόχειρα κτίσματα, ούτε καν λιθόκτιστα, με πρόχειρο, κι όχι υψωμένο αρχικά μιναρέ, οι γνωστοί στην ιστορία της πόλης σα μετζίτ.
Οι χώροι αυτοί λατρείας, διαλεγόταν -για τη διενέργεια των με νερό εξαγνισμών (αμπντέστ)- πάντοτε κοντά σε νερό, κατά προτίμηση πηγαίο, και πλουτιζόταν με σκιερά δέντρα, κατά προτίμηση πλατάνια, άλλως τε στα Γιάννινα, τα περισσότερα μετζίτ ή κατόπι τζαμιά, χτίστηκαν κι’ εγκαταστάθηκαν, ή απάνω ή κοντά σε περιοχές όπου, πριν ή σύγχρονα εγειρόταν χριστιανικοί ναοί και μοναστήρια.

Το αρχαιότερο από τα θρησκευτικά αυτά στα Γιάννινα τεμένη των Τούρκων, ήταν (τέλη 14ου αιώνα) το Μπαϊρακλή τζαμί, πού αρχικά ήταν ξύλινο και που με την περιοχή του -όπου αρχαίοι- πιθανότατα του τέλους του 14ου αιώνα -τάφοι μουσουλμάνων, από τους πρώτους κατακτητές- κατελάμβανε το τετράγωνο των οδών Λόρδου Βύρωνος – Ανεξαρτησίας, με οριακούς προσδιορισμούς, τα σημερινά μαγαζιά Μαρνέλλη και Κυριαζή.
Δίπλα στο τζαμί αυτό, προς το δυτικό του άκρο, ήταν και στα χρόνια μου ακόμα, κτισμένη μια βρύση, η γνωστότατη τότε Βρύση του Παζαριού, απ’ όπου πήρε το όνομα, με το όποιο ήταν και κοινά γνωστό, κι αυτό το τέμενος, που λεγόταν Τζιαμί της Βρύσης του Παζαριού. Κατά τον ίδιο τρόπο, που και το Τέμενος του Χατζή Μεχμέτ Πασια, έμεινε στον τόπο, κοινά γνωστό, σα Τζιαμί Καλούτσιας (Κανλου – τσιεσμέ = αιματερή βρύση).
Λίγο ανατολικότερα από το Τζιαμί του Παζαριού, στη σχηματιζόμενη εκεί τριγωνική πλατειούλα, εγειρόταν ίσαμε τα προχτές, ένας τεράστιος πλάτανος, που σκίαζε άλλοτε, μιαν άλλη, αρχαιότατη βρύση, τη Βρύση στις Κανίστρες ή αργότερα στις Μάκινες.

Όλες αυτές οι βρύσες, αλλά και τα γειτονικά τους πλατάνια, μυρίζουν παλαιότητα. Τόσο αυτές, όσο και οι άλλες ακόμα των παλιών Γιαννίνων, δεν μπορεί να αποκλείσεις την πιθανότητα ότι προϋπήρχαν, όχι μονάχα των τζαμιών, αλλά και των προηγούμενων τους μετζίτ. Το τέμενος Μπαϊρακλή, ήταν ιδρυμένο και πριν από το 1430. Και πριν ακόμα από την Επανάσταση του Σκυλόσουφου (1611), είναι ιδρυμένο και το Μετζίτ της Καλούτσιας, που γι’ αυτό υπάρχει η πληροφορία ότι πρωτοιδρύθηκε κοντά στα τέλη του 15ου αιώνα. Και κατά συνέπεια, ότι οι βρύσες αυτές, προϋπήρχαν και του συνοικισμού των αντίστοιχων περιοχών απ’ όπου αυτές διαλέχτηκαν, για παράπλευρη εγκατάσταση τύπων προσκυνήματος τους.
Έκτος από τις τρεις αυτές βρύσες, υπήρχαν στα Γιάννινα και πολλές άλλες: Το τοπωνυμικό Ξερόβρυση, (βορεινά του Τζαμιού Καλούτσιας, στη συνοικία Διακονοβίτσα, κι ακριβώς στην ένωση των οδών Ρώμα και Κουγκίου), αναφέρεται, σε προϋπάρχουσα εκεί, παλιά βρύση.

Μια ακόμα βρύση -πού είχε προσπαθήσει να την ξαναστήσει ο μακαρίτης Μηχανικός του Δήμου Περικλής Μελίρρυτος, όταν, με προοπτική δημιουργίας δημοτικού κήπου, διαμόρφωνε την αντίστοιχη πλατεία -υπήρχε στο χώρο που επί τουρκοκρατίας κατείχε το Τζιαμί το λεγόμενο του Ιμπραήμ Πασιά, μπροστά από του Φιξ (σήμερα (1959) συγκρότημα ακίνητων Σουρέλη) και την Αγροτική Τράπεζα (ακίνητο Κατσαδήμα).
Στο χώρο επίσης των Στρατιωτικών αποθηκών, υπήρχαν οι βρύσες Κουτσαλή και Μπουνταλά.

Στη λεγόμενη, ακόμα και σήμερα, συνοικία Πλάτανου (στον Πλάτουνα, περιοχή πλατειούλας Ορφανοτροφείου Γεώργιου Σταύρου, όπου εγειρόταν τούρκικος Στρατ. Σταθμός (κλούκι), υπήρχε παλαιότερα μεγάλος πλάτανος, και ακριβώς όπου τώρα το αναπηρικό περίπτερο, βρύση, με τέσσερις κρουνούς, και ειδική κοιλότητα για πότισμα υποζυγίων.
Άλλη επίσης βρύση υπήρχε παράπλευρα από το σημερινό κτίσμα Στρατηγείου (Κάτω Κεντρική Πλατεία, πριν Κονάκι του Βαλή του Γιαννίνων).
Η βρύση στις Κανίστρες, είχε κι’ αυτή τέσσερες κρουνούς, άλλους τόσους είχε κι η βρύση του Τζαμιού του Παζαριού, η Βρύση του Τζαμιού της Καλούτσιας η γνωστή Βρύση αίματος του κινήματος του Σκυλόσοφου, εκεί όπου πριν το Φαρμακείο Ζάγκλη, είχε δυο κρουνούς, που ήταν πάντοτε ανοιχτοί (διαρκούς ροής).

Όλες αυτές οι βρύσες, έπαιρναν τα νερά τους από παλαιότατο -πιθανόν βυζαντινό- υδραγωγείο προς χρήση του Κάστρου των Γιαννίνων, αυτού δε πιθανό σωλήνες (κιουγκία) ήρθαν σε φως στην οδό Καλλάρη (κοντά στη Βρύση στις Κονίστρες), όταν άνοιγαν τ’ αυλάκια για την εναπόθεση των σωλήνων τής ύδρευσης.
Η ύπαρξη του παλαιότατου αυτοί υδραγωγείου, είναι γνωστή σε πολλούς παλιούς Γιαννιώτες: η πορεία του δε προς το Κάστρο, έχει κατά καιρούς αυτοσημαδευτή, με ξέσπασμα των νερών του, σε διάφορα σημεία εκσκαφών νεοκτιζόμενων στην πόλη οικοδομών: πως π.χ. στους καιρούς μας, μπροστά στο «Ίλιον Πάλλας», απέναντι από το Ρολόι, στην ανηφοριά του Τζιαμιού της Καλούτσιας, κι άλλου ακόμα.
Η πιθανότατη -σύμφωνα με πληροφορίες που κατά καιρούς έχω μαζέψει- πορεία του παλιού αυτού υδραγωγείου, είναι η έξης: Κατεβαίνοντας από τις νοτιοδυτικές παρυφές τής πόλης, (οδό Μανωλιάσσας) σημείωσε αρχικά το διάβα του στο
σπίτι του Γκόλι; κατόπι στο σπίτι του Μετσοβίτη Μπελίτση (παράπλευρα από το σπίτι του δικηγόρου Ρόιμπα), κατευθύνεται κατηφορίζοντας προς το πρώην σπίτι Γαζαλή (τώρα Στρατ. Λέσχη), περνούσε μπροστά στο ζαχαροπλαστείο Ευαγγέλου, (σήμερα (1959) Διεθνές), κατόπι, στο σημερινό κατάστημα Κώτση (την απέναντι πλευρά του Ρολογιού). Επόμενη κατεύθυνση του ή πιθανόν διακλαδώσεις του, ίσως ήταν το Τζιαμί Ιμπραήμ Πασιά, η Βρύση στον Πλάτονα, το Μπαϊρακλή Τζάμι και η Βρύση στις Κανίστρες, με κατηφορική πορεία προς το Κάστρο.

Σ’ έναν από τους χώρους αυτούς, μπροστά από το επί τουρκοκρατίας σπίτι του τότε Δήμαρχου, πασίγνωστου Γιαγιά Μπέη (όπου αργότερα εστιατόριο Πετσιαλίτη, σήμερα, (1959) εστιατόριο «Ελλάς») το νερό που βρήκαν σαι κάποιαν εκσκαφή, το κατέβασαν προς τους Στρατώνες, στη νότια κατηφοριά του Δημοτικού κήπου του Ρολογιού της πόλης, όπου είχαν στήσει και μικρό σιντριβάνι (υδάτινο πίδακα).
Κι οι Πλάτανοι ακόμη της πόλης -όσοι κόπηκαν, κι’ όσοι σώζονται ακόμα- χρωστούνται πιθανότατα σε φυτεύματα Τούρκων ή πιθανό, όπου υπήρχαν κοντά μονές, σε ακόμα προγενέστερα φυτεύματα.

Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τα παλιά της πόλης κυπαρίσσια, που απ’ αυτά, σήμερα, δε σώζεται σχεδόν κανένα. Το Τζαμί του Ναμαζκιάχ (όπου το μισοτελειωμένο Διοικητήριο), το Τζιαμί της Σιαμσιατμιάς (Σιέμς – ε – ντιν, κοντά στη σημερινή οδό Χρηστοβασίλη), τό Τζιαμι της Ντεντερούτσι (Ντεντέ – ουρούτς, κοντά στα Σαρέικα), το Οσμάν Τσιαούς (όπου τώρα η Ζωσιμαία Ακαδημία), το Εμίρ Μεϊντάν (στην Πλατεία Πάργας), το Τζιαμί Μεμέτ Άγα (Λελυπαρά) (όπου τα Δημοτικά Λουτρά), το Σαβαντιέ Τζιαμί (Ζεβαΐντιέ, απέναντι από το Γηροκομείο) του Κούμπλου (στην αρχή οδού Αβέρωφ), το Τζιαμί Ασλάν Πασιά και καθ’ έξης, όλα είχαν τα παλιά κι αστείρευτα πηγάδια τους, ανάμεσα στα όποια περίφημο στάθηκε του Μεϊντανιού, στις δυτικές παρυφές του προσφυγικού συνοικισμοί, καθώς και τα πλούσια πλατάνια ή τα πανάρχαια κυπαρίσσια τους.

Έκτος από τον παλαιότατο πλάτανο -που δε σώζεται- της τωρινής πλατείας Ορφανοτροφείου Γ. Σταύρου, που μαζί με τη βρύση, εξυπηρετούσε τ’ Λιάμ (Ίσλιάμ) το Τζιαμί (περιοχή σημερινού δημοτικού άλσους), σώζεται ακόμα εκεί προς τα δυτικά του Τζιαμιού και παλαιότατο πανύψηλο κυπαρίσσι. Παλιά επίσης κυπαρίσσια υπήρχαν στα Τζιαμιά Ασλάν, Μεμέτ Άγα και Σιεμσιεντίν.

*Αναδημοσίευση από τον 2ο τόμο των Απάντων του Δημητρίου Σαλαμάγκα

https://egiannina.wordpress.com/2013/05/09/%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%AD%CF%82-%CE%B2%CF%81%CF%8D%CF%83%CE%B5%CF%82-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B9%CF%89%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%AF%CE%BD%CF%89%CE%BD/

[fon7]

ΓΙΑΝΝΕΝΑ - Από το 1860 στέκει στην οδό Αρχιμανδρειού, το Αρχοντικό Καλούδη
Ανεκπλήρωτη από το δήμο μέχρι και σήμερα, η επιθυμία της Φερενικης Καλούδη,να μετατραπεί σε Λαογραφικό Μουσείο!

Η Φερενίκη Καλούδη αλλά και η αδερφή της Ιφιγένεια, υπήρξαν δύο σημαντικές Γιαννιώτισσες, που διέθεσαν τη μεγάλη τους περιουσία για αγαθοεργούς σκοπούς. Πιο συγκεκριμένα, άφησαν τεράστια περιουσία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, ενώ το πατρικό τους σπίτι στην οδό Αρχιμανδρειού 5, το κληροδότησαν στο δήμο Iωαννιτών, προκειμένου να γίνει λαογραφικό μουσείο. Δυστυχώς όμως, εδώ και 20 χρόνια, από το θάνατο της Φερενίκης Καλούδη το 1995, μέχρι και σήμερα, ο δήμος Ιωαννιτών φάνηκε ασυνεπής, καθώς δεν κατάφερε να ικανοποιήσει την επιθυμία της διαθέτιδας, με αποτέλεσμα το αρχοντικό να παραμένει και στις μέρες μας κλειστό! Μπορεί εξωτερικά το αρχοντικό Καλούδη να δείχνει ταπεινό, εσωτερικά όμως έχει ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και έκρυβε πολύ πλούτο! Xώροι υποδοχής με...
σκαλιστές οροφές, καθημερινά δωμάτια με τζάκια και ντιβάνια, ταμπλαδωτές πόρτες, ευρωπαϊκές θερμάστρες από αλάβαστρο, σεντούκια από φίλντισι, έδειχναν τον πλούτο που συναντούσες στο αρχοντικό τα χρόνια της ακμής του. Κτίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1860 και εκεί έζησε -πέρα από τις δύο αδερφές- ο πατέρας τους, Γεώργιος Kαλούδης (1865-1952), Γυμνασιάρχης ο οποίος το 1928 εκλέχτηκε βουλευτής Ιωαννίνων με το Λαϊκό Κόμμα.

http://epirusgate.blogspot.gr/

[fon7]

Περί τζαμάλας!
http://www.giannena-e.gr/Giannena/apokries/Tzamales_Samaras_Thodoris.aspx

Πως γιόρτασαν τα Γιάννινα τις αποκριές του 1893 και του 1894
Δυο κείμενα που αρχικά δημοσιεύτηκαν σε Αθηναϊκές εφημερίδες της εποχής και αργότερα και από την εφημερίδα «Ηπειρωτικός Αγών» μας δίνουν εικόνες από το πώς γιορτάζονταν οι αποκριές στην πόλη μας, στα τέλη του 19ου αιώνα.

Τα κείμενα συμπεριέλαβε ο Δημήτριος Σαλαμάγκας στον πρώτο τόμο των «απάντων» του και από εκεί αναδημοσιεύονται και εδώ:

«Αποκρεώ του 1983
«Ωραίος μας έκαμε τας απόκρεω ο καιρός.
Λαμπρότατος ήλιος περιέλουε την ώμορφην γύρω μας φύσιν, την αποτελουμένην από χλοερός κοιλάδας και από χιονοσκεπείς κορυφάς ορέων.
Αλλ’ η ελεεινή οικονομική καταστασίς μας και η συνεπής ταύτης κακομοιριά, μας έκαναν να μη ασθανθώμεν καθόλου ότι ευρισκόμεθα εν ημέραις απόκρεω, εν ημέραις χαράς και ευθυμίας ακράτητου.
Είναι αληθές οτ ο ευτράπελος και λίαν γλεντζές χαρακτήρ μας δεν εννοεί να επηρεασθεί από ουδεμίαν κακουχίαν εν πανηγυρικαις ημέραις, ως εκ τούτου δε και εφέτος δεν έλειψαν αι οικογενειακαι εσπερίδες, οι παιανισμοί της στρατιωτικής μουσικής, αι προσωπιδοφορίαι των μπαντίδων και των μικρών παιδιών των συνοικιών, αι νυκτερινοί πυραί.
Αλλά είναι πάντα ταύτα σκιά και φάσμα μάλλον αποκριάτικης πανηγύρεως, αν αναλογισθώμεν οποίος ετελείτο άλλοτε ο πάνδημος, ο εθνικός ούτως ειπείν, πανηγυρισμός των απόκρεω εν Ιωαννίνοις.
Ούχι δε μόνον εν τη πόλει, άλλα και έξω, καθ’ όλην την επαρχίαν ήμων, τοιαυτην νεκρικήν φάσιν είχον εφέτος αι εορταί των απόκρεω. Πολύ μάλιστα χειρότερα εις τα χωρία μας, των οποίων οι ατυχείς κάτοικοι, φιλοξενούν κατά τας μεγάλας αυτάς οικογινειακάς εορτάς, τους ταξιλτάριδες των Βασιλικών δοσιμάτων».

Και του 1894
«Αι διασκεδάσεις εις την πόλιν των Ιωαννίνων, έξηκολούθησαν εν άπτώτω ευθυμία και ζωηρόιητι. Δυνάμεθα να εΐπωμεν, ότι τα Ιωάννινα, επί δυο σχεδόν μήνες διεσκέδαζον άδιακόπως. Διότι μετά τους γάμους ους ήδη αναγγείλαμεν, επήλθαν αί συναναστροφαί και εσπερίδες των απόκρεω.
Εκάστην δε εσπέραν, υπήρχε και μια εσπερίς, εν ή η κοινωνία της πόλεως η επίλεκτος τερινώς παρήρχετο. Τας διασκεδάσεις ταύτας, έπεσφράγισαν δυο εσπερίδες δοθείσαι εν τη οικία του κ. Σακελλαρίου και του κ. Π. Χάιτα.

Η του κ. Σακελλαρίου, εγένετο το Σάββατον της τυρινής, η δε εν τη οικία του κ. Χάΐτα, την εσπέραν της Κυριακής.
Τους προσερχόμενους, εν μεταμφιέσει και μη, υπεδέχετο η κυρία Χάιτα φέρουσα κομψήν και απαστράπτουσαν στολήν ανατολίτιδος ήτις πάντων προσείλκυε τα βλέμματα. Επίσης διεκρίνοντο επί καλλιτεχνική αμφιέσει, η δεσποινίς Καλλιόπη Παράσχη ως ωραία ανθοπώλις και η κυρία Ιωαννίδου, φέρουσα πλουσίαν και κομψήν στολήν ρουμανίδος. Και άλλαι πολλαί κυρίαι και δεσποινίδες εφαίδρυνον και ελάμπρυναν την συναναστροφήν. Άλλα και οι κύριοι ώσαΰτως ή μιλλώντο διά την πλουσιότητα και ποικιλιαντών αμφιέσεον. Την ημέραν της Κυριακής, υπήρξε το εξαισιότερον θέαμα. Νέοι της πόλεως, επί επτά αμαξών διάφορα παριστώντες πρόσωπα, παρήλασαν από τας κεντρικωτέρας οδούς, όπου πλήθος άπειρον παντός θρησκεύματος ίστατο θεώμενον, και επροχώρησαν μέχρι του Αγίου Ιωάννου Βεζδουνίου.

Την δε Δευτέραν, επεσφραγίσθησαν αΐ διασκεδάσεις με τα κούλουμα εις τον Άγιον Νικόλαον εις Κόπανους, όπου συνέρρευσεν άπειρον πλήθος με τα σαρακοστιανά. Και εδώ διασκεδάσεις και χοροί μέχρι εσπέρας εγένοντο.

Εν γένει η ζωηρότης των απόκρεω φέτος, μεθ’ όλην την καχεξίαν υπήρξεν υπέρ ποτέ υπέρτερα. Με την φτώχεια ο κόσμος το έριξε στο γλέντι . ..»

egiannina.wordpress.com

[Mikkael_Sin]

φέρουσα πλουσίαν και κομψήν στολήν ρουμανίδος

απαραίτητο αξεσουαρ: στύλος

Νέοι της πόλεως, επί επτά αμαξών διάφορα παριστώντες πρόσωπα, παρήλασαν από τας κεντρικωτέρας οδούς, όπου πλήθος άπειρον παντός θρησκεύματος ίστατο θεώμενον, και επροχώρησαν μέχρι του Αγίου Ιωάννου Βεζδουνίου.

7 άμαξες τότε κι 120 χρόνια μετά...


Υ.Γ. Επιμένω οτι η Κυριακή της Αποκριάς στα Γιάννενα και οι τζαμάλες, αποτελούν την ωραιότερη στιγμή του καρναβαλιού στην Ελλάδα. 

[New]

Την Αποκριά (φέτα-ελίτσες) της 9^ης Μαρτίου 1913 ήταν η 1^η  φορά που οι τζαμάλες  “έπαιξαν” στα Γιάννινα χωρίς “αδειοδότηση”…

[fon7]

ΓΙΑΝΝΕΝΑ - Φωτό από τη δεκαετία του 60 με το καφέ "ΠΑΣ Γιάννινα" στο αδιέξοδο της οδού Χαριλ. Τρικούπη

Βουτιά στην δεκαετία του 60 επιχειρούμε σήμερα μέσα από μια φωτογραφία του αείμνηστου γιαννιώτη φωτογράφου Πάνου Τσίτου. Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη στο κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων, μπροστά απο το ιατρείο του αείμνηστου γιατρού Χρηστίδη, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η συμβολή των οδών 28ης Οκτωβρίου με την προέκταση της οδού Χαριλάου Τρικούπη. Η προέκταση που σήμερα ενώνει το τμήμα της...
οδού Χαριλάου Τρικούπη από την 28ης Οκτωβρίου έως την οδό Κώστα Φρόντζου, τότε δεν υπήρχε. Στο τότε αδιέξοδο της σημερινής οδού Χαριλάου Τρικούπη υπήρχε το καφέ "ΠΑΣ Γιάννινα" του αξέχαστου Χρήστου που με τον δίσκο του σερβίριζε υπομονετικά τους καταστηματάρχες της περιοχής. Το σπίτι με τη σοφίτα που βλέπετε στα δεξιά (στο βάθος) της φωτογραφίας είναι του γιατρου μικροβιολόγου Κουτούκη, όπου μετέπειτα λειτούργησε ο φούρνος του Τσάνου που διατηρείται μέχρι και σήμερα. Δεξιά στην άκρη της φωτογραφίας βλέπετε τα γραφεία της "Ηπειρώτικης Κεραμουργίας" του αείμνηστου Ιωάννη Καμπέρη. Τα αυτοκίνητα που κινούνται στα δεξιά της φωτογραφίας εξέρχονται από την τότε οδό Πουλίου Δράκου, νυν Χαριλάου Τρικούπη και κατευθύνονται προς την 28ης Οκτωβρίου, που τότε λειτουργούσε και ως άνοδος και ως κάθοδος.

http://epirusgate.blogspot.gr

Να σχετίζεται με το όνομα της ομάδας ή όχι;

[ΛΟΚΟ]

Βουτιά στην δεκαετία του 60 επιχειρούμε σήμερα μέσα από μια φωτογραφία του αείμνηστου γιαννιώτη φωτογράφου Πάνου Τσίτου...

Προφανώς θα σχετίζεται το όνομα του καφενέ. Κι αλήθεια έκλεισε; Πότε ρε; Όλο και μας έφερνε καμιά περτικαλάδα μαζί με τς καφέδες των μεγάλωνε.

Εκείνο που 99.99% είναι λάθος, είναι το "Πάνου", εκτός και αν υπάρχει διαόλου συμπτωματική σύμπτωση.
Ακριβώς στο σημείο της φωτό, υπήρχε το "Φώτο Τσίτος" (από κει ξεκίνησε και ο Β.Σταμούλης).

Το φώτο Τσίτος ήταν του αείμνηστου φόλα Ατρόμητου και μετέπειτα καραφόλα ΠΑΣ Γιάννινα του αείμνηστου Σωτήρη Τσίτου, που αν δεν υπήρχε, ίσως και να μην σας έπρηζε τα πελέ ο υποφαινόμενος, μια και ήταν ο ΠΑΣμέντοράς του.
Φωτογραφίες του άπειρες με τον ΠΑΣ κυκλοφορούν ακόμη, κάποια έχουμε και στο "Ενδεκάδες" στο ΠΑΣ μακριά.
Παρέλαση κάναν από κει οι Αργεντίνοι Θεοί.

Δεν υπάρχει περίπτωση να μην παρακολουθεί ακόμη ΠΑΣ ο Σωτήρης ...μα καμία.

 

[fon7]

Μερικές παλιές φωτογραφίες της πόλης

[GIWRGIS]

ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΕΣ!

[fon7]

Η κατάληψη των Ιωαννίνων από τους Νορμανδούς το 1082

Οι Νορμανδοί, ένας σκανδιναβικός λαός, μετά τη μόνιμη εγκατάστασή τους στη Γαλλία στις αρχές του 10ου αι. υιοθέτησαν τη Γαλλική γλώσσα και ασπάστηκαν το χριστιανισμό. Τα αμέσως επόμενα χρόνια, μια ομάδα Νορμανδών εμφανίστηκε αρχικά ως μισθοφορικό εκστρατευτικό σώμα στην Νότια Ιταλία και καθώς αυξήθηκε η δύναμή τους με τις νίκες έναντι των Σαρακηνών, ίδρυσαν τελικά δικό τους κράτος στη...
Σικελία με έδρα το Παλέρμο.

Στα χρόνια του Βυζαντινού Αυτοκράτορα  Αλέξιου Α΄ Κομνηνού, οι Νορμανδοί με αρχηγό τον Βοημούνδο επεχείρησαν να κατακτήσουν την Ήπειρο. Ο Βοημούνδος, σύμφωνα με την Άννα Κομνηνή, έχοντας ως ορμητήριο την Καστοριά κατευθύνθηκε προς τα Ιωάννινα, κινούμενος κατά μήκος της δυτικής παράκτιας ζώνης, από την Χιμάρα προς τον ποταμό Αχέροντα. Μαζί του φέρεται να στρατεύτηκαν οικειοθελώς και αρκετοί Βυζαντινοί στρατιώτες και τοπικοί άρχοντες. Μάλιστα, υποστηρίζεται από ορισμένους ιστορικούς πως είχε ως οδηγούς και κάποιους βλαχόφωνους νομάδες.

Ο Βοημούνδος κατέλαβε στην πόλη των Ιωαννίνων το 1082 και οι στρατιώτες τους στρατοπέδευσαν σε παρακείμενη περιοχή έξω από τα τείχη του κάστρου, ενώ ο ίδιος έμενε εντός του κάστρου. Κατά τη διάρκεια της κατοχής των Ιωαννίνων από τους Νορμανδούς, ο Βοημούνδος φρόντισε να επισκευαστούν τα τείχη και να οχυρωθεί και η δεύτερη ακρόπολη, αλλά έχοντας πια ορμητήριο τα Γιάννενα επιχειρούσε ληστρικές επιδρομές και λεηλασίες στην ύπαιθρο.

Ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός εμφανίστηκε με ισχυρό στράτευμα την άνοιξη στα Ιωάννινα αποφασισμένος να απελευθερώσει την πόλη. Επειδή οι Νορμανδοί υπερείχαν αριθμητικά σε σχέση με τους Βυζαντινούς και διέθεταν ένα ισχυρότερο ιππικό σώμα, ο Αλέξιος Α΄ προσπάθησε να τους αντιμετωπίσει εφαρμόζοντας κάποια πολεμικά τεχνάσματα.

Τελικά, οι Νορμανδοί κατάφεραν να ξεφύγουν από τις ενέδρες και τα τεχνάσματα των Βυζαντινών με αποτέλεσμα ο Αλέξιος να διατάξει την υποχώρηση των Βυζαντινών στρατευμάτων και ο ίδιος να αναγκαστεί να διαφύγει στην Αχρίδα.

ΠΗΓΗ: GeoHistory

epirusgate.blogspot.gr

[davelis]

Ο πύργος του Βοημούνδου υπάρχει ακομα μέσα στο κάστρο.

Αλλά ειμαστε τόσο ντενεκέδες, που δεν το εχουμε αναδείξει καθόλου....

[fon7]

Έχει περάσει κόσμος και κοσμάκης από εδώ και όλα αυτά είναι μέσα στο μαύρο σκοτάδι.Τα μεσαιωνικά Γιάννενα είναι άγνωστα στην πλειοψηφία του κόσμου.Αντί να το κάνουμε μια Βαλένθια (αυτή η πόλη νομίζω είναι 3 σε 1).

Ας πάμε σε κάτι πιο σύγχρονο

ΓΙΑΝΝΕΝΑ - Η κεντρική πλατεία της πόλης το μακρινό 1931

Κοντά έναν αιώνα πίσω μας ταξιδεύει σήμερα η φωτογραφία που σας παρουσιάζουμε. Όπως βλέπετε, μέσα από το φωτογραφικό φακό του 1931, η κεντρική πλατεία των Ιωαννίνων μικρή σχέση έχει με την εικόνα στην οποία βρίσκεται σήμερα. Βέβαια, στη θέση τους βρίσκονται στο πέρασμα των δεκαετιών τα εμβληματικά κτίρια της Μεραρχίας, του δημαρχείου, ενώ στο βάθος στη θέση που βρίσκονται σήμερα τα κεντρικά περιφερειακά γραφεία της τράπεζας Πειραιώς, βλέπεται να υπάρχουν άλλα μικρότερα κτίρια που στη ...
διάρκεια των χρόνων έχουν κατεδαφιστεί. Όπως παρατηρείτε, η κίνηση των αυτοκινήτων δεν υφίσταται και οι πεζοί περπατούν στο μέσο της πλατείας, μιας και το αυτοκίνητο τη δεκαετία του '30 ήταν στην κυριολεξία... αξιοθέατο! Ασπρόμαυρες εικόνες από τα Γιάννενα μιας άλλης εποχής που με νοσταλγία κοιτάζουν οι παλαιότεροι και με περιέργεια βλέπουν οι νεότεροι.

epirusgate.blogspot.gr

[davelis]

Ειναι πριν το 1930 η φωτό
Φαίνεται το παλιό οθωμανικό δημαρχείο, το οποίο κάψαμε το 1927 για να κάψουμε το περιουσιολογιο- δημοτολόγιο που υπήρχε.
(Από τότε καταπατήσεις)

https://egiannina.wordpress.com/2012/03/05/%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CF%82/

http://filipjovanis.blogspot.gr/2015/01/1927.html

[fon7]

Το παραπάνω άρθρο για τους νορμανδούς με μερικά παραπάνω στοιχεία.

Πώς βρέθηκε ο Πύργος ενός Νορμανδού μέσα στην ακρόπολη του κάστρου των Ιωαννίνων και τι σχέση έχει με το Φισκάρδο της Κεφαλλονιάς;...


Οι Νορμανδοί είναι Σκανδιναβικός λαός και προέρχονται από τους Βίκινγκς. Εμφανίστηκαν τον 10 αιώνα μ.Χ. και εγκαταστάθηκαν στη Γαλλία, όταν ο Ρόλλο, ιδρυτής της Νορμανδικής δυναστείας, κατέκτησε εδάφη των Φράγκων και ίδρυσε το δουκάτο της Νορμανδίας. Υιοθέτησαν τη Γαλλική γλώσσα, ασπάστηκαν το χριστιανισμό και σύντομα ξεκίνησαν τις επιδρομές στη Νότια Ιταλία. Μετά τις νίκες τους έναντι των Σαρακηνών, ίδρυσαν τελικά δικό τους κράτος στη Σικελία με έδρα το Παλέρμο. Το 1080 ο γιος του Νορμανδού αρχηγού Ροβέρτου Γυισκάρδου,  που είχε κατακτήσει τη νότια Ιταλία και Σικελία, Βοημούνδος Α΄, ξεκίνησε επιδρομή εναντίον του Βυζαντίου και του αυτοκράτορα Αλέξιου Α’ Κομνηνού. ...


Στο κέντρο της ακρόπολης του Ιτς Καλέ στο Κάστρο των Ιωαννίνων βρίσκεται ο κυκλικός πύργος της φωτογραφίας που αποκαλείται και Πύργος του Βοημούνδου. Θαυμάσια αποτύπωση με τον φακό του Μενέλαου Συκοβέλη....

Ο Βοημούνδος πολιόρκησε τα Ιωάννινα έχοντας ως ορμητήριο την Καστοριά Κινήθηκε κατά μήκος της δυτικής παράκτιας ζώνης, από την Χειμάρρα προς τον ποταμό Αχέροντα, έχοντας στο πλευρό του μερικούς Βυζαντινούς στρατιώτες και τοπικούς άρχοντες. Ορισμένοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι είχε ως οδηγούς και κάποιους βλαχόφωνους νομάδες. Το 1082 κατέλαβε την πόλη των Ιωαννίνων, ενώ οι στρατιώτες του στρατοπέδευσαν σε παρακείμενη περιοχή έξω από τα τείχη του κάστρου. Ο Βοημούνδος έμενε μέσα στο κάστρο, όπου στο κέντρο της ακρόπολης έχτισε έναν πύργο, γνωστός σήμερα ως πύργος του Βοημούνδου. Κατά τη διάρκεια της κατοχής των Ιωαννίνων από τους Νορμανδούς, επισκεύαστηκαν τα τείχη και οχυρώθηκε και η δεύτερη ακρόπολη. Πλέον έχοντας ως ορμητήριο τα Γιάννενα οι Νορμανδοί επιχειρούσαν ληστρικές επιδρομές και λεηλασίες στην ύπαιθρο. Ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός εμφανίστηκε με ισχυρό στράτευμα την άνοιξη στα Ιωάννινα αποφασισμένος να απελευθερώσει την πόλη. Επειδή οι Νορμανδοί υπερείχαν αριθμητικά σε σχέση με τους Βυζαντινούς και διέθεταν ένα ισχυρότερο ιππικό σώμα, ο Αλέξιος Α΄ προσπάθησε να τους αντιμετωπίσει εφαρμόζοντας τα πολεμικά του τεχνάσματα....


Το Φισκάρδο είναι χωριό στη βόρεια Κεφαλονιά, στο πλησιέστερο σημείο Κεφαλονιάς-Ιθάκης. Ανήκει στο Δήμο Ερίσου και κατά την απογραφή του 2001 είχε 205 κατοίκους. Πήρε το όνομά του από τον Νορμανδό κατακτητή Ροβέρτο Γυισκάρδο, που το 1085 πολιόρκησε την περιοχή....

Τελικά, οι Νορμανδοί κατάφεραν να ξεφύγουν από τις ενέδρες και τα τεχνάσματα των Βυζαντινών με αποτέλεσμα ο Αλέξιος να διατάξει την υποχώρηση των Βυζαντινών στρατευμάτων. Ο Αλέξιος πήρε πίσω την Καστοριά από τους Νορμανδούς και τον χειμώνα του 1083 ο  Βοημούνδος αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Ιταλία καθώς αρρώστησε. Η Ήπειρος έμεινε υπό την κυριαρχία τω Νορμανδών για τα επόμενα 26 χρόνια, ώσπου το 1108 ο Αλέξιος Α’ Κομνηνός την απελευθέρωσε.  Το 1085 ο Ροβέρτος  Γυισκάρδος επέστρεψε για να ανακαταλάβει τα εδάφη που είχε απωλέσει ο γιος του Βοημόνδος Α΄, καταλαμβάνοντας την Κέρκυρα και την Κεφαλλονιά. Ο Νορμανδός κατακτητής πέθανε τελικά μέσα στο πλοίο του στις 17 Ιουνίου του 1085 όταν ήταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Πανόρμου, αφήνοντας ως ανάμνηση το όνομά του, που από τότε ονομάζεται Φισκάρδο (παραφθορά Γυϊσκάρδος–Πισκάρδο-Φισκάρδο)....

mixanitouxronou.gr

[fon7]

Ο «Δεσπότης», ο Βοημούνδος και ο... ανώνυμος


ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: ΒΑΡΒΑΡΑ ΑΓΓΕΛΗ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 10-04-2018, 20:59
ΠΡΟΣΩΠΑ & ΠΡΑΓΜΑΤΑ

Μπορεί η σημερινή μορφή του Κάστρου των Ιωαννίνων να οφείλεται στον Αλή πασά, ωστόσο το βυζαντινό παρελθόν της καστροπολιτείας δηλώνει και  αυτό το παρών του. Η έρευνα και η μελέτη της βυζαντινής περιόδου του Κάστρου έχουν προχωρήσει αρκετά  τα τελευταία χρόνια. Από τα πιο βασικά ίχνη του ενός άλλου παρελθόντος της πόλης, λοιπόν, είναι οι πύργοι. Οι πιο γνωστοί (και σε πιο ολοκληρωμένη μορφή) είναι τρεις: ο «πύργος» του Θωμά, ο πύργος του Βοημούνδου και ο… ανώνυμος πύργος στη βορειοανατολική ακρόπολη, σε αυτήν του τζαμιού του Ασλάν πασά.

Καταρχάς, οι παλιότερες μαρτυρίες για το Κάστρο καταγράφονται στο ιστορικό έργο της Άννης Κομνηνής «Αλεξιάδα», όπου περιγράφονται  και τα όσα έγιναν στην πόλη το 1082 με πρωταγωνιστή τον Νορμανδό Βοημούνδο. Κατά την ολιγόμηνη παραμονή του στα Γιάννενα, ο Βοημούνδος έφτιαξε μια τάφρο, επισκεύασε τα τείχη και οχύρωσε τη νοτιοανατολική ακρόπολη (ακρόπολη Ιτς Καλέ). Η οχύρωση της ακρόπολης περιελάμβανε και την ανέγερση πύργων. Ένας από αυτούς –ένα μεγάλο τμήμα του συγκεκριμένα- κατάφερε να διασωθεί μέχρι σήμερα (κατά την οθωμανική κυριαρχία αποτέλεσε μέρος του σεραγιού του Αλή πασά), και αποκαλείται πύργος του Βοημούνδου. Ο διώροφος πύργος, ύψους 13 μ., βρίσκεται πολύ κοντά στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων. Δίπλα του κείτονται τα απομεινάρια του σεραγιού.

Στην απέναντι ακρόπολη, υπάρχει ένας άλλος πύργος, τον οποίο παλιότεροι ερευνητές τον απέδιδαν στον Βοημούνδο, εκτιμώντας ότι ο νορμανδός ηγεμόνας είχε επιλέξει αυτή την ακρόπολη να οχυρώσει. Η εκτίμηση αυτή παραμένει η λιγότερο αποδεκτή. Πια, θεωρείται ότι ο «ανώνυμος» πύργος προϋπήρχε της… επίσκεψης του Βοημούνδου στην περιοχή. Στον πύργο αυτόν έγιναν τα προηγούμενα χρόνια εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης από τις αρχαιολογικές υπηρεσίες. Σήμερα είναι επισκέψιμος στο εσωτερικό του (σε ώρες λειτουργίας του Δημοτικού Μουσείου μόνο, καθώς μετά η ακρόπολη κλείνει).


Ο πύργος στην ακρόπολη του Ασλάν πασά

Ο πιο διάσημος πύργος είναι αυτός του Θωμά, στην εσωτερική πλευρά των τειχών του Κάστρου κοντά στην κεντρική πύλη. Οι αρχαιολογικές υπηρεσίες εκτιμούν ότι ο «πύργος» αυτός δεν ήταν πύργος αλλά μάλλον τμήμα της κεντρικής πύλης της βυζαντινής οχύρωσης της πόλης, η οποία βρισκόταν πιο δεξιά από τη σημερινή. «Η κεντρική πύλη θα πρέπει να πλαισιωνόταν από δύο πύργους» αναφέρεται στην έκδοση της πρώην 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων «Το Κάστρο των Ιωαννίνων».

Στην όψη του «πύργου» υπάρχει ένα μεγάλο τοξωτό άνοιγμα, ενώ σώζονται κατάλοιπα πλίνθινης επιγραφής με το όνομα ΘΩMΑC. Η πιο διαδεδομένη άποψη είναι ότι τον πύργο αυτόν τον έχτισε ο σέρβος ηγεμόνας (δεσπότης) της πόλης κατά την περίοδο 1367-1384 Θωμάς Πρελιούμποβιτς, ο οποίος είχε κάνει εκτεταμένες παρεμβάσεις στα βυζαντινά τείχη. Κατά μία άλλη άποψη, ο «πύργος» αποδίδεται στον Θωμά Κομνηνό, ηγεμόνα του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Ο Θωμάς δολοφονήθηκε το 1318 από τον ανιψιό του Νικόλαο Ορσίνι (οι δολοφονίες για την εξουσία, ακόμα και μεταξύ συγγενών, ήταν δημοφιλές θέμα στα χρόνια του Βυζαντίου)…


Ο "πύργος" του Θωμά που γειτνιάζει με την κεντρική πύλη του Κάστρου

* Στην κεντρική φωτογραφία, ο πύργος του Βοημούνδου στο Ιτς Καλέ, με τα ερείπια του σεραγιού του Αλή πασά στα "πόδια" του

typos-i.gr

[fon7]

Λίγο από τα έργα στην πόλη.Άγνωστο αν όλα αυτά έγιναν.

[fon7]

Το καφέ σαντάν, οι γερμανίδες αρτίστες και ο διωγμός τους


ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: ΒΑΡΒΑΡΑ ΑΓΓΕΛΗ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 22-12-2018, 00:09
Τις έλεγαν Λουίζα, Τούμπλα, Αιμιλία, Μαρία… Γερμανίδες αρτίστες (εκ Βοημίας) που έζησαν στα Γιάννενα για έναν χρόνο τουλάχιστον, την περίοδο 1872-1873, και που κατάφεραν να προκαλέσουν τα χρηστά ήθη της τοπικής κοινωνίας. Είναι η εποχή που τα Γιάννενα άρχισαν να γνωρίζουν τον δυτικό πολιτισμό, τα καφέ σαντάν, ή τα καφωδεία όπως έμειναν γνωστά, όπου γυναίκες από ξένες χώρες τραγουδούσαν και χόρευαν επί σκηνής με «τους νοικοκυραίους να ξεμυαλίζονται γι’ αυτές», όπως σημειώνεται στον γιαννιώτικο Τύπο της εποχής.

Το πρώτο καφέ σαντάν της πόλης λεγόταν «Παυσίλυπον» -άγνωστη η τοποθεσία του.

«Τι ευτυχείς αι ημέραι ή μάλλον αι νύκτες του παρελθόντος χειμώνα, όσας εις το όντως ‘Παυσίλυπον’ εκείνο café chantant διήλθομεν! […]. Εκεί έβλεπον οι οφθαλμοί ημών οι νυσταλέοι θριάμβους και ναυάγια ευαισθήτων καρδιών. Εκεί μετά το μεσονύχτιον, εις τους μπάλλους τους τόσους ευθηνούς, επηδώμεν και εχορεύομεν ως άλλαι αρκούδες… Εκεί οι φονιάδες έκλεπτον σακκιά με κάρβουνα και τα έστελλον την επαύριον εις την Λουίζαν δώρον εκ μέρους στενάζοντος εραστού. Ω σεις σεμναί νοικυκυραί, αίτινες και ακούουαι μόνο το όνομα των Γερμανίδων εσκανδαλίζεσθε» αναφέρει η «Καραβίδα», ένα σατιρικό περιοδικό που κυκλοφόρησε στα Γιάννενα σε δύο τεύχη το 1873 και το 1874 (το συγκεκριμένο απόσπασμα βρίσκεται στο τεύχος του 1874).

Από τα στοιχεία που μας δίνει η «Καραβίδα», στο «Παυσίλυπον» σερβίρονταν ρούμι, μπίρα και ρακί και σύχναζαν υπάλληλοι των συντεχνιών, λόγιοι, καθηγητές της Ζωσιμαίας Σχολής –και από τις τρεις θρησκευτικές κοινότητες. Οι αρτίστες («με πουφ και σινιόν») έπαιζαν κιθάρα ή βιολοντσέλο, ενώ οι θαμώνες έδιναν ένα χρηματικό αντίτιμο για να χορέψουν μαζί τους έναν ευρωπαϊκό χορό.

Η διαδρομή του πρώτου αυτού καφέ σαντάν δεν ήταν μεγάλη. Τα οθωμανικά Γιάννενα δεν άντεξαν τη δυτική κουλτούρα, με αποτέλεσμα ο διοικητής του βιλαετίου Ιωαννίνων να εκδώσει εντολή απαγόρευσης προς το υπαλληλικό προσωπικό της διοίκησης να επισκέπτεται το καφέ σαντάν.

«Και έκτοτε χρονολογούνται αι συμφοραί και οι λύπαι του Παυσίλυπον, έκτοτε άρχονται αι αποφράδες εκείναι νύκτες, καθ’ ας εβλέπομεν πραγματοποιουμένην εκεί την παρομοίαν ΄τρεις λαλούν και δύο χορεύουν’. Έκτοτε επεκάλυψε σκοτία και πένθος το καφέ σαντάν…» γράφει η «Καραβίδα», κατηγορώντας τους πρώην θαμώνες για υποκρισία. Δεν ήταν μόνο η γενική διοίκηση που οδήγησε στην αποχώρηση του γερμανικού θιάσου. Το λιθαράκι της έβαλε επίσης η επιτροπεία της Ζωσιμαίας Σχολής, η οποία ήθελε να αποτρέψει την είσοδο της νεολαίας στον καφενέ με τις γερμανίδες αρτίστες. Και κάπως έτσι ήρθε το τέλος του πρώτου καφέ σαντάν.

Τα επόμενα χρόνια, τα καφέ σαντάν εκτιμάται ότι επανήλθαν στα Γιάννενα. Η εφημερίδα «Φωνή της Ηπείρου» εν έτει 1900 καταγράφει με γλαφυρό τρόπο την περιπέτεια πέντε Γερμανίδων («ξανθομαλούσες και νοστιμούλες» όπως αναφέρεται) που συμμετείχαν σε έναν περιοδεύοντα θίασο και οι οποίες έκαναν τρεις μέρες για να φτάσουν από την Πρέβεζα στα Γιάννενα λόγω κακοκαιρίας. «Εκτός του ότι περιεπλανήθησαν επί τρεις ημέρας περιπίπτουσαι από του ενός τέλματος ει το έτερον χωμένες ως τη μέση μέσα στις λάσπες του δρόμου -άλλη με μισή γόβα κι άλλες με δίχως κάλτσες- ήταν όλες καταπλευριτωμένες και μόλις ψες ύστερα από 4 ημέρας κατώρθωσαν ν’ αρχίσουν να παίξουν για πρώτη φορά» αναφέρει η εφημερίδα…


Πηγές

Καραβίδα, τεύχος Α’ 1873 και τεύχος Β’ 1874

Κίτσιος Γ., «Όψεις και μετασχηματισμοί μιας αστικής μουσικής κουλτούρας -Ιωάννινα, τέλη 19ου αιώνα-1924», 2006



* Φωτογραφία: Μία από τις παλαιότερες φωτογραφίες των Ιωαννίνων, στις αρχές του 20ου αιώνα, με τον φακό Α. M. Λαμπρινού
typos-i.gr

Γιάννενα-Πρέβεζα μετά κόπων και βασάνων
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: ΒΑΡΒΑΡΑ ΑΓΓΕΛΗ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 17-06-2017, 00:09
ΡΕΤΡΟ
Όσες δεκαετίες και αν έχουν περάσει, οι οδικές υποδομές βρίσκονταν και βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του… πυρός, με την Ήπειρο να βρίσκεται ανέκαθεν σε μια δυσχερή θέση.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο κυριότερος εμπορικός δρόμος του βιλαετίου των Ιωαννίνων ήταν ο (σχεδόν) αμαξιτός δρόμος που ξεκινούσε από τα Γιάννενα και κατέληγε στην Πρέβεζα. Η επικοινωνία της Ηπείρου με την Ελλάδα και τη Δυτική Ευρώπη στηριζόταν τότε κυρίως στις ατμοπλοϊκές γραμμές από την Πρέβεζα, τους Αγίους Σαράντα και την Αυλώνα. Το συγκοινωνιακό δίκτυο συμπληρωνόταν με τις οδούς προς Αγίους Σαράντα και Σαγιάδα, που κάθε άλλο παρά βατές ήταν, και λίγο αργότερα με τον δρόμο προς Τρίκαλα.

Ωστόσο, μιλάμε, σε γενικές γραμμές, για ένα κακό συγκοινωνιακό δίκτυο, με επιπτώσεις στο εμπόριο. Παρά τις προσπάθειες της τοπικής διοίκησης για βελτίωση των συνθηκών, μόνο μπαλώματα γίνονταν. Η αθλιότητα των εμπορικών δρόμων αποδίδεται στον τρόπο δημοπράτησης των έργων. Όπως αναφέρει ο Γιώργος Παπαγεωργίου στο βιβλίο του «Οικονομικές και κοινωνικές πραγματικότητες στο  βιλαέτι Ιωαννίνων», η δωροδοκία της επιτροπής παραλαβής του έργου που απαρτιζόταν από οθωμανούς μηχανικούς ήταν σύνηθες φαινόμενο. Οι εργολαβίες αναλαμβάνονταν σε χαμηλότερες τιμές από το κανονικό κόστος, με αποτέλεσμα να υπάρχει νόθευση στα υλικά κατασκευής του δρόμου (π.χ. πέτρα κακής ποιότητας) για να βγει το έργο.

Ο πιο σημαντικός εμπορικός δρόμος λοιπόν εντός του βιλαετίου ήταν η οδός Ιωαννίνων-Πρεβέζης, ένας δρόμος που εξυπηρετεί τα Γιάννενα πάνω από 150 χρόνια και που τώρα δυσκολεύεται να «ανταγωνιστεί» την Ιόνια οδό.

Μη φανταστεί κανείς βέβαια ότι ο δρόμος αυτός στα τέλη του 19ου με αρχές του 20ου αιώνα ήταν ένας ωραίος, αμαξιτός δρόμος.

ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΝΙΑ

Ήταν ένας δρόμος καθόλα προβληματικός, η κατάσταση του οποίου προκαλούσε το κοινό αίσθημα. Το 1894, η τοπική διοίκηση επιχείρησε να αλλάξει τη χάραξη του δρόμου από τον Λούρο μέχρι τα Γιάννενα. Οι αντιδράσεις και οι καταγγελίες περί εξυπηρέτησης συμφερόντων δεν άργησαν. Στην εφημερίδα «Φωνή της Ηπείρου» σημειώνεται: «Σκοπός της μετατροπής του δρόμου είνε μάλλον τα χατήρια μερικών κτηματιών των μερών οπού θα περάση ο δρόμος διά να κτίσουν αμέσως εκεί χάνια ή διά να ευρεθούν εις δουλιάν οι κύριοι εργολάβοι και οι μηχανικός και κοντά εις αυτούς να εισβάλουν όλοι οι τοιαύτας ευκαιρίας περιμένοντες παράσιτοι της κυβερνήσεως εις το ταμείον της οδοποιίας..».

Μια δεκαετία περίπου μετά, ο τοπικός Τύπος συνέχισε να ασχολείται με την κακή κατάσταση της κεντρικής οδού Ιωαννίνων-Πρεβέζης «διά την οποίαν φορολογούνται πάντες οι Ηπειρώται» όπως σημειωνόταν. Εκείνη την εποχή γίνονταν και πάλι εργασίες βελτίωσης του δρόμου, με τους εργάτες όμως να προχωρούν σε απεργία λόγω της μη πληρωμής τους από τον εργολάβο. Σημειωτέον ότι και τότε υπογραμμιζόταν η επικινδυνότητα του δρόμου στην Κανέτα.


Ο ΘΙΑΣΟΣ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΔΩΝ

Πάντως, υπήρχαν και οι στιγμές που ο τοπικός Τύπος διασκέδαζε με την ανικανότητα της διοίκησης να φτιάξει έναν δρόμο της προκοπής. Ο Κώστας Κωστούλας στο βιβλίο του «Οι Πωγωνήσιοι εργολάβοι της Ηπείρου» καταγράφει ένα γλαφυρό δημοσίευμα για την περιπέτεια πέντε Γερμανίδων που συμμετείχαν σε έναν περιοδεύων θίασο. Εν έτει 1900, ο δρόμος έκλεισε λόγω βροχόπτωσης. «Ούτε εις επιβάτης δεν ήλθεν εκ Πρεβέζης» με εξαίρεση πέντε Γερμανίδες ενός περιοδεύοντα θιάσου, οι οποίες το 12ωρο ταξίδι της διαδρομής Πρέβεζα-Γιάννενα το έκαναν τρεις μέρες. «Εκτός του ότι περιεπλανήθησαν επί τρεις ημέρας περιπίπτουσαι από του ενός τέλματος ει το έτερον χωμένες ως τη μέση μέσα στις λάσπες του δρόμου -άλλη με μισή γόβα κι άλλες με δίχως κάλτσες- ήταν όλες καταπλευριτωμένες και μόλις ψες ύστερα από 4 ημέρας κατώρθωσαν ν’ αρχίσουν να παίξουν για πρώτη φορά»…

*Η δημόσια οδός στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου Φιλιππιάδας. Από το λεύκωμα «Η απελευθέρωση της Ηπείρου» του Ιδρύματος «Ακτία Νικόπολις»
typos-i.gr

[fon7]

Οι νέοι στα Ιωάννινα στα μέσα της δεκαετίας του 60.

Για την πρώτη εικόνα δεξί κλικ και άνοιγμα εικόνας σε νέα καρτέλα.Εκεί έχει και ζουμ.Αν κάποιος θέλει να διαβάσει και δεν μπορεί ας γράψει από κάτω να δω τι μπορώ να κάνω.

[Mikkael_Sin]

Εξαιρετικό κι αξίζει να διαβαστεί. Οι σκέψεις των νέων της πόλης μας καμιά 50αριά χρόνια πριν. Ψες δηλαδή...

Αν ανοίξεις τη φωτογραφία σε νέα καρτέλα, το ζουμ επαρκεί για να διαβάσεις το κείμενο άνετα.

Ευχαριστούμε 

[fon7]

Ζουμ γίνεται και στο κινητό.Το δοκίμασα.Οπότε και από εκεί μπορεί να διαβαστεί.

[fon7]

Έξω από το ΝΑΤΟ, μέσα στο Μαντζάτο: Κάποτε υπήρχε ένα μπαρ που έγινε σύνθημα
Το 1999, τα Γιάννενα έχασαν ένα μπαρ, αλλά κέρδισαν έναν μύθο.

Disclaimer no1: Αυτό δεν είναι ένα ακόμα κείμενο με στόχο να αποδείξει το πόσο ωραία ήταν να ενηλικιώνεσαι σε μια ελληνική επαρχία στα ’90s. Δεν ήταν πιο αθώα, ρομαντικά, καλύτερα ή χειρότερα. Ήταν απλά μία άλλη δεκαετία -τελεία. Απλά, μερικοί από εμάς είχαν την τύχη να περάσουν την εφηβεία και την ενηλικίωση τους σε ένα από τα θρυλικότερα μπαρ της χώρας που, όσο εξωπραγματικό και αν ακούγεται, βρισκόταν σε μία στοά στο κέντρο των Ιωαννίνων.

Disclaimer no2: Δεν ήμουν μία από αυτούς.

“Σάββατο βράδυ… Θέλει πολύ κόπο για να πας στη μπάρα στο βάθος, πρέπει να περάσεις ανάμεσα από όλο αυτόν τον κόσμο στον διάδρομο και να χαιρετίσεις τουλάχιστον τους μισούς. Ο dj στη θέση του, περιτριγυρισμένος από τις μυημένες groupies να δέχεται παραγγελιές. Με ένα νεύμα και σκαστό χαμόγελο, κάνει την αλλαγή που ξεσηκώνει το μαγαζί… Ο Manu Chao είναι Γιαννιώτης”, Ηρακλής Κιτσώνας, μαθητής / θαμώνας

Τα καινούργια μου Dr. Martens ήταν ενοχλητικά πολύ μαύρα, δηλαδή χωρίς χτυπήματα, ξεθωριάσματα ή γρατσουνιές. Είχα δει κάποια παιδιά του Λυκείου να βαράνε τα δικά τους στον τοίχο, ώστε να ‘παλιώσουν’, εγώ όμως δεν πήγαινα στο Λύκειο, ήμουν Α’ Γυμνασίου και το να χτυπήσω τα καινούργια μου παπούτσια στον τοίχο μου φαινόταν το λιγότερο βίαιο. Στη σχολική ζωή άλλωστε, το Γυμνάσιο από το Λύκειο το χωρίζει μία άβυσσος εμπειριών και ελευθεριών και μπορεί σχεδόν όλοι να φορούσαμε ξεβαμμένο Levi’s 501 και μαύρο Fruit of the loom φούτερ –ή κάποια απομίμηση των παραπάνω- οι ομοιότητες μας όμως μάλλον τελείωναν εκεί. Και ίσως η μεγαλύτερη διαφορά μας, πέρα από το ότι τα δικά τους τζιν είχαν δεκάδες σκισίματα, ήταν πως η δική μου σαββατιάτικη έξοδος περιελάμβανε σινεμά και τα νεοφερμένα τότε Wendy’s, ενώ η δική τους είχε ως επίκεντρο το Μαντζάτο, στο οποίο βρέθηκα μία και μόνο φορά, ψάχνοντας τον αδερφό μιας φίλης.

[Behind the scenes: Όταν ανακοίνωσα στον αρχισυντάκτη μου πως ο τίτλος του επόμενου άρθρου μου θα είναι ‘Έξω από το ΝΑΤΟ, μέσα στο Μαντζάτο’, χωρίς να του δώσω καμία άλλη πληροφορία, με ρώτησε αν το Μαντζάτο είναι μαγαζί. Απρόθυμα απάντησα: “Ναι, που έκλεισε όμως το 1999”. Και τότε με ρώτησε: “Ααα. ΟΚ. Και γιατί το γράφουμε;”.

Το ερώτημα του ήταν λογικό και αναμενόμενο. Ακόμα όμως και αν το περίμενα, ο κέρσορας έμεινε να αναβοσβήνει για αρκετά δευτερόλεπτα πριν επιχειρήσω να απαντήσω. Πώς να εξηγήσω σε κάποιον που μεγάλωσε στην Αθήνα τι ακριβώς ήταν το Μαντζάτο και τι σήμαινε για μία επαρχιακή πόλη; Και τι νόημα έχει να γράψω σε ένα μη τοπικό σάιτ για την καθημερινότητα μιας γενιάς που εγώ την παρακολούθησα μάλλον από τα μετόπισθεν;

“Ήταν ένα μαγαζί θρύλος των Ιωαννίνων, έγινε σύνθημα, βιβλίο, ήταν το επίκεντρο της δεκαετίας ’80 – ’90. Live, χαμός”.

Η ασαφής μου απάντηση με βοήθησε και πήρα το ΟΚ, αν και ένας προσεκτικός αναγνώστης θα διέκρινε πως παρέλειψα να του αναφέρω πως εγώ η ίδια δεν ήπια εκεί ούτε έναν ρημαδοφραπέ. Τέλεια. Ας αρχίσουμε τώρα να ξεδιπλώνουμε την ιστορία, εντοπίζοντας τους πρωταγωνιστές]

Όπως και κάθε αφήγηση που σέβεται τον εαυτό της, έτσι και το ξεκίνημα του Μαντζάτο δεν θα μπορούσε παρά να θυμίζει μια κινηματογραφική μεταφορά του αξιώματος “την ιστορία γράφουν οι παρέες”. Ο Σπύρος Βλέτσας, ένας εκ των τριών ιδιοκτητών του αναλαμβάνει τις εξηγήσεις: “Ήμασταν μια παρέα, Γιαννιώτες, που φύγαμε για σπουδές, στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα. Επιστρέφοντας στα Γιάννενα, στα 20κάτι μας, ανακαλύψαμε πως τα μαγαζιά της πόλης μας δεν μας ικανοποιούσαν”. Ο Ντισραέλι φέρεται να έχει πει πως “όταν θέλω να διαβάσω ένα βιβλίο, γράφω ένα”, γιατί αυτό να μην εφαρμοστεί και στη λογική ενός μπαρ; Μάλλον κάπως έτσι σκέφτηκε ο Σπύρος και η παρέα του, καθώς μεταξύ σοβαρού και αστείου άρχισαν να εξετάζουν την ιδέα.

“Σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαμε να  προβλέψουμε πως στήναμε ένα μαγαζί που στο μέλλον θα είχε σημασία για τις ζωές άλλων ανθρώπων. Ο χώρος που στεγάστηκε το Μαντζάτο είχε δουλέψει και στο παρελθόν ως μπαρ, ήμασταν όμως τυχεροί γιατί εκείνη την περίοδο ήταν ξενοίκιαστος. Ήδη από την αρχή το μαγαζί είχε ανταπόκριση. Εμείς από την πλευρά μας κάθε χρόνο το ανανεώναμε, κάναμε αλλαγές και ανακαινίσεις. Μέσα σε 2-3 χρόνια πλέον ο κόσμος ανταποκρινόταν πολύ θερμά, αλλά και το ίδιο γινόταν όλο και καλύτερο. Σχεδόν κάθε μέρα προέκυπτε και ένα πάρτι. Δεν είναι μόνο πως φέρναμε καινούργιες προτάσεις για τα δεδομένα της πόλης, αλλά και πως πολλά πράγματα και μουσικές ξεκίνησαν σε πανελλαδικό επίπεδο από το Μαντζάτο. Για παράδειγμα οι Mano Negra αγαπήθηκαν πρώτα στα Γιάννενα και μετά στην υπόλοιπη Ελλάδα”.



Κάπου εδώ να διευκρινίσουμε πως το ‘μαντζάτο’ στα παλιά ηπειρώτικα σπίτια ήταν το καθιστικό. Προσοχή, δεν ήταν το σαλόνι που είχε μια πιο ‘επίσημη’ χροιά, ήταν εκείνο το δωμάτιο που αποτελούσε το κέντρο του σπιτιού, ο χώρος που μαζευόταν η οικογένεια και οι πιο κοντινοί φίλοι.

Το Μαντζάτο λοιπόν ήταν το επίκεντρο μιας εφηβείας και της ενηλικίωσης μίας γενιάς που μεγάλωνε στα Γιάννενα λίγο πριν εμφανιστεί, το ευρώ και η φρενίτιδα του millenium.

Ο Ηρακλής εξηγεί πως “το Μαντζάτο όπως το έζησα στα ‘90s ήταν ένας τόπος ξεχωριστός. Συνδύαζε την οικεία εικόνα ενός Ηπειρώτικου σπιτιού με τις πρόσφατες μνήμες ενός παρελθόντος περιθωριακών θαμώνων και ροκ εξορκισμών – άρα ό,τι πιο ενδιαφέρον για έναν έφηβο. Η εξέλιξή του σε must στέκι για όλους τους μαθητές και φοιτητές της πόλης προέκυψε μάλλον επειδή ταυτιζόταν με το πνεύμα της εποχής χωρίς να υπερβάλει. Ο κόσμος φαίνεται πως έψαχνε την αίσθηση της ζεστής παρέας και την συμμετοχή στις ιδιαιτερότητες μιας κοινής κουλτούρας”.

Για να μπούμε λίγο περισσότερο στο κλίμα της εποχής, αρκεί να σκεφτούμε πως τα ’90s ήταν η δεκαετία που η μαθητική και φοιτητική κοινότητα σημαδεύτηκε από τα γεγονότα του 1990-1991. Οι σχολικές καταλήψεις της εποχής ξεκίνησαν αυτή τη φορά από την επαρχία και συγκεκριμένα από την Κρήτη και στη συνέχεια την Κέρκυρα, για να εξαπλωθούν αργότερα, κυρίως μέσω των εφημερίδων, σε ολόκληρη την χώρα. Η δολοφονία του καθηγητή Νίκου Τεμπονέρα, τον Ιανουάριο του ‘91 μέσα σε σχολικό συγκρότημα της Πάτρας και οι αλυσιδωτές κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις που οδήγησαν στην παραίτηση του τότε υπουργού Παιδείας Β. Κοντογιαννόπουλο, δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστο το κλίμα των Ιωαννίνων.

Το Μακεδονικό, το σύντομο ανέκδοτο που άκουγε στη φράση ‘η Βουλή των Εφήβων’,  οι απεργίες εκπαιδευτικών του ’97, η μεταρρύθμισης Αρσένη, ο διαγωνισμός ΑΣΕΠ, το μόνο σίγουρο είναι πως η δεκαετία του ’90 δεν ήταν καθόλου βαρετή για την εκπαιδευτική κοινότητα, ούτε όμως για τις καφετέριες και τα μπαρ την κάθε πόλης, καθώς όπως σχολιάζει και ο Ηρακλής ήταν ταυτόχρονα χώροι εκτόνωσης αλλά και σημεία ζύμωσης σε επίπεδο συλλογικής οργάνωσης μαθητών και στήριξης επιμέρους δράσεων.

“Παρόλο που δεν υπήρχε έντονη πολιτικοποίηση στα σχολεία, από το ’89 και μετά τις πρώτες αντιδράσεις στα σχέδια του υπουργού Παιδείας (σ.σ. του Β. Κοντογιαννόπουλου), μονιμοποιήθηκε η τάση των καταλήψεων στα Λύκεια. Η συνεννόηση γινόταν συνήθως από τους επικεφαλής ψιθυριστά στο ημίφως ενός κλειστού γυμναστηρίου φορώντας Dr. Martens, ζιβάγκο και fly jacket ή στα φωναχτά στο πάρτι που διοργάνωνε το Γ2 στο Μαντζάτο την Πέμπτη στις 9μμ. Το εμπνευσμένο σύνθημα της εποχής που παρότρυνε να βγούμε τότε από το ΝΑΤΟ και να μπούμε στο Μαντζάτο, απλά εξέφραζε την ανάγκη της νεολαίας να απομακρυνθεί από την μαζικοποίηση και τις επεβεβλημένες ιδεολογίες και να πορευτεί συνειδητά προς κάτι το διαφορετικό αλλά ταυτόχρονα γνώριμο. Γιατί το Μαντζάτο ήμασταν εμείς”.

Ο Γιώργος, που ήρθε το ‘93 από την Αθήνα στα Γιάννενα ως φοιτητής, εξηγεί πως το Μαντζάτο δεν βρισκόταν πολιτικά κάπου συγκεκριμένα “αλλά οι μαθητές που πρωτοστατούσαν στις κινητοποιήσεις, εκεί πήγαιναν. Παράλληλα, λόγω της εναλλακτικότητας του χώρου το προτιμούσε η φοιτητιώσα αριστερά. Δηλαδή, τις παραμονές των φοιτητικών εκλογών στο μαγαζί γινόταν σκοτωμός. Ουσιαστικά ήταν το μοναδικό μαγαζί όπου μπορούσε να πάει ένας ‘κανονικός’ άνθρωπος 20 χρονών. Οι μη κανονικοί πηγαίναμε κ στο Fuzz κ το Foxy. Το Μαντζάτο ηταν το μόνο μαγαζί της εποχής που διέφερε πραγματικά από τα υπόλοιπα στην πόλη. Νωρίτερα υπήρχε το Drugstore αλλά το Μαντζάτο ήταν το πρώτο που εμπορευματοποίησε σοβαρά το ‘εναλλακτικό’ στην πόλη, σχετικά αθώα ακόμα τότε. Μεσημέρι απόγευμα μαθητοκοσμος, βράδυ φοιτητές κ εναλλακτικό γενικά κοινό λόγω στησίματος του μαγαζιού και ενίοτε, μουσικής”.

“Εκείνη την εποχή, η νύχτα είχε κάτι το θρυλικό”
Το ρόλο που έπαιξε το Μαντζάτο στις ζωές των μαθητών και των φοιτητών που πέρασαν από εκεί, το αποδεικνύει και το αντίστοιχο group στο Facebook, που παρότι έχουν περάσει σχεδόν 20 χρόνια από το θρυλικό εκείνο ξημέρωμα που οι πόρτες του έκλεισαν για πάντα, οι φωτογραφίες κι τα νοσταλγικά ποστ συνεχίζουν να διαμοιράζονται με ενθουσιασμό μεταξύ των μελών. Ο Ηρακλής Κίτσωνας, ο ένας εκ των δύο διαχειριστών με επιβεβαιώνει όταν του λέω πως το Μαντζάτο δεν ήταν μαγαζί για τους μαθητές του Γυμνασίου και εξιστορεί στις δικές του αναμνήσεις από το Λύκειο:

“Το φθινόπωρο της Α’ Λυκείου ήταν για τους περισσότερους φορτωμένο με το βάρος των εξετάσεων Αγγλικών Lower αλλά και με μεγάλη προσμονή για την μετέπειτα περίοδο σχετικής χαλάρωσης καθώς δεν είχαμε ακόμη φροντιστήρια Δέσμης. Έτσι, με μόνο διάβασμα αυτό του σχολείου, υπήρχε αρκετός χρόνος για να χαρούμε τον αθλητισμό και τις βόλτες στην πόλη. Τα φλερτ του Γυμνασίου εξελίχθηκαν στους πρώτους έρωτες και το πάρκο στα Λιθαρίτσια γέμιζε από νεαρά ζευγαράκια αγκαζέ και με παγωτό από το Διεθνές στο άλλο χέρι. Τότε πρέπει να άρχισε και η γνωριμία με το Μαντζάτο – έρωτας με την πρώτη φραπεδιά.

Ως γνήσια τέκνα του μπασκετικού έπους του ’87, η δική μου γενιά είχε τον Γκάλη, τον Γιαννάκη, τον Φιλίππου (Γιαννιώτης βλέπεις) και τα άλλα παιδιά ως απόλυτα πρότυπα. Οι μπασκέτες στη Λιμνοπούλα αλλά και σε όλα τα σχολεία ολημερίς τρανταζόταν από τις φωνές και τις ντρίμπλες της πορτοκαλί μπάλας και η μόδα επέβαλλε αθλητικά μποτάκια με λυμένα κορδόνια και φαρδιά μπουφάν. Οι ομάδες της πόλης, όπως ο ΑΓΣΙ και η ΓΕΙ, ήταν πόλος έλξης για όλους τους λάτρεις του σπορ και τα τμήματα υποδομής έβγαλαν μια σπουδαία φουρνιά παιχτών που αγωνίστηκε μέχρι και στις πρώτες εθνικές κατηγορίες. Ήταν αυτονόητο πως για όλα τα κατορθώματα θα υπήρχε αργότερα ακριβής αναπαράσταση και εκτενής αντιπαράθεση στα έξω τραπεζάκια στο Μαντζάτο.

Με την πίεση να αυξάνεται από την Β’ Λυκείου και μετά, αυξήθηκε αντίστοιχα και η διάθεση για τσάρκες στα πιο γνωστά μαγαζιά της εποχής – με τις εκάστοτε μαθητικές παρέες να συνδράμουν στον μύθο της νυχτερινής διασκέδασης. Το Σαββατόβραδο στο Μαντζάτο ήταν ιερή παράδοση. Υπήρχαν φορές που μετά από ολοήμερη μελέτη, βρισκόμασταν στη γνώριμη ξύλινη μπάρα τα μεσάνυχτα μέχρι τις 2-3πμ, κοιμόμασταν μερικές ώρες και γράφαμε διαγώνισμα στο φροντιστήριο του Γιώργου Μηνά στις 8πμ. Μια τέτοια βραδιά κάποιος παράφρασε το γνωστό τραγούδι από τους Λαθρεπιβάτες και γεννήθηκε η ιστορική ατάκα ‘Απόψε λέω να μην κοιμηθούμε, να πάμε κατευθείαν στου Μηνά!’ Και το κερασάκι στην τούρτα ήταν ότι μετά το διαγώνισμα πάλι Μαντζάτο πηγαίναμε για Κυριακάτικο πρωινό καφέ, απαλλαγμένοι από το άγχος έστω και για λίγο. Και βέβαια, όταν η κοπάνα ήταν η μόνη λύση να διαχειριστεί κανείς την βαρεμάρα ή την έλλειψη προετοιμασίας, στο Μαντζάτο ήταν πάντα εύκολο να μοιραστούν οι όποιες ενοχές και να ξεχαστεί κάνεις στη μουσική…”



Μπάσκετ, φροντιστήρια, φλερτ και φραπές για τους μαθητές, ενώ αντίστοιχα εξεταστικές, παρατάξεις και ποτά, για τους φοιτητές.

Ο Σπύρος Δούβαλής, dj του μαγαζιού χαρακτηρίζει το Μαντζάτο ως το ναός της νύχτας. “Ως μαθητές είχαμε μπει μόνο κάνα δυο φορές και είχαμε πάει κατ’ ευθείαν στο πιο απομακρυσμένο δωμάτιο, (το δωμάτιο με τα ρολόγια το λέγαμε) για να κρυφτούμε μην αρχίσουν να μας κοροϊδεύουν. Από εκεί πίναμε κάνα ποτό στα κρυφά, ακούγαμε νέες μουσικές που μας φαινόταν μαγικές και χαζεύαμε την Πάτρα πίσω από το μπαρ που όλοι την είχαμε ψιλοερωτευτεί. Το Μαντζάτο ήταν το μπαρ που δεν συμβιβάστηκε ποτέ. Έζησε όλη την εποχή του punk και πέτυχε την καλύτερη εποχή της ανεξάρτητης μουσικής σκηνής η οποία ταίριαξε απόλυτα με την αυθεντικότητα του.

Εκείνη την εποχή, η νύχτα είχε κάτι το θρυλικό και δεν ήταν η δική μας ιδέα λόγω της νεανικότητας μας. Έτσι μεταφερόταν από τους θαμώνες του. Δεν λειτουργούσε με πρόγραμμα και με στεγανά του ντε και καλά σήμερα θα κάνουμε παρτυ. Ήταν απρόβλεπτη. Μπορεί να έβγαινες για ένα χαλαρό ποτό και να κατέληγες να πας μετά από δύο εικοσιτετράωρα σπίτι σου. Αυτά τα πράγματα δε γίνονται σήμερα γιατί η νύχτα απλά δεν έχει την ίδια δυναμική”.

Ο Απόστολος Βλάχος, barman του μαγαζιού τα τελευταία 2 χρόνια (1997-1999) εξηγεί πως η επιτυχία του μαγαζιού ήταν το επισκεπτόταν οι πάντες: Μικροί, μεγάλοι, περιθωριοποιημένοι, επώνυμοι, τραγουδιστές και ηθοποιοί που περνούσαν από την πόλη, ενώ συμφωνεί με Σπύρο για τον αυθορμητισμό της κάθε βάρδιας: “Μπορούσε ανά πάσα στιγμή, εκεί που η νύχτα φαινόταν ήσυχη και όλοι μας νομίζαμε πως θα φύγουμε νωρίς, ξαφνικά να γέμιζε το μαγαζί και να ξεκίναγε το πάρτι”.

Με όποιον μίλησα για το Μαντζάτο, όλοι μου ανέφεραν τα αποκριάτικα πάρτι του, καθώς ήταν η πάγια κατάληξη μετά την καθιερωμένη βόλτα στις ‘τζαμάλες’ (φωτιές) της πόλης. Ο Σπύρος σχολίασε πως ήταν τόση η ένταση και το κέφι σε αυτά τα πάρτι που δεν ήταν λίγες οι χρονιές που φοβήθηκαν πως μπορούσε να καταρρεύσει μέχρι και το κτήριο.

Παίζουν οι Πυξ Λαξ live στο σαλόνι σου
“Κυριακή πρωί… Το γνώριμο τρίξιμο από τις διπλές πόρτες. Το μαγαζί και πάλι αναγεννημένο μετά το πάρτι του Σαββάτου, γυαλιστερό ξύλο παντού και άπλετο φως να μπαίνει από τα μεγάλα παράθυρα της αυλής στα δεξιά. Το πάνω δωματιάκι είναι άδειο – άλλωστε το προτιμούν συνήθως τα φρέσκα ζευγαράκια για τσαχπινιές και τα παλαιότερα για τσακωμούς. Στα αριστερά, ο ενιαίος χώρος που κάποτε ήταν τρία δωμάτια, τώρα διάσπαρτος με τραπέζια και καρέκλες από καφέ καρυδιά. Το booth του dj είναι κενό, προφανώς κοιμάται. Στη γωνία στο μπαρ στο βάθος, ο Κώστας παίζει σκακι με τον «Ξανθό». Ένας νες και ένας φραπές σε αντίστοιχη διάταξη. Τραβάω ένα σκαμπό και κάθομαι παραδίπλα, με το ΚΛΙΚ ανά χείρας”, Ηρακλής, μαθητής / θαμώνας



Μετά το ’93 το μαγαζί που μέχρι τότε λειτουργούσε ως μπαρ άρχισε να ανοίγει και πρωί, ενώ παράλληλα ξεκίνησαν και τα live. Οι Πυξ Λαξ ή ο Σαββόπουλος, Μάλαμας, Ιωαννίδης, Διάφανα Κρίνα. Ο Σπύρος Βλέτσας εξηγεί πως υπήρχε μια αμεσότητα με τον κόσμο, “και στους καλλιτέχνες άρεσε αυτή η επαφή, παρά τις τεχνικές δυσκολίες, καθώς το μαγαζί είχε πολλά χωρίσματα”. Αλλά όπως εξηγεί και ο Ηρακλής και για τους θαμώνες η ατμόσφαιρα “στα μοναδικά για τα δεδομένα της επαρχίας live που διοργάνωνε ήταν ανεπανάληπτη διότι ο ενιαίος χώρος με τα μικρά δωμάτια σου έδιναν την αίσθηση ότι πραγματοποιείται ένα παιδικό σου όνειρο: παίζουν οι Πυξ Λαξ στο σαλόνι σου. Και φυσικά θυμάμαι τη συγκεκριμένη ιστορική συναυλία των Πυξ Λαξ: Δευτέρα 7 Απριλίου 1997.

Η πολυμελής μπάντα έχει στριμωχτεί στο κεντρικό δωμάτιο και οι θαμώνες σαν τα ποντίκια έχουν σκαρφαλώσει ακόμη και στα εσωτερικά παράθυρα. Μετά από την αρχική αμηχανία τους και αφού παίξανε κάποιες από τις πιο γνωστές επιτυχίες για να ζεσταθούμε κι εμείς κι εκείνοι, είναι φανερό ότι η διάθεσή τους είναι πλέον πιο χαλαρή και οριακά σκανδαλιάρικη. Ο Ξυδούς έχει πάρει μπαγκέτα από τον ντράμερ και κάνει τον μαέστρο, o Στόκας πειράζει τη μαλλούρα του άλλου κιθαρίστα γιατί θα πήγαινε για κούρεμα λόγω στρατού και ο Πλιάτσικας βρίσκει ευκαιρία να μας ‘στείλει’. Παίζουν το ‘Knocking on Heaven’s Door’ και μετά το δεύτερο ρεφρέν συνεχίζουν για λίγο τη μουσική χωρίς λόγια… Και μπαίνει ο Πλιάτσικας πάντα στον ίδιο ρυθμό ‘…κι αν σε πειράζει ξέχασε το… δεν σου ζητώ απλοχεριά… μα όταν αλλάζει… ο καιρός… πως με πονάει… του ΝΤΑΒΑΤΖΗ σου… του νταβατζή σου.. του νταβατζη σου η μαχαιριά!’

Εννοείται ότι το συνεχίσαμε όλοι μαζί, γιατί ο Σφακιανάκης ήταν στα φόρτε του τότε. Αλλά και τα ροκ συγκροτήματα της πόλης, ιδίως τα νεανικά και εναλλακτικά, είχαν συχνά την ευκαιρία να ανέβουν στη σκηνή και να ζήσουν τον δικό τους μύθο μπροστά σε ένα κοινό που έδειχνε μόνο συμπάθεια. Άλλωστε η ροκ μουσική, με έμφαση στην ανεξάρτητη και εναλλακτική σκηνή, ήταν ο κοινός μας παρονομαστής και αν δεν ήσουν λάτρης δεν θα περνούσες τις ώρες, τους μήνες και μια εφηβεία ολόκληρη εκεί. Δεν θα σε έκρινε αυστηρά κανείς για αυτά που φορούσες αλλά ένιωθες πάντα πιο άνετα με μπότες Βέρμαχτ δίπατες (τουλάχιστον!) και δερμάτινο τζάκετ Perfecto”.

Κάνοντας όμως ένα flash forward, ας ακούσουμε το τραγούδι που έγραψαν οι Πυξ Λαξ ειδικά για το Μαντζάτο και κυκλοφόρησε δύο χρονιά μετά το κλείσιμο του μαγαζιού:

&feature=emb_title

Το Μαντζάτο άλλωστε, εκτός από σύνθημα και τραγούδι έγινε και τίτλος ενός, μάλλον αδιάφορου, βιβλίου, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Επιστρέφοντας όμως στις μουσικές αναμνήσεις, ο Σπύρος Δούβαλης από την πλευρά του θυμάται πως “η πρώτη φορά που έπαιξα ως dj βράδυ (γιατί αυτό ήταν που μετρούσε, το βράδυ) μουσική στο Μαντζάτο ήταν κάπου το 1993 και ήταν αρκετά επεισοδιακή. Μέχρι εκείνο το βράδυ έπαιζα μόνο απογεύματα στην ώρα του καφέ. Τότε με ειδοποιούν ότι έκλεψαν το μηχανάκι του παιδιού που θα έπαιζε το βράδυ και δεν υπήρχε αντικαταστάτης. Περιττό να σου που ότι μου κόπηκαν και τα δυο τα πόδια. Μετά όμως το δεύτερο ποτό τα ξέχασα όλα. Ήταν πραγματικά μια απο τι πιο ομορφες βραδιες της ζωής μου. Σαν πρώτη βραδιά κινήθηκα εκ του ασφαλούς με Smiths, Cure, Violent Femmes, Stone Roses, Farm, κοκ”.

Το τελευταίο πάρτι
Ο αστικός μύθος θέλει στο τελευταίο βράδυ του μαγαζιού, αφού έχει κυκλοφορήσει και το σχετικό flyer που ανακοινώνει πως το Μαντζάτο κλείνει και καλεί τον κόσμο του σε ένα τελευταίο πάρτι, εκεί κοντά στο ξημέρωμα οι θαμώνες να ‘γκρεμίζουν’ μόνοι τους τον εσωτερικό χώρο, κάνοντας το δικό τους κλείσιμο. Ρωτάω σχετικά τον Σπύρο Βλέτσα, που με διαβεβαιώνει πως πρόκειται ακριβώς για αυτό: για έναν αστικό μύθο. “Ωραίο μύθο όμως”, σχολιάζω. Γελάει, “τις πρώτες πρωινές ώρες έσπασαν κάποια ποτήρια, αυτό ήταν”.

Ανατρέχω στον Απόστολο και ζητάω τη δική του διήγηση:

“Το τελευταίο πάρτι… Χαραγμένο σε όλους όσοι έμειναν μέχρι το πρωί. Δέχτηκα την πρόσκληση του Σπύρου αφού είχα πλέον φύγει και είχα ξεκινήσει δική μου δουλειά. Ένα τελευταίο πάρτι. Όσοι ‘παλιοί’ θέλαμε να πάμε για ένα τελευταίο βράδυ να δουλέψουμε. Ήμουν στο κεντρικό bar με τον Βαγγέλη, -τον πιο παλιό barman, χαρακτηριστική φιγούρα του μαγαζιού. Ξεκινήσαμε, η ατμόσφαιρα βαριά. Ήμασταν όλοι εκεί, εκεί που μεγαλώσαμε, εκεί που ερωτευτήκαμε, εκεί που γλεντήσαμε. Στο μαγαζί που σήμαινε τόσα πολλά, όχι μόνο για εμάς, αλλά και για όλους όσοι έζησαν έστω και για λίγο στα Γιάννενα. Περνούσε λοιπόν η ώρα, η ατμόσφαιρα άρχισε να ελαφραίνει. Κάποια στιγμή όλοι μας είχαμε γίνει ένα: Παλιοί, καινούργιοι, ξεχασμένοι…  χορός και αγαπημένες μουσικές. Προς το τέλος ποτήρια, μπουκάλια, τασάκια,  ήταν όλα έξω. Κανένας σερβιτόρος δεν νοιαζόταν για να τα μαζέψει,  στο μπαρ γυρνούσαν μόνο τα απαραίτητα ώστε να μπορούσαμε να βάλουμε σε κάποιον καινούργιο της παρέας ποτό. Το πρώτο φως της ημέρας μας βρήκε με το μαγαζί γεμάτο. Και εκεί, στο τέλος, ένας από τους ιδιοκτήτες που είχε γίνει εδώ και ώρα dj, έβαλε το τελευταίο τραγούδι. ‘Με αεροπλάνα και βαπόρια’ ανάβοντας ταυτόχρονα όλα τα φώτα του μαγαζιού.

Σιωπή. Άλλοι κοιτούσαν χαμηλά, άλλοι είχαν το βλέμμα τους στους τοίχους, ξέροντας πως τους αντικρίζουν για τελευταία φορά. Και ξαφνικά ακούγεται ένα ποτήρι να σπάει. Και μετά από μερικά δευτερόλεπτα και ένα δεύτερο, αμέσως ένα τρίτο και για όσο ακουγόταν η μουσική Σωτηρία Μπέλλου έσπαγαν τα πάντα. Μπουκάλια, ποτήρια, τασάκια. Όλοι κοιταζόμασταν βουρκωμένοι, ενώ μερικοί έκλαιγαν κιόλας. Και όταν το σπάσιμο τελείωσε, όλοι αγκαλιαστήκαμε. Στα βουβά. Φιλιόμασταν λες και φεύγαμε για κάπου μακριά. Μείναμε στο μαγαζί για αρκετή ώρα, μέχρι να φύγει και ο τελευταίος. Ο καθένας με το αναμνηστικό του. Ο,τι υπήρχε κρεμασμένο στον τοίχο. Κάδρα και αφίσες που στον καθέναν έναν από εμάς αντιπροσώπευαν τη νιότη του, την ανεμελιά του”.

Και κάπως έτσι το Μαντζάτο πέρασε στην αθανασία, καθώς οι διηγήσεις και οι αναμνήσεις από τους καφέδες, τις βραδιές και τα ξημερώματά του μένουν ζωντανές έως σήμερα. “Η τέχνη να είσαι πάντα νέος”, ήταν ένα από τα slogan του μαγαζιού και τελικά φαίνεται πως το μυστικό (και) αυτής της τέχνης είναι να αποχωρείς όσο ακόμα είσαι στην κορυφή. Το Μαντζάτο δεν λείπει μόνο σε όσους το έζησαν στο έπακρο, ούτε μόνο σε αυτούς που δάκρυσαν εκείνο το βράδυ. Λείπει από όλους όσοι ακόμα ψάχνουν στα στενά των Ιωαννίνων ένα σημείο αναφοράς, ένα μέρος επιστροφής και έναρξης μαζί. Λείπει από αυτούς που έχουν φύγει, αλλά θέλουν όταν γυρίζουν να ξέρουν πως εκεί θα είναι για πάντα το σπίτι τους, που μπορεί να ζει πλέον τη δική του ζωή, κρατάει όμως ένα δωμάτιο, ή έστω μια γωνιά, τόση ζεστή και οικεία ώστε να μπορεί να ονομάζεται μαντζάτο.

“Σάββατο βράδυ: Οι συνήθεις ύποπτοι από νωρίς στη θέση τους να κρατανε μια ψαγμένη μπύρα από τις πολλές που είχε να προσφέρει το Μαντζάτο. Ψάχνω το φιλαράκι από τα παλιά που πρόσφατα έπιασε δουλεια στο πανω μπαρ. “Θα μου βρεις κανενα ποστερ απο την συναυλία τις προάλλες;” – “Περίμενέ με όταν σχολάσω από την πίσω μεριά, στην αυλή. Σου έχω κάτι καλύτερο…”, Ηρακλής, μαθητής / θαμώνας

oneman.gr

https://www.facebook.com/groups/20499245091/

ελέω μίκαελ +- από δίπλα