Ζωρζ Μπατέ, πτυχιούχος Παρισίων

[RASTA]

Ζωρζ Μπατέ, πτυχιούχος Παρισίων
Έχω εκφράσει κατ' επανάληψη την εκτίμησή μου για το επίπεδο των αναγνωστών αυτού του ιστολογίου. Παραδέχομαι ότι ώρες-ώρες με βραχυκυκλώνετε τόσο με τις τοποθετήσεις σας όσο και με τις απορίες ή τα θέματα που βάζετε για συζήτηση. Τις προάλλες κάποιος ζήτησε να μιλήσουμε για την σκανδιναβική κρίση τής δεκατείας του '90, προχτές κάποιος άλλος έβαλε θέμα τα ψηφιακά νομίσματα, χτες ένας τρίτος θυμήθηκε τον Κοντράτιεφ... Δεν λέω, καλά όλα αυτά αλλά σιγά μη σας κάνω τέτοια χατήρια παρασκευιάτικα. Άλλα έχω σήμερα στο μυαλό μου.

Πρώτα-πρώτα, ανοίξτε τα ηχεία σας και ακούστε το "How dry I am" με προσοχή. Βέβαια, εδώ το ακούτε σε διασκευή για ορχήστρα αλλά πρέπει να σας πω ότι πρόκειται για λαϊκό πολιτειακό τραγουδάκι του 19ου αιώνα, βασισμένο σε κάποιο γκόσπελ (ευαγγελικός ύμνος). Μη μου πείτε ότι δεν σας θυμίζει κάτι! Ίσως να σας φέρνει στο μυαλό τον Σαρλώ, μιας και το έχει χρησιμοποιήσει ο Τσάρλυ Τσάπλιν για να ντύσει μουσικά κάποιες από τις βουβές του ταινίες. Σίγουρα, όμως, πρέπει να σας θυμίζει τον περίφημο "Μπουφετζή", του Γιώργου Μπάτη:
Θέλω να γίνω μπουφετζής σε τούρκικους τεκέδες,
νά 'ρχονται οι χανούμισσες, να πίνουν αργιλέδες...
Λένε πως ο Μπάτης άκουσε το κομμάτι βλέποντας Σαρλώ και το αντέγραψε αλλά το πιθανώτερο είναι ότι άρπαξε την μελωδία από κάποιους πολιτειακούς ναύτες που το τραγουδούσαν στο λιμάνι του Πειραιά. Αυτό έγινε το 1935. Το 1947, ο Σπύρος Περιστέρης "πείραξε" την μουσική, ο Μίνως Μάτσας άλλαξε τους στίχους (υπογράφοντάς τους ως Πιπίτσα Οικονόμου, το όνομα της γραμματέως του) και η Έλλη Σωφρονίου τραγούδησε την "Αρχόντισσα":
Ήθελα νά 'μουν πλούσιος, Ροκφέλερ αν μπορούσα,
να σ' έκανα αρχόντισσα, με βίλες και με λούσα...


"Καφενείον: Η Οδός Απελπισίας (Διαταγή Δημάρχου) - Ζορζ Α. Βατέ"
Πίσω, ο Μπάτης. Δεξιά, με το μπαγλαμαδάκι ο αδικοχαμένος Μήτσος Καρυδάκιας

Ναι, σήμερα μου θυμήθηκε να μιλήσω για τον Γιώργο Μπάτη ή Αμπάτη, του οποίου το πραγματικό επώνυμο ήταν Τσώρος ή Τσορός, γεννήθηκε στα Παλιά Λουτρά Μεθάνων ή στον Πειραιά, μάλλον το 1890 αλλά μπορεί και το 1885 ή το 1886 και απέκτησε το παρανόμι του είτε από κάποιον ταγματάρχη ονόματι Ιωσήφ Αμπάτη είτε επειδή ο πατέρας του σκόρπαγε τα λεφτά του κι έλεγε πως τα έπαιρνε ο μπάτης. Όπως καταλαβαίνετε, δεν είναι εύκολο να μιλήσει κανείς σοβαρά για αυτή την προσωπικότητα, που θεωρείται από τους πατριάρχες του ρεμπέτικου παρ' ότι γραμμοφώνησε μόνο 17 τραγούδια. Πάντα ντυμένος στην πέννα, με το καβουράκι του, την γραββάτα ή το παπιγιόν του, το ψηλοτάκουνο και μυτερό στιβάλι του και το μπαστουνάκι του, δεν καταγράφηκε άδικα ως ο μεγαλύτερος λαϊκός αριστοκράτης του υποκόσμου.

Ο Μπάτης πήγε φαντάρος το 1908 ή το 1909 και απολύθηκε το 1920. Κάτι οι απανωτοί πόλεμοι της εποχής και κάτι οι συνεχείς λιποταξίες του, έμεινε στον στρατό δώδεκα χρόνια, αρκετά για να μάθει το μπουζούκι από την καλή κι από την ανάποδη. Σαν απολύθηκε, βγήκε για μεροκάματο και σχεδόν δεν υπάρχει δουλειά που δεν έκανε, από κομπογιαννίτης (είχε "πατεντάρει" δική του σκόνη για τον πονόδοντο και δική του αλοιφή για τους κάλους) μέχρι πλανόδιος οδοντίατρος (!) κι από πλασιέ μέχρι σαράφης (ενεχυροδανειστής).

Κάπου εκεί στις αρχές τής δεκαετίας του 1920, άνοιξε στο ισόγειο του σπιτιού του στην Λεύκα του Πειραιά το χοροδιδασκαλείο "Κάρμεν", στο οποίο αναφερθήκαμε πρόσφατα ("Πίνοντας τσίπουρο στον Πειραιά...", "Μάγκας από μικράκι"). Η "Κάρμεν", εκτός από χοροδιδασκαλείο ήταν και ένας πρώτης τάξεως χασισοποτείο. Εκεί που χόρευε ο κόσμος, έδινε ο Μπάτης το παράγγελμα "μεσιέ, σανζέ λα νταμ πουρ αργιλέ" και όλοι περνούσαν στο πίσω δωμάτιο για να φουμάρουν.


"Καφενείον: Το Γλυκό Όνηρον - Πτυχιούχος Παρισίων"

Εκτός από την "Κάρμεν", ο Μπάτης άνοιγε και καφενέδες. Καφενέδες με μπουζούκια και με χασισάκι, βέβαια. Κι όταν λέμε άνοιγε, εννοούμε πώς έναν έκλεινε κι έναν άνοιγε κάθε τρεις και λίγο. Και με τι ονομασίες! "Οδός απελπισίας", "Το γλυκό όνηρον", "Τα τέσσερα βάσανα - οι έξι πόνοι"... Ο πιο ονομαστός απ' αυτούς τους καφενέδες βρισκόταν στα Λεμονάδικα, στην Ακτή Τζελέπη, λεγόταν "Καφενείον Ζωρζ Μπατέ" και λειτούργησε από το 1931 ως το 1937, όταν μια μεγάλη πυρκαγιά κατέστρεψε όλο το οικοδομικό τετράγωνο.

Κάπου εκεί στις αρχές τής δεκαετίας του 1930, ο μέγας πλακατζής Μπάτης σκέφτηκε να φτιάξει ένα μουσικό κουαρτέτο, μια ορχήστρα να πούμε, με καλλιτέχνες που δεν τους ήξερε κανείς και να την ονομάσει "Η τετράς η ξακουστή". Τό έψαξε κάμποσο και διάλεξε για συντρόφους του έναν εργάτη του λιμανιού ονόματι Στράτος Παγιουμτζής, έναν εκδοροσφαγέα ονόματι Μάρκος Βαμβακάρης και ένα άνεργο ρεμάλι ονόματι Ανέστης Δέλλιος (ο κατοπινός Ανέστος Δελιάς ή Αρτέμης). Ήταν η πρώτη ορχήστρα με κιθάρα, μπαγλαμά και δυο διαφορετικά χορδισμένα μπουζούκια, σχήμα που από τότε έγινε πρότυπο μιας ρεμπέτικης ορχήστρας.

Το 1933, η "τετράς" μπαίνει στο στούντιο για να γραμμοφωνήσει το "Ζούλα σε μια βάρκα μπήκα" και το "Μάγκες καραβοτσακισμένοι". Πριν αρχίσει η ηχογράφηση, ο Μπάτης βγήκε έξω να κάνει μια τζούρα για να στρώσει η φωνή του. Μα σαν γύρισε, είχε μαστουριάσει τόσο, ώστε ήταν αδύνατο να τραγουδήσει. Για να μη ματαιωθεί η γραμμοφώνηση και πάνε στράφι τόσα έξοδα, ανέλαβε ο Παγιουμτζής να τραγουδήσει, που ήταν λιγώτερο "πιωμένος". Αυτή έμελλε να είναι η πρώτη δισκογραφική εμφάνιση του Στράτου Παγιουμτζή.

Τόσο για την "ξακουστή τετράδα" όσο και για τον ίδιο τον Μπάτη θα μπορούσαμε να μιλάμε με τις ώρες. Όμως, για να μη ξοδεύω τον χρόνο σας με πράγματα που ήδη γνωρίζετε ή που μπορεί εύκολα να βρείτε, προτιμώ να ολοκληρώσω για σήμερα με μια εν πολλοίς άγνωστη ιστορία, η οποία δείχνει την αίσθηση του χιούμορ που είχε ο Μπάτης, την έφεσή του για πλάκες αλλά και το ήθος του.


Η ξακουστή τετράς: Στράτος Παγιουμτζής, Μάρκος Βαμβακάρης, Γιώργος Μπάτης, Ανέστος Δελιάς

Το 1935, η "τετράς η ξακουστή" βρέθηκε στο Ηράκλειο για λίγες εμφανίσεις, με τον Μπαγιαντέρα να αντικαθιστά τον Παγιουμτζή που αρρώστησε ξαφνικά. Στο μαγαζί που παίζανε, πήγαινε κάθε βράδυ ένα κρητίκαρος, ο οποίος όμως ούτε τραγούδαγε ούτε χόρευε αλλά ήταν μονίμως σκεφτικός. Με τα πολλά, ο Μπάτης τον πλησίασε και ενδιαφέρθηκε να μάθει τι τον απασχολούσε. Όσο κι αν είναι αστείο, το πρόβλημα του κρητικού ήταν ότι είχε ένα πουλάρι τόσο ατίθασο ώστε κανείς δεν τολμούσε να το πλησιάσει. Ο Μπάτης έβαλε τα γέλια. "Σιγά καημένε", έκανε στον κρητικό, "αύριο το μεσημέρι, πριν πάρουμε το καράβι για Πειραιά, θα έρθω στον σταύλο σου, θα το καβαλλήσω και θα πάω βόλτα". Ο κρητικός πέταξε από την χαρά του. "Αν μου το μερέψεις, έχεις ένα χιλιάρικο για λόγου σου"!

Το επόμενο μεσημέρι πήγαν όλοι μαζί στο σπίτι του κρητικού. Ο Μπάτης τους έβαλε όλους σε απόσταση και μπήκε μόνος του στον στάβλο. Αμέσως από τον στάβλο ακούγεται ένας σαματάς, ένα κακό, που κόντεψε να γκρεμιστεί το κτίσμα. Οι άλλοι τρόμαξαν μα ύστερα από λίγο επικράτησε απόλυτη σιγή και δυο λεπτά αργότερα να σου κι ο Μπάτης να προβάλλει καβάλλα στο πουλάρι, στητός-στητός. Μέχρι και τον κρητικό έβαλε πισωκάπουλα για να τον κάνει μια κοντόβολτα. Χάρηκε ο κρητικός, δίνει το χιλιάρικο στον Μπάτη. Εκείνος κάνει νόημα στους άλλους, χαιρετάνε και φεύγουν γρήγορα-γρήγορα για το λιμάνι.

Πριν καλά-καλά λύσει κάβους το βαπόρι, σκάει μύτη τρέχοντας ο κρητικός καβάλλα σε ένα άλογο, κραδαίνοντας ένα ντουφέκι και ουρλιάζοντας. Οι τρεις κοιτάγανε με απορία μια τον κρητικό και μια τον φίλο τους, οπότε ο Μπάτης αναγκάστηκε να αποκαλύψει το κόλπο του. Μπαίνοντας στον στάβλο, άναψε μια τσίκα χασίσι και την πέταξε στον χώρο που ήταν το πουλάρι, το οποίο τσίνισε στην αρχή αλλά μόλις ντουμάνιασε ο τόπος, μαστούρωσε και ηρέμησε. Το κακό ήταν πως, ώσπου να το ξαναβάλει ο κρητικός στον στάβλο, πέρασε η μαστούρα... Όταν το βαπόρι έπιασε στον Πειραιά, πρώτη δουλειά του Μπάτη ήταν να πάει στο ταχυδρομείο και να επιστρέψει το χιλιάρικο στον κρητικό. Την επόμενη φορά που ο κρητικός ανέβηκε στον Πειραιά, πήγε και βρήκε τον Μπάτη κι έγιναν φιλαράκια.


Ο Γιώργος Μπάτης ως μπαρμπουτιέρης στην ελληνική ταινία "Οι παπατζήδες" (1954)

Είπαμε πολλά και είναι ώρα να σας αφήσω. Αν θέλετε να ακούσετε Μπάτη, βάλτε "Από κάτω απ' το ραδίκι", "Βλέπω τέσσερις παρέα", "Ο Θερμαστής", "Σού 'χει λάχει", "Γυφτοπούλα στο χαμάμ" ή όποιο άλλο σας κάνει κέφι. Αν θέλετε να τον δείτε, ψάξτε την ελληνική ταινία του Αλέκου Σακελλάριου "Οι παπατζήδες", όπου κάνει τον μπαρμπουτιέρη, μαζί με τον Νίκο Σταυρίδη, τον Νίκο Ρίζο και τον Πέτρο Γιαννακό.

http://teddygr.blogspot.gr/2018/02/blog-post_2.html

[ΛΑΜΙΑ FANS]

Ο Μπάτης πήγε φαντάρος το 1908 ή το 1909 και απολύθηκε το 1920. Κάτι οι απανωτοί πόλεμοι της εποχής και κάτι οι συνεχείς λιποταξίες του, έμεινε στον στρατό δώδεκα χρόνια, αρκετά για να μάθει το μπουζούκι από την καλή κι από την ανάποδη.

http://teddygr.blogspot.gr/2018/02/blog-post_2.html


Θεούλης! 4.000 ημέρες στατό!!

[ΛΑΜΙΑ FANS]

ΤΑ    ΜΕΘΕΝΑ   ΚΑΙ  Η   ΚΟΡΣΙΚΗ

   " ΓΕΝΝΗΣΑΝ" ΤΟ ΓΙΩΡΓΟ  ΜΠΑΤΗ

    ΓΙΩΡΓΟΣ  ΤΣΩΡΟΣ  Ή  ΓΙΩΡΓΟΣ  ΜΠΑΤΗΣ  - ΑΜΠΑΤΗΣ

                                                                                                 

    Ο Μπάτης με τους μαθητές του  έξω από το καφενείο του (Λεμονάδικα).

 

      Ο  μεγάλος  ρεμπέτης του Πειραιά Γιώργος Τσωρός, γνωστός  ως Γιώργος  Μπάτης ή Αμπάτης ήταν  από τους πρώτους μάγκες  και ρεμπέτες του  Πειραιά  που έπαψε νάχει  εδώ και πολλά χρόνια.

         Γιατί, πώς να το κάνουμε, στον Πειραιά « ανδρώθηκε» το μπουζούκι, στον  Πειραιά βγήκαν οι πρώτοι  «μπουζουξήδες», και δημιουργήθηκε το πρώτο  λαϊκό συγκρότημα. Στον Πειραιά γεννήθηκαν οι πρώτοι  αριστοκράτες μάγκες, ο Γιώργος Αμπάτης ή  Μπάτης, ο Μήτσος Γκόγκος ή Μπαγιαντέρας  ο Στέλιος Κερομύτης και άλλοι   που  δίδαξαν το μπουζούκι και το λαϊκό ή «αλανιάρικο» τραγούδι.

        Ο Γιώργος  Αμπάτης ή Μπάτης , ψευδώνυμο  του  Γιώργου Τσωρού,  γεννήθηκε στα Μέθενα - στη Μούσκα -  κατ άλλους στην Αθήνα, το 1886. Οταν ήταν οκτώ ετών η οικογένειά του μετακόμισε στον Πειραιά. Πήρε το ψευδώνυμο  Αμπάτης ή Μπάτης γιατί  οι πρόγονοί του   είχαν συγγενέψει με τον Κεφαλλονίτη  ταγματάρχη  Ιωσήφ  Αμπάτη  που ήταν  στο στρατό του  στρατηγού Φαβιέρου  ο οποίος στα 1826  έφτιαξε  κάστρο στο στενό  των Μεθάνων . Στον ταγματάρχη αυτό το  Ελληνικό Κράτος,  μετά την απελευθέρωση,   είχε  δωρίσει μια μεγάλη έκταση γης στην  Καλλονή  για την προσφορά του  προς το Εθνος. Ο Ιωσήφ Αμπάτης  έμεινε  μόνιμα στην Ελλάδα  και   έφτασε μέχρι   το βαθμό του συνταγματάρχη. Αναφέρεται  ότι ο  αγωνιστής αυτός είχε έρθει από το Βονιφάτιο της Κορσικής, και γι  αυτό είχε ονομαστεί Φιλέλληνας. Εθεωρείτο δε ευγενούς καταγωγής, γι αυτό και ο  Μπάτης έκανε  ψευδώνυμό του το Αμπάτης, που  για λόγους ευκολίας προφοράς κατέληξε σε Μπάτης.

      Ο Γιώργος  Μπάτης ή Αμπάτης ( Τσωρός),  χωρίς κανένας από τους δικούς του να είναι μουσικός, χωρίς να έχει κανέναν   να τον σπρώξει στο τραγούδι, έγινε μουσικός.

      Στο σπίτι του διατηρούσε μια μεγάλη συλλογή από λαϊκά  και ρεμπέτικα όργανα. Είχε πέντε μπουζούκια, 17 μπαγλαμάδες που καθένας είχε και το όνομά του, ένα μισομπούζουκο, μια κιθάρα και μια ρομβία-λατέρνα  που την είχε  δωρίσει στο Χίλτον, αλλά κανείς δεν ξέρει που βρίσκεται σήμερα.

       

       Στα  μέσα της δεκαετίας του 1920 άνοιξε το χοροδιδασκαλείο του " Κάρμεν" στην οδό Αίμου 8  με Παλαμηδίου  στην  Λεύκα  του Πειραιά, πιο πάνω από το ζαχαροπλαστείο του Μάνου, όπου πριν λίγα χρόνια  έγινε φονικό,  και τελικά  έγινε πολυκατοικία.  Απέναντι ήταν το σπίτι του Γενίτσαρη

       Στην Αίμου  ο Μπάτης είχε πολλούς δίσκους  που τους έδινε  σε χορούς  για γάμους αλλά δεν τους επέστρεφαν.

      Στα 1931 άνοιξε έναν  καφενέ, το "Ζώρζ Μπατέ", στα Λεμονάδικα του Καραϊσκάκη ( Ακτή Τζελέπη) που έμελλε  να γίνει λίκνο του λαϊκού μας τραγουδιού.

      Η  αγάπη του για το μπουζούκι κάνει τον καφενέ του στέκι όλων των μπουζουξήδων    και των ρεμπέτηδων της   εποχής. Εκεί σύχναζαν ο Βαμβακάρης, ο Στράτος, ο Δεληάς, ο Κερομύτης, Ο Μουφλουζέλης, ο Γιάννης Παπαϊωάννου ο Γενίτσαρης και άλλοι φίλοι του ρεμπέτικου.

      Ο Μουφλουζέλης μάλιστα, χρησιμοποιεί το καφενείο και για σπίτι  του, αφού κοιμάται εκεί.

   

                                              ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ  ΑΓΑΠΗ

 

     Ο Γιώργος Μπάτης  είχε μια  παθολογική  αγάπη  για το μπουζούκι και το μπαγλαμά.  Ολοι  οι νέοι που ήθελαν  να μυηθούν στο μπουζούκι σύχναζαν στο καφενείο του (ντεκέ)  και μάθαιναν τα  «κόλπα»  του μαγικού οργάνου.

      Το 1932  ο Μπάτης δημιούργησε  το πρώτο λαϊκό συγκρότημα. Πήρε με το ζόρι το Μάρκο που  ήταν εκδοροσφαγέας στη Δραπετσώνα, το Στράτο που ως τότε ασκούσε το επάγγελμα του  βαρκάρη και τον μπουζουξή Δεληά.  Εκαναν  πρόβες, συγχρονίστηκαν  και σε λίγες μέρες παρουσίασαν δικό τους   πρόγραμμα στο Χαϊδάρι.

    Το 1937  του κλείνουν το καφενείο  στου Καραϊσκάκη, και τότε αναγκάζεται  να κάνει άλλο στο Γιουσουρούμ του Πειραιά. Και στο νέο του καφενέ συνεχίζει να διδάσκει το μπουζούκι.

     Αλλά εκτός  από τη μουσική αυτή «μυσταγωγία» στο καφενείο οι φίλοι ακούνε και τα  γνωστά του καλαμπούρια. Λέγεται ότι στο καφενείο του Μπάτη σύχναζε και ο ποιητής Ναπολέων Λαπαθιώτης, ο οποίος έδωσε πολλά ποιήματά  του  στους ρεμπέτες της εποχής να τα μελοποιήσουν. Όμως τα τραγούδια  δεν τα εξέδωσε  ποτέ ο Λαπαθιώτης, γι   αυτό δεν μπορούμε  να ξέρουμε ποια είναι  δικά του.

 

                                               Ο ΜΑΧΑΛΟΜΑΓΚΑΣ

 

   Ο Μπάτης, όπως και  ο  Μασέλος, ντυνόταν πάντα στην «πέννα».  Στο κλασσικό στυλ  του  «παλιόμαγκα», με μαύρο κουστούμι, άσπρο πουκάμισο, παπιγιόν, σκληρό καπέλο   και κρατούσε μπαστουνάκι. Φορούσε στιβάλια  μυτερά και ψηλοτάκουνα, χαρακτηριστικά παπούτσια των « Κουτσαβάκηδων».

     Εγραψε πάρα πολλά  τραγούδια, που όλα σχεδόν έγιναν  επιτυχίες. Τα πιο γνωστά  είναι:

     Η ΑΤΣΙΓΓΑΝΑ , ΜΑΓΚΕΣ ΚΑΡΑΒΟΤΣΑΚΙΣΜΕΝΟΙ, Ο ΘΕΡΜΑΣΤΗΣ ,  ΓΚΑΜΗΛΙΕΡΙΚΟ, ΓΥΦΤΟΠΟΥΛΑ (ΣΤΟ ΧΑΜΑΜ) ,  ΒΑΡΚΑ ΜΟΥ ΜΠΟΓΙΑΤΙΣΜΕΝΗ ,  ΟΙ ΦΥΛΑΚΕΣ ΤΟΥ ΩΡΩΠΟΥ ,   ΤΟ ΜΠΑΡΜΠΕΡΑΚΙ , Ο ΦΑΣΟΥΛΑΣ , ΟΙ ΣΦΟΥΓΓΑΡΑΔΕΣ , ΟΙ ΦΩΝΟΓΡΑΦΙΤΖΗΔΕΣ , ΤΑΞΙΜΙ ΑΘΗΝΑΙΚΟ ΚΑΙ ΖΕΙΜΠΕΚΙΚΟ, ΜΠΑΤΗΣ Ο ΔΕΡΒΙΣΗΣ,  ΣΟΥ ΄ΧΕΙ ΛΑΧΕΙ ,  ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ και   ΖΕΜΠΕΚΑΝΟ ΣΠΑΝΙΟΛΟ (Ζούλα σε μια βάρκα)  ή  " Ζούλα σε μια  βάρκα μπήκα, στη σπηλιά του Δράκου  βγήκα».  Η σπηλιά  του  Δράκου βρισκόταν  πίσω από τον Κερατόπυργο  στο Κερατσίνι, αριστερά  όπως εισπλέουμε  προς τον  όρμο, κάτω  από   το  λεγόμενο "θρόνο του Ξέρξη" - έναν ισόπεδο  βράχο. Στη  θέση  αυτή   υπήρχε  κυλινδρικός πύργος, μάλλον ανεμόμυλος, ο λεγόμενος  μύλος του Δράκου, από τα ερείπια του οποίου  χτίστηκε πυριτιδαποθήκη, που  όμως  καταστράφηκε  από  έκρηξη  των πυρομαχικών.  Και   να   οι  στίχοι  του τραγουδιού  που  μας  έθεσε  υπ όψη   ο  Γιάννης  Πατρίκος:

 

Ζεϊμπεκάνο σπανιόλο

(Ζούλα Σε Μια Βάρκα)

 

Ζούλα σε μια, βρε, βάρκα μπήκα

και στη σπηλιά του Δράκου βγήκα

 

Βλέπω τρεις μαστουρωμένοι

βρε, και στην άμμο, βρε, ξαπλωμένοι

 

Ηταν ο Μπάτης, βρε, κι ο Αρτέμης

βρε, και ο Στράτος, βρε, ο τεμπέλης

 

Βρε συ Στράτο, βρε συ Στράτο

σιάξε εν' αργιλέ  αφράτο

 

Να φουμάρει, βρε, το Μπατάκι

βρε που 'ναι χρόνια, βρε, ντερβισάκι

 

Να φουμάρει, βρε, κι ο Αρτέμης

βρε όπου πάει, βρε, και μας φέρνει

 

Μας φέρνει μαύρο από την Πόλη

βρε, και μαστούρια είμαστε όλοι

 

Τουμπεκί απ' την Περσία

βρε, πίνει ο μάγκας με ησυχία

 

 

       Το τραγούδι, όμως, που τραγουδιέται ακόμη και σήμερα είναι «ο μπουφετζής»:

 

Θέλω να γίνω  μπουφετζής

σε τούρκικους μπουφέδες,

νάρχονται οι χανούμισσες

με δίχως φερετζέδες,

 

Πήγα κι εγώ κάποια  βραδιά

και μπήκα στα μεράκια,

γνώρισα  τρεις χανούμισσες,

τρία σωστά κουκλάκια,

τρεις κοπελίτσες πεταχτές

να πίνουν  τσιγαράκια.

   

    Ο Γιώργος Μπάτης είχε κι άλλα παρατσούκλια: Ντερβίσης, Μάγκας του Πειραιά, Δάσκαλος. Το Δάσκαλος  αφορούσε την προσφορά του στο λαϊκό τραγούδι.

    Τελικά ο Μπάτης άρχισε να παρακμάζει  στο τέλος της δεκαετίας του 30. Εμειναν όμως να συνεχίζουν οι άλλοι: Βαμβακάρης, Στράτος, Δελιάς, Μουφλουζέλης, Κερομύτης , Γκόγκος και άλλοι.

     Γύρω στα 1964  τον γνώρισα στο "Γιαχνί σοκάκι"  και μου διηγιόταν τις ιστορίες του.

   Μέχρι τις 10 Μαρτίου του 1967 που  πέθανε  ο  Μπάτης, σύχναζε στο Ρολόϊ του   Πειραιά και στην κωλότσεπη    είχε  πάντα κρυμμένο ένα μπαγλαμαδάκι.Μαζί μ αυτό τον έθαψαν.  Εκεί στο Ρολόϊ τον είχα συναντήσει  πολλές  φορές  σχεδόν τυφλό γύρω  στ 1962-64.

    Σήμερα  στα Μέθενα και στο Αγκίστρι  υπάρχουν  οικογένειες με το επώνυμο Τσωρός και στην Κεφαλλονιά με το επώνυμα  Αμπάτης. Φυσικά τα επώνυμα αυτά υπάρχουν και στην Αθήνα  και τον Πειραιά.

     Ο Μπάτης είχε παντρευτεί δυο φορές.  Με τη δεύτερη γυναίκα   του απόκτησε μία  κόρη την Ελένη, και τον Θανάση  που  έπαιζε κι αυτός μπουζούκι αλλά  πέθανε νωρίς,  πριν από τον πατέρα του. Η Ελένη  παντρεύτηκε  τον Ποριώτικης  καταγωγής  Βασίλη Ρίτσο (συγγενή της οικογένειας Βίκου). Ελένη και Βασίλης  απόκτησαν  μια κόρη που   παντρεύτηκε   τον  αστυνομικό   Θεοχάρη.  Δισέγγονός του  ο Αναστάσιος  Θεοχάρης που ενδιαφέρεται να  δημιουργήσει μουσείο  Μπάτη  όπως μου είπε σε συνάντησή μας  παρουσία και του αρχιτέκτονα Γιώργου Βασιλακόπουλου. 

       Πολλά από τα αντικείμενα του Μπάτη που συγκέντρωσε ο  Ηλίας Πετρόπουλος  υπάρχουν  καταχωνιασμένα  στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη Οπως ο μπαγλαμάς του Μπάτη που γράφει «ο μάγκας» στο ηχείο. Κι ακόμα, ένα σκαφτό μπουζούκι της φυλακής από τις αρχές του αιώνα με ζωγραφισμένο ηχείο που γράφει «Ακροναυπλία». Και πλήθος χειρόγραφες παρτιτούρες με τη μουσική ρεμπέτικων τραγουδιών. Και δεκάδες, εκατοντάδες ρεμπέτικα τραγούδια, ανορθόγραφα γραμμένα σε χειρόγραφα ή δακτυλόγραφα, με την υπογραφή συχνά του δημιουργού τους, ή με τη σφραγίδα της λογοκρισίας του Μεταξά...

      Συγγενείς του υπάρχουν και στον Πόρο  με το επώνυμο Ρίτσου και Βίκου.

 

                                                                                                            ΒΑΣΙΛΗΣ  ΠΑΝ. ΚΟΥΤΟΥΖΗΣ

                                                                                                                                  12-11-03

http://www.koutouzis.gr/mpatis.htm

[ΛΑΜΙΑ FANS]

Γιώργος Μπάτης
1890 – 1967

     
Από τους σημαντικότερους ρεμπέτες της προπολεμικής εποχής, γνωστός και ως Γιώργος Αμπάτης. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γιώργος Τσωρός. Γεννήθηκε το 1885 στα Παλαιά Λουτρά Μεθάνων και σε ηλικία 8 ετών μετακόμισε στον Πειραιά. Στρατεύτηκε το 1908 και υπηρέτησε έως το 1920! Έμαθε μπαγλαμά στις στρατιωτικές φυλακές, όπου τον έκλειναν τακτικά γιατί λιποτακτούσε. Από το 1915 έπαιζε μπαγλαμά και τραγουδούσε στους τεκέδες και τα ταβερνάκια του Πειραιά.


Το 1925 άνοιξε το πρώτο του χοροδιδασκαλείο «Κάρμεν» στη Δραπετσώνα και το 1931 ένα καφενείο - τεκέ, το «Ζώρζ Μπατέ», στα Λεμονάδικα του Καραϊσκάκη (Ακτή Τζελέπη), όπου σύχναζαν όλοι οι μάγκες της εποχής. Έξι χρόνια αργότερα, του το έκλεισαν και αναγκάστηκε να κάνει άλλο στο Γιουσουρούμ του Πειραιά, όπου συνέχισε να διδάσκει το μπουζούκι. Παράλληλα, εξασκούσε και άλλα επαγγέλματα, όπως κομπογιαννίτης (πουλούσε «ελιξίρια» για τα δόντια, για τους κάλους, κ.λπ.), παλαιοπώλης, ενεχυροδανειστής, μικροπωλητής, κ.ά.

Το 1934, μαζί με τον Μάρκο Βαμβακάρη, τον Ανέστη Δελιά και τον Στράτο Παγιουμτζή, σχημάτισε το πρώτο ρεμπέτικο συγκρότημα και εμφανίστηκε στην «Ανάσταση» του Πειραιά, στο μαγαζί του Κωνσταντόπουλου (2 μπουζούκια, μπαγλαμάς και τραγούδι). Ήταν η «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς», όπως την ονόμασε ο ίδιος.

Αν και ηχογράφησε μόνο 17 τραγούδια σε δίσκους γραμμοφώνου, υπήρξε ένας από τους θεμελιωτές του κλασικού πειραιώτικου ρεμπέτικου τραγουδιού. Οι σημαντικότερες επιτυχίες του: «Ο τεκές του Μπάτη», «Ο Ωρωπός», «Από κάτω απ' το ραδίκι», «Βάρκα μου μπογιατισμένη», «Η Παπαδιά», «Ο Θερμαστης», «Κάτω στην Άγια Μαρίνα», «Ατσιγγάνα με φωνάζουν», «Εφουμέρναμε χασίσι», «Ο γαλατάς», «Η Αλεξάνδρα», «Γιαχνί σοκάκι», «Κάτω στο γυαλό στην άμμο», «Φωνογραφητζήδες», «Βλέπω τέσσεροι παρέα», «Στρατώνα», «Καμηλιέρικο», «Ζεϊμπεκάνο Σπανιόλο» («Ζούλα σε μια βάρκα μπήκα»), «Ο Mπουφετζής», «Σού 'χει λάχει», «Μάγκες καραβοτσακισμένοι», «Το μπαρμπεράκι», «Γυφτοπούλα στο χαμάμ» κ.ά.

Ο Γιώργος Μπάτης αγαπούσε τα παλιά λαϊκά και ρεμπέτικα όργανα. Στο σπίτι του διατηρούσε μια συλλογή από πέντε μπουζούκια, δυο μπαγλαμάδες, ένα μισομπούζουκο, μια κιθάρα και μια ρομβία - λατέρνα. Είχε πολύ έντονη την αίσθηση του χιούμορ και οι πλάκες του άφηναν εποχή. Ντυνόταν πάντοτε στην «πέννα», στο κλασσικό στυλ του «παλιόμαγκα», με μαύρο κουστούμι, άσπρο πουκάμισο, παπιγιόν, σκληρό καπέλο και κρατούσε μπαστουνάκι. Φορούσε στιβάλια μυτερά και ψηλοτάκουνα, χαρακτηριστικά παπούτσια των «Κουτσαβάκηδων».

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τριγύριζε στα γνωστά του στέκια, ταβέρνες και καφενεία του Πειραιά, παίζοντας στις παρέες τραγούδια από το ένδοξο παρελθόν του. Πέθανε στις 10 Μαρτίου 1967 και κηδεύτηκε -σύμφωνα με την επιθυμία του- παρέα με τον αγαπημένο του μπαγλαμά (έργο του Τσακιριάν).

https://www.sansimera.gr/biographies/353

[ΛΑΜΙΑ FANS]

[Mikkael_Sin]

Ο Μπάτης πήγε φαντάρος το 1908 ή το 1909 και απολύθηκε το 1920. Κάτι οι απανωτοί πόλεμοι της εποχής και κάτι οι συνεχείς λιποταξίες του, έμεινε στον στρατό δώδεκα χρόνια, αρκετά για να μάθει το μπουζούκι από την καλή κι από την ανάποδη.

http://teddygr.blogspot.gr/2018/02/blog-post_2.html


Θεούλης! 4.000 ημέρες στατό!!

Συνέβη σε πολλούς εκείνη την εποχή. 4000 μέρες σκατό!!

Τόσο πήγε ο μπάρμΠΑΣ μου ο Μήτσος, αδερφός του παππού μου. Απ' το '10 ως το '20 και χωρίς λιποταξίες. Μπουζούκι δεν έμαθε ούτε από την καλή ούτε από την ανάποδη. Εξάλλου ο Μύρτσος, 30 χρόνια στα μπουζούκια, μπουζούκι δεν έμαθε!

[ΛΑΜΙΑ FANS]

Θα του  άρεσε πολύ ο στρατός και ήθελε να μείνει για καιρό. 

[my8os]

Ο πιο όμορφος χαρακτηρισμός για τον Μπάτη είναι αυτός που έκανε ο γερο-Τσακιριάν.
Ήταν ο "Ρήγας του Πειραιά".