Μια διαφορετική περιγραφή
Το Gazzetta συνάντησε τον τυφλό Στρατή Εγγλέζο στις κερκίδες του «Κλ. Βικελίδης» τη στιγμή που ο Μιχάλης Λολίδης του έκανε σχολιασμό ακουστικής περιγραφής του αγώνα του Άρη με τον ΠΑΣ Γιάννινα.
Αν ο συγκερασμός των διαφορετικών ήχων που γεννά το γήπεδο φτάνει ενοχλητικά έως και αποκρουστικά (σε κάποιες περιπτώσεις) στ’ αυτιά των περισσοτέρων, σε αυτά του Στρατή Εγγλέζου φαντάζει με ηχητική πανδαισία. Τους αντιλαμβάνεται σαν κομμάτια ενός τεράστιου παζλ τα οποία είναι απαραίτητο να βάλει στη σωστή θέση μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα για να σχηματίσει στο μυαλό του την πραγματική εικόνα και να αντιληφθεί αυτή που έχει μπροστά του μα δεν μπορεί να τη δει.
Ο Στρατής διανύει το 28ο έτος της ηλικίας του και πριν καλά-καλά πατήσει στιβαρά στα πόδια του, λόγω ατροφίας του οπτικού νεύρου έχασε την όρασή του σε ποσοστό (σχεδόν) 100%. Πολύ σκληρό για ένα παιδί μόλις δύο ετών, μόλις που είχε αρχίσει να διακρίνει χρώματα. Με καταγωγή από τη Λέσβο, η περίπτωσή του μάλλον θα πρέπει να διδάσκεται στα πανεπιστήμια ως παράδειγμα ανθρώπου ο οποίος δεν τα παράτησε ποτέ. Αριστούχος στο Λύκειο, με σπουδές στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μέλος της Εθνικής ομάδας Τυφλών. Βλέπει μόνο σκιές, μα καμία σκιά δεν μαύρισε την ψυχή του.
Χθες (3/4), ο Στρατής ήταν στο «Κλ. Βικελίδης». Μαζί του ήταν ο Μιχάλης Λολίδης ο οποίος επιμελήθηκε και εκτέλεσε τον σχολιασμό της ακουστικής περιγραφής του αγώνα μεταξύ του Άρη και του ΠΑΣ Γιάννινα. Οι θέσεις τους ήταν στα υψηλά πατώματα του γηπέδου καθώς είναι απαραίτητο να επικοινωνούν. Εξωτερικές ασφαλώς, διότι ο Στρατής σχηματίζει εικόνες μέσα από τους ήχους. Αυτές συνδυάζονται με τη ραδιοφωνική περιγραφή που επίσης ακούει. «Υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία και λέγεται σχολιασμός ακουστικής περιγραφής. Από τη στιγμή που πρόκειται για έναν άνθρωπο ο οποίος δεν έχει όραση, η ηχητική περιγραφή περιλαμβάνει πολλά περισσότερα πράγματα τα οποία οι υπόλοιποι τα θεωρούμε δεδομένα και κατ’ επέκταση δεν τα αναφέρουμε. Για παράδειγμα, στη διάρκεια του αγώνα αντιλήφθηκα ότι αμέλησα να του αναφέρω τα χρώματα της φανέλας που φορούσε κάθε ομάδα. Αυτό είναι απαραίτητο να περιγραφεί και μάλιστα με κάθε λεπτομέρεια ούτως ώστε να τον βοηθήσεις να φανταστεί καλύτερα ή μάλλον εντονότερα, αυτό που συμβαίνει στο γήπεδο. Το μεγαλύτερο ερέθισμα είναι ο ήχος. Πρέπει να εξηγήσεις τον θόρυβο που ακούγεται, από πού προέρχεται και τι σημαίνει. Αν δηλαδή σπάσει ένα μπουκάλι, θα συλλάβει τον ήχο αλλά δεν μπορεί να καταλάβει αν έχει σχέση με τον αγώνα».
Η ραδιοφωνική περιγραφή συνδυάστηκε με τον σχολιασμό του Μιχάλη αλλά κι ένα πινακάκι όπου μέσα από την αίσθηση της αφής, ο Στρατής ήξερε ανά πάσα στιγμή το σημείο στο οποίο παιζόταν το παιχνίδι. «Η ακουστική περιγραφή περιλαμβάνει την αναφορά πραγμάτων που για τους περισσότερους περνούν απαρατήρητα και σχολιασμό. Αναφέρεις χρώματα, κινήσεις όπως και το περιβάλλον. Για παράδειγμα, δεν έχει την αίσθηση ότι ο ουρανός είναι συννεφιασμένος κι εσύ πρέπει να το αναφέρεις για να του δώσεις τη δυνατότητα να σχηματίσει την πραγματική εικόνα στο μυαλό του. Είναι οι λεπτομέρειες που πρέπει να σημειώσεις. Είμαστε σ’ ένα περιβάλλον το οποίο αν αλλάξει, αυτομάτως είναι κάτι διαφορετικό για μας. Δεν ισχύει το ίδιο για τον Στρατή. Η μεθοδολογία της ακουστικής περιγραφής χτίζεται ανά άθλημα», συμπλήρωσε ο Μιχάλης.
«Βάσει των ερωτήσεών του, ουσιαστικά παίρνω κι εγώ feedback σχετικά με αυτά που του άρεσαν ή αυτών που κατάλαβε. Αν κατάλαβε δηλαδή τι έγινε στο 19ο λεπτό με τα συνθήματα στη μνήμη του Άλκη. Οι βιβλιογραφίες αναφέρουν ότι αν του περάσεις με ακρίβεια τα ηχητικά και απτικά ντοκουμέντα, ουσιαστικά ενεργοποιείται το 85% των αισθήσεων του σε σχέση με αυτά που αντιλαμβανόμαστε εμείς».
«Σκέφτομαι τους ήχους με διαφορετικό τρόπο»
Η συνάντηση με τον Στρατή και τον Μιχάλη έγινε στο τέλος του πρώτου ημιχρόνου. Η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν λειτούργησε υποστηρικτικά για τον σχηματισμό εικόνων από τον Στρατή καθώς σημειώθηκαν μόλις δύο φάσεις. «Είναι ωραία εμπειρία. Το ματς είναι χαλαρό κρίνοντας και από τη μετάδοση του αγώνα που ακούω ταυτόχρονα στο ραδιόφωνο. Είναι απαραίτητο να ακούω τη ραδιοφωνική μετάδοση για να καταλαβαίνω ποιος έχει την μπάλα, ποιος αμύνεται και σε ποιο σημείο παίζεται το παιχνίδι. Βάσει αυτών των δεδομένων, προσπαθώ να δημιουργήσω μια εικόνα στο μυαλό μου. Από τις αντιδράσεις του κόσμου ουσιαστικά καταλαβαίνω την εξέλιξη του αγώνα. Αν δηλαδή ο κόσμος θα γιουχάρει, αν θα φωνάξει υποστηρικτικά στην προσπάθεια της ομάδας. Από τους ήχους καταλαβαίνω τι γίνεται στο γήπεδο», είπε ο Στρατής Εγγλέζος.
Στο ποδόσφαιρο, ο σχολιασμός ακουστικής περιγραφής είναι πολύ δυσκολότερος σε σχέση με άλλα αθλήματα. «Η διαφορά είναι ότι τις λεπτομέρειες που λαμβάνω μέσω του ήχου τις σκέφτομαι με διαφορετικό τρόπο. Στο ποδόσφαιρο δεν είναι εύκολη η ακουστική περιγραφή. Όπως και το μπάσκετ, είναι δύο τρομερά γρήγορα αθλήματα, οι κινήσεις των αθλητών γίνονται μέσα σε δευτερόλεπτα, άρα είναι δύσκολη η περιγραφή. Είναι διαδοχικές οι εναλλαγές, οπότε είναι απαραίτητο να είμαι σε εγρήγορση», είπε ο Στρατής. «Το πόλο είναι πιο αργό άθλημα άρα υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος για να περιγράψεις τι ακριβώς γίνεται στην πισίνα», συμπλήρωσε ο Μιχάλης.
Η ηχητική πανδαισία συνήθως παράγεται όταν η γηπεδούχος ομάδας επιτυγχάνει ένα γκολ. Εκεί ο Στρατής συλλαμβάνει συναισθήματα μέσα από τους διαφορετικούς ήχους που φτάνουν στ’ αυτιά του. Αυτό δεν έγινε στον χθεσινό αγώνα του Άρη με τον ΠΑΣ Γιάννινα και ήταν αυτό που έλειπε από τις χιλιάδες εικόνες που σχημάτισε ο 28χρονος.
gazzetta.gr
